Media-icmal 11.05.19

Mərhum keçmiş prezident Heydər Əliyevin ad gününün qeyd olunması, buznesdə rəqabətsizlik mühiti, Azərbaycanda səhralaşma prosesi və s. məsələlər bugünkü (11 may. 2019-cu il) medianın aparıcı mövzularındandır...

H.Əliyevin ad günü qeyd olunub

"Azərbaycan" qəzeti "Ümumxalq məhəbbəti" sərlövhəli məqalədə keçmiş mərhum prezident Heydər Əliyevin ad gününün qeyd olunmasını dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, adı tarixə yazılan şəxsiyyətləri nə zaman unudur, nə də ictimai-siyasi burulğanlarda varlığını qoruyub saxlayan xalq və təbii ki, talelərə yazılan sərt sınaqlardan əzmlə çıxaraq xalqın sevimlisinə çevrilmək asan deyil.

Müəllifə görə, mayın 10-da xalq Fəxri Xiyabanda ulu öndərin məzarını ziyarət edir, qurub-yaratdığı müasir Azərbaycana layiqli vətəndaş olduqlarını təsdiqləyirlər.

Müəllif deyir ki, H.Əliyevin müəyyənləşdirdiyi siyasi kurs dövlət başçısı İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir.

Müəllif Türkiyədən H.Əliyevi ziyarətə gələnlərin sayının çox olduğunu deyir, hətta Türkiyədən gələn hakim AKP üzvü H.Əliyevi Atatürklə müqayisə edərək tarixi şəxsiyyət adlandırır.

Yazı müəllifi respublika sakinlərilə söhbətləşir və onlardan biri hesab edir ki, Azərbaycanın regionda lider dövlətə çevrilməsi dünya birliyində layiqli yer tutması Heydər Əliyevin xidmətidir.

"Müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurulmasında və dövlətçiliyin qorunub saxlanmasında xilaskarlıq simvoluna çevrilən ulu öndər Heydər Əliyevin misilsiz xidmətlərini saymaqla qurtarmaz. Bizim hər birimizin bu ziyarəti isə ölkə vətəndaşılarının vətənə və dövlətinin qurucusuna əbədi ehtiramıdır", deyə bildirir.

Bir Bakı sakini isə deyir ki, bu gün prezident İlham Əliyev H.Əliyev siyasətini çox uğurla davam etdirir və inanır ki, işğal altında qalan doğma yurdları bugünkü dövlət başçısının siyasəti qaytaracaq.

Rusiyadan gələn başqa bir şəxs isə H.Əliyevin hər il ziyarətinə gəldiyini bildirir, həm də hesab edir ki, ölkənin müstəqil olması məhz H.Əliyevin fəaliyyətinin nəticəsi olub.

Müəllifə görə, gənclərdən biri gələcək nəsillərin bu tarixi şəxsiyyətin həyat və fəaliyyətini daim örnək biləcəklərini vurğulayır, gənclər siyasəti bu gün çox uğurla və məqsədyönlü şəkildə həyata keçirilir.

Məqalənin sonunda isə oxuyuruq: "..Ulu öndərin anadan olmasının 96 illiyi ilə əlaqədar xalqımız dövlətimizin memarı və qurucusunun müqəddəs məzarını növbəti dəfə ziyarət etmək üçün dünən axşama kimi dəstə-dəstə Fəxri xiyabana üz tutmuşdu. Ziyarətçilər belə qüdrətli dövlətin banisi olduğu üçün ümummilli liderlə daim fəxr edəcəklərini dilə gətirir, prezident İlham Əliyevin ətrafında sıx birləşməklə respublikamızın inkişafında bilik və bacarıqlarını bundan sonra da əsirgəməyəcəklərini əminliklə ifadə edirdilər".

Rəqabətsizlik bəlaları

"Yeni Sabah.az"da isə "Fəxrlə deyirlər ki, gömrük ödənişləri artıb"-iş adamları üçün karqo böhranı" sərlövhəli məqalə diqqəti cəlb edir.

Müəllif mal-əmtəə yüklərinin daşınması sahəsində qiymətlərin bahalaşması səbəblərini iqtisadşı-ekspert Natiq Cəfərli ilə müzakirəyə çıxarır.

Müəllif vurğulayır ki, "Binə" və "Sədərək" ticarət mərkəzlərində çalışan sahibkarlar daşımaçılıqda xidmət haqqının artdığını, eyni məhsula ayrı-ayrı qiymətlərin qoyulduğunu bildirirlər: "Onların sözlərinə görə, Çindən Azərbaycana gətirilən müxtəlif mallar üzrə daşımaçılığın 1 kubu 750 dollar civarında dəyişilir. Çin karqo şirkətinin rəhbəri artımın səbəbi kimi Azərbaycan Dövlət Gömrük Komitəsinin tətbiq etdiyi rüsumları göstərir".

İqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli isə karqo şirkətləri tərəfindən tez-tez qiymət dəyişikliyini, gömrükdə qiymətlərin tənzimlənməsini Azərbaycanda gömrük fəlsəfəsinin doğru-düzgün yerinə yetirilməməsilə əlaqələndirir.

"Azərbaycanın gömrük siyasətində ciddi problemlərin olması hər kəsə məlumdur. Söhbət gömrükdə hər hansı korrupsiyanın və ya əməllərin olub-olmamasından yox, ölkədə gömrük fəlsəfəsinin doğru-düzgün yerinə yetirilməməsindən gedir. Əgər yerli istehsal olsaydı, həmin məhsullar Çindən gətirilməzdi. Burada sadə məntiq var. Çindən gətirilən məhsulları Azərbaycanda əvəz edəcək istehsal sahələri yoxdur".

Ekspertə görə, əgər Çindən gətirilən məhsullar Azərbaycanda istehsal olunmursa, daha liberal gömrük siyasəti aparılmalıdır ki, məhsulların qiyməti artaraq insanların cibinə zərbə vurmasın.

Ekspert komitə rəhbərliyinin tez-tez TV-lərdə gömrük ödənişləri və ya gömrükdə yığımların kifayət qədər artması barədə fəxrli çıxışlarını da tənqid edir: "Gömrüyün yığdığı əlavə pulun hamısını iş adamları məcburən mal və xidmətin üzərinə qoyurlar, həmin vəsait bizim cibimizdən çıxır".

N.Cəfərli deyib ki, istənilən ölkədə gömrük orqanları daxili bazarı və istehsalçıların qorunması üçün fəaliyyət göstərir, Azərbaycanda isə tam fərqli vəziyyətdir, belə ki, əksər məhsullara 15%, yəni, maksimal gömrük rüsumu tətbiq olunur, bu isə Azərbaycanda bahalaşma yaradan əsas amillərdən biridir.

Ekspertə görə, qiymət bahalığı rəqabətsizlikdən irəli gəlir, bu halda gömrüyə yaxın şirkətlər alınan xərcləri artırırlar: "Odur ki, Çin tərəfinin bahalaşmanın səbəbi olmaması barədə açıqlama verməsi tamamilə doğrudur. Ümumiyyətlə, gömrük və vergi oyun qaydaları, ödəniş həcmləri tez-tez dəyişirsə, bu iş adamlarına ən böyük zərbə vuran amildir. Çünki iş adamları ən azından öz işlərini bir neçə il öncədən planlaşdırmğa çalışır, xərc və gəlirlərini hesablayırlar. Bu işlə məşğul olub-olmayacaqları ilə bağlı qərar verirlər".

N.Cəfərli vurğulayıb ki, rəqabətli mühit və ədalətli məhkəmə sistemi olsaydı bu şirkətlər də o addımı atmazdı, təəssüf ki, bu mexanizm də Azərbaycanda çalışmır".

Səhralaşan Azərbaycan

"Trend.az"da isə " Akademikdən həyəcan təbili: Azərbaycanda səhralaşma artır" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Sayt Azərbaycanda Azərbaycanda səhralaşma prosesi getməsi barədə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Coğrafiya İnstitutunun direktoru Ramiz Məmmədovun fikirlərinə yer verib.

"Azərbaycanda səhralaşma prosesi artır", AMEA Coğrafiya İnstitutunun direktoru, akademik Ramiz Məmmədov bunu Trend-ə bildirib.

İnstitut direktorunun deməsinə görə, səhralaşma Mil-Muğan bölgəsinin cənub-şərq hissəsində müşahidə olunur və getdikcə intensivləşir: "Bu prosesin qarşısını almağın ilkin yolu həmin ərazilərdə çoxlu sayda ağacların əkilməsidir, orada geniş yaşıllıqlar salınmalıdır".

Akademik R.Məmmədov əlavə edib ki, Azərbaycanda müşahidə olunan səhralaşmanın səbəbi iqlim dəyişikliyi və insan fəaliyyətilə bağlıdır.

R.Məmmədovun sözlərinə görə, hazırda Mil-Muğan bölgəsində otarmalar normadan dəfələrlə artıqdır, belə ki, əgər müəyyən əraziyə 5 qoyun düşməlidirsə, orada 20 qoyundur.

İnstitut rəhbəri bildirib ki, qoyun sürüsü harada gəzərsə, həmin yerdə yaşıllıq əmələ gəlmir, səhralaşma gedir: "Əgər tez bir zamanda bunun qarşısı alınmazsa, səhralaşma getdikcə artacaq, özü də bu tək ekoloji deyil, həm də sosial problemə çevriləcək".

Akademik hesab edir ki, otarmanın nəticəsi olaraq getdikcə torpağın münbitliyi məhv olur, bitki yetişmir və bütün bu proseslərin yekunu insanların həmin ərazilərdən miqrasiyası ilə başa çatır.