Media-icmal 12.09.20

Pandemiya ilə bağlı Azərbaycandakı vəziyyət, obyektlərdə pos-terminalların quraşdırılmasından imtina səbəbləri, ƏDV-dən daxilolmaların azalması və s. məsələlər mediann aparıcı mövzuları sırasındadır.

"Azərbaycan" qəzeti  "Görülən tədbirlərin mərkəzində vətəndaş amili dayanır" (azerbaijan-news.az/view-197470/gorulen-tedbirlerin-merkezinde-vetendas-amili-dayanir) sərlövhəli məqalədə COVİD-19 pandemiyasına qarşı mübarizəni dəyərləndirir.

Müəllif xəstəliyin qorxunc olmasını indiyə kimi dünyada 28 milyon insanın bu virusa yoluxması, 900 mindən çox insanın həyatını itirməsi kimi rəqəmlərlə ifadə edir.

Müəllif əlavə edir ki, vaxtında həyata keçirilən qabaqlayıcı tədbirlər vasitəsilə Azərbaycanda virus digər ölkələrdəki təhlükəli səviyyəyə çatmadı.

Müəllifə görə, Azərbaycanda xüsusi karantin rejiminin tətbiqi ilə əlaqədar qabaqlayıcı tədbirlər, vətəndaşların məsuliyyətli davranışı sayəsində koronavirus infeksiyasının yayılması məhdudlaşdırılıb, yoluxma halları azalıb.

Müəllifin sözlərinə görə, Dünya Səhiyyə Təşkilatı payız aylarında koronavirusun ikinci dalğasının başlanmasının mümkünlüyü barədə həyəcan siqnalı çalır. "Bu da təsadüfi deyil. Çünki payız və qış mövsümü müxtəlif xəstəliklərin aktivləşdiyi dövrdür. Bu baxımdan virusun yenidən sürətlə yayılması ehtimalı qarşıdakı dövrdə xüsusilə aktuallıq kəsb edir, təhlükə riski yüksəlir".

Müəllif bu təhlükənin gerçəkliyinə nümunə kimi Gürcüstanda, Türkiyədə, bir sıra Avropa ölkələrində yoluxma sayının artmasını göstərir. 

Elə bundan da irəli gələrək, hazırkı vəziyyətdə arxayınlaşma qətiyyən düzgün sayılmır.

Müəllifə görə, ölkədə sanitar-epidemioloji qaydalara riayət edilməsi olduqca vacibdir, infeksiyanın kökünün tamam kəsilməsi məhz özümüzdən asılıdır, hər kəs məsuliyyətli davranarsa, müvafiq qaydalara və tələblərə əməl edərsə, ən qısa dövrdə koronavirusa qalib gələ bilərik.

"Mətbuat.az" saytı "Bəzi mağaza və obyekt sahibləri niyə POS-terminaldan imtina edirlər? - Ekspert rəyi" sərlövhəli məqalədə verilən suala iqtisadçı-ekspert Vüqar Mirheydərovla cavab axtarır.

Ekspert deyir ki, qanunla bir çox obyektlərdə POS-terminalların quraşdırılması məcburidir, amma bəzi mağaza və iaşə obyektləri bu aprataları quraşdırmayıb, ona görə də nağdsız ödənişlər mümkün deyil.

Onun fikrincə, sahibkarların POS-terminalların quraşdırılmamasında məqsədi vergidən yayınmaqdır.

Ekspertə görə, az-çox şəffaf işləyən ictimai-iaşə obyektlərində bu aparatlardan geniş istifadə olunur, qeyri-şəffaf işləyənlərin isə kitabları bağlanmaq üzrədir.

Bəzi sahibkarların bu aparatları quraşdırmamaq üçün müxtəlif əsaslar gətirməsini ekspert sadəcə bəhanə adlandırır.

Digər tərəfdən, ekspert yada salır ki, POS-terminalların quraşdırılmamasına  görə müəyyən cərimələr nəzərdə tutulur.

İqtisadçı deyir ki, POS-terminallardan istifadə etməməyə görə sahibkarlar ilk dəfə 1000, ikinci dəfə 3000, üç dəfədən çox olarsa 6000 manat cərimə sanksiyasına məruz qalırlar.

"Banker.az" saytı "Dövlət büdcəsi üçün avqust ən "ölü" ay oldu: ƏDV-dən daxilolmalar azalıb" sərlövhəli məqalədə isə müəllif daxilolmaların azalmasının səbəbləri barədə fikirlərini bildirir.

Müəllifin sözlərinə görə, il ərzində büdcəyə olan daxilolmalar üzrə avqust ən "ölü ay" kimi qeydə alınıb. Belə ki, il üzrə rəqəmlərə nəzər saldıqda, 2020-ci ildə buna qədər ən az cəmi daxilolma iyunda qeydə alınmışdı ki, bunun da həcmi 323.72 mln. manat idi.

Müəllif əlavə edir ki, ilin ilk 8 ayı ərzində isə gömrükdən büdcəyə cəmi 2 mlrd. 645.3 mln. manatlıq vəsait daxil olub: "Büdcəyə daxilolmalarda öncəki ayla müqayisədə 16% azalma baş verib. Bunun da əsas səbəbi ƏDV-lərdən daxilolmalardır. Gəlirlərin 67%-ni formalaşdıran ƏDV-dən büdcəyə daxilolmanın həcmi 192.14 mln. manat olub, bu da öncəki ayla müqayisədə 20%-lik eniş deməkdir".

Büdcə daxilolmalarında ikinci ən böyük rolu olan gömrük rüsumu üzrə cəmi 79.12 mln. manat vəsait daxil olub. Bu isə öncəki ayla müqayisədə 6% azalma deməkdir. Azalma paralel olaraq yol vergisi və aksiz vergilərdə müşahidə edilib.

Aksiz vergilərdən avqust ayında daxilolma 11.42 mln. manat (3% azalma) və yol vergisində isə 2.6 mln. manat (9%) olub.