Media-icmal 15.06.17

1993-cü il iyunun 15-də Heydər Əliyevin yenidən hakimiyyətə gəlişinin mahiyyəti, əhalinin bank qutularından istifadə etməmələrinin səbəbləri, külli mənimsəməyə yol verən məmurların müəyyən ödəniş müqabilində həbs almaqdan qurtara bilmələri, "Formula 1" yarışından sonra manatın məzənnəsinin taleyi bugünkü (15 iyun, 2017-ci il) medianın aparıcı mövzusudur.

Xilas tarixi -15 iyun

"Azərbaycan" qəzeti "15 İyun - Milli Qurtuluş Gününə həsr olunan konfrans keçirilib" sərlövhəli məqalə ilə çıxış edir və məqalədə keçmiş mərhum prezident Heydər Əliyevin 1993-cü ildə hakimiyyətə gəlməsinin mahiyyəti (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=124211) dəyərləndirilir.

Müəllif deyir ki, baş nazirin müavini, YAP-ın sədr müavini-icra katibi Əli Əhmədov çıxış edərək 1993-cü ilin 15 iyun tarixinin Azərbaycan xalqının taleyində dönüş anı olduğunu vurğulayıb.

Ə.Əhmədov H.Əliyevin hakimiyyətə qayıdışından sonra ölkənin bəlalardan xilas olduğunu, tərəqqi, rifah və inkişafın başladığını bildirir: "Ulu öndərin işləyib hazırladığı müasir müstəqil dövlət quruculuğu konsepsiyası müasir Azərbaycanın uğurlarının bünövrəsində dayanaraq gələcək inkişafın, misli görünməmiş uğurların əsasını qoyub".

YAP rəsmisi vurğulayır ki, Azərbaycanın sürətlə inkişaf dövrü məhz Milli Qurtuluş Günü ilə başlayıb, Prezident İlham Əliyev tərəfindən böyük uğurla davam etdirilib və son 13 ildə Azərbaycan iqtisadiyyatının 3,5 dəfə böyüməsi, əhalinin rifah halının yaxşılaşması bu inkişafın əsas göstəriciləridir.

Ə.Əhmədov İ.Əliyevin liderliyi ilə bu gün Azərbaycanın yeni inkişaf mərhələsi yaşadığını, reallaşdırılan islahatların iqtisadiyyatı şaxələndirilməsini Azərbaycanın yeni mərhələdə daha sürətli inkişafını təmin etmək məqsədi daşıdığını deyir.

YAP rəsmisi bu islahatlar nəticəsində Azərbaycanın daha sürətlə inkişaf edəcəyinə əminliyini diqqətə çatdırıb.

Ə.Əhmədov Azərbaycan dövlətçiliyinin qorunmasında, ölkənin tərəqqisində YAP-ın rolunu xüsusi vurğulamağı da unutmayaraq YAP sıralarında birşləşənləri H.Əliyevin ideyalarına sadiq qalanlar, İ.Əliyevin ətrafında sıx birləşənlər kimi dəyərləndirib.

Müəllif deyir ki, konfransda çıxış edən ayrı-ayrı natiqlər də H.Əliyevin hakimiyyətə gəldiyi 1993-cü ilin 15 iyun tarixini müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurulmasında mühüm başlanğıc, Azərbaycanın dünya xəritəsindən silinmək təhlükəsindən xilas nöqtəsi kimi dəyərləndiriblər.

Banklara etimad yoxdur

"Exo" qəzeti "Azərbaycanın bank qutuları boşdur" sərlövhəli məqalədə (htp://ru.echo.az/?p=60166) bank qutularından istifadə olunmamasının səbəblərini ekspert Əkrəm Həsənovla müzakirə edir.

Müəllif xatırladır ki, bank qutuları dedikdə təqribən dəmiryol vağzalları yanında əşya saxlanması üçün dəmir qutular kimi qutular nəzərdə tutulur.

"Bu gün Azərbaycanda "bank qutuları" boşdur, baxmayaraq ki, böhrana qədər bu xidmətə böyük tələbat var idi, hətta bəzi banklarda yer tapılmırdı. İndi maliyyə institutlarına etimad qalmayıb, bundan əlavə, əhalinin gəlirləri azalıb, bir çoxlarında, sadəcə, artıq pul yoxdur. Bu durumu qəzetə ekspert Əkrəm Həsənov şərh edir.

Ə.Həsənov deyir ki, vətəndaş öz məzuniyyəti zamanı Azərbaycanın istənilən bankında "bank qutusu" icarəyə götürə bilər: "Orada pul, zərgərlik məmulatları, vacib sənədlər, bir sözlə, istənilən bahalı əşya saxlaya bilər. Bu xidmətin, yəni "bank qutuları"nın üstünlüklərindən danışsaq bunun ən üstün cəhəti təhlükəsizlikdir. Əgər siz səfərə çıxırsınızsa, mənzildən oğurlanması istisna deyil. Bu baxımdan bankda təhlükəsizlik səviyyəsi daha yuxarıdır. Amma bank seçiminə diqqətlə yanaşmaq lazımdır".

Ekspert deyir ki, müasir texnologiyaların inkişafı nəzərə alınarsa üçüncü şəxslərin "bank qutusu"na müdaxilələri də istisna deyil.

Ə.Həsənov deyir ki, bu oğurluq olmaya bilər, sadəcə, sizin pullar saxta əskinaslarla əvəzlənər və sonra bunu sübut etmək belə olmaz.

Onun fikrincə, eyni hadisələr saxlanmaya qoyulmuş qızıl məmulatları ilə də təkrarlana bilər. "Amma mən bizim banklar özlərini gözdən saldıqları üçün məsləhət görməzdim. Hazırda maliyyə institutlarına etimad etmək olmaz. Amma ədalət naminə bunu da deyək ki, bu mənada problemli məqamlar qeydə alınmayıb.

Ə.Həsənov deyir ki, pulu olan vətəndaşlar onun bir hissəsini bank hesabında, bir hissəsini bank qutusunda, digər bir hissəsini isə evdə saxlayır.

"Bank qutu"larının icarə haqqına gəlincə, ekspert deyir ki, bu, kiçik qutularda aylıq 5-30 manat, iri banklarda isə 150-400 manat arasındadır.

Ə.Həsənov deyir ki, bu da əlavə olunmalıdır ki, dəmir qutudan istifadə ilə bağlı bankla saziş imzalanmalıdır ki, bu da 10-30 manat arasındadır.

Vəsaiti ye, bir hissəsini qaytar, azad ol

"Novoye Vremya" qəzetində isə diqqəti "Korrupsionerlər azadlığı milyona alırlar?" (http://www.novoye-vremya.com/w95136/.../#.WUF0BWiLTIU) sərlövhəli məqalə diqqəti çəkir.

Müəllif xatırladır ki, hazırda Rabitə nazirliyinin keçmiş vəzifəli şəxslərinin mühakiməsi gedir və onlardan bəziləri dövlətə vurduqları ziyanın müəyyən hissəsini ödəyiblər, bununla bağlı müəllif konkret ad və soyadlar çəkir.

Müəllif deyir ki, bu şəxslərin oğurladıqlarının bir hissəsini dövlətə qaytarmaqda məqsədləri bu yolla həbsdən can qurtararaq azadlığa çıxmaqdır.

Məqalə müəllif vurğulayır ki, indi talanan məbləğlə həbs arasında birbaşa əlaqə var və hər xəzinə oğrusu və s. cəriməni ödəməklə azadlığı satın ala bilər.

"Söhbət milyonlardan gedir, aydındır ki, böhrandır, dövlət xəzinəsində pul çatışmazlığıdır, belə halda xəzinə oğruları oğurladıqları milyonların bir hissəsini qaytarmağa razılaşırlar, amma müxtəlif ranqda olan məmurların korrupsiya və oğurluqlarının əvəzini bütünlükdə xalq ödəyir".

Müəllif nazirliklərə uzun müddət eyni şəxslərin rəhbərlik etmələrilə baş verən maliyyə oğurluqları arasında uyğunluq görür və deyir kİ, 25 ildən yuxarıdır ki, öz vəzifəsində qalan nazirlər nazirlikləri öz mülklərinə döndəriblər, nazirin dövlət müəssisəsində "obşak" yaratması nə deməkdir və aidiyyatı qurumlar bu müddətdə hara baxıblar ki, bütün bunlar baş verə bilib?

Müəllif xatırladır ki, indi belə məmurlardan biri 2 milyon ödəniş müqabilində azadlığı qazana bilər və oğurlanan pulların qalan hissəsinin taleyinə gəlincə, vəkillər deyirlər ki, bu pullar "uzun illər ərzində kommersiya fəaliyyəti nəticəsində qazanılıb.

Bu məqamda müəllif bu şəxslərə sual ünvanlayır: "Belə imkanlara malik adamlar niyə biznesə getməyərək dövlət məmuru kimi qalmaq istəyirlər, görünür ki, dövlət büdcəsini talan etmək, təmiz qazanmaqdan asandır. Göründüyü kimi, korrupsiyanın həcmi heyrət doğurur".

Müəllif deyir ki, korrupsionerin məqsədi özünün varlanmasıdır, odur ki, investisiyaların səmərəliyi enməkdə davam edir: "Bu səbəbdən dövlət layihələrinin qiyməti bahalaşır, belə ki, planlaşdırılır ki, bir məbləğ ayrılsın, sonra qərara gəlirlər ki, məbləğ çoxdur, onu necə ixtisar etsinlər. daha sonra isə "iştahlar artır". Nə qədər pul torpağa basdırılıb, bunu heç kəs bilmir. Əlbəttə, daha az pul xərcləmək olardı, elə məhz bu korrupsioneri maraqlandırmır".

Əgər bazara müdaxilə olacaqsa...

"Yeni Müsavat" qəzeti "Formula-1" yarışlarından sonra manatın məzənnəsi dəyişəcəkmi..." sərlövhəli məqalədə yaxın aylarda manatın məzənnə perspektivini (http://musavat.com/news/formula-1-yarislarindan-sonra-manatin-mezennesi-deyisecekmi_446385.html) ekspetlərlə müzakirə edir.

Müəllif deyir ki, son aylar manat sabitlik nümayiş etdirsə də real sektorda dolların bahalaşacağı ilə bağlı narahatlıq son bilmir və hətta iyunun 23-25-də "Formula-1" yarışlarından sonra manatın ucuzlaşaraq bir neçə ay öncəki 1,92 manat məzənnəsinə yaxınlaşacağı bildirilir.

Müəllif vurğulayır ki, rəsmi Bakı manatın ən azı bu ilin sonuna kimi ucuzlaşmayacağı barədə bəyanat verir.

Deputat Vahid Əhmədov deyir ki, manatın məzənnəsinə təsir edən amillər var, bunlar idxal və ixrac əməliyyatları, neftin qiyməti, maliyyə bazarındakı tələb-təklif və s. Deputat belə hesab edir ki, manatın sabitliyini qorumaq üçün qeyri-neft sektoru güclü şəkildə inkişaf etməlidir: "Bu sektorun inkişaf etdirilməsi üçün müəyyən investisiyalar, vəsait yatırılmalıdır, real sektoru vəsait olmadan inkişaf etdirmək olduqca çətindir. Ona görə də elə etmək lazımdır ki, biz manatı müəyyən səviyyədə qoruyub saxlamaq istəyiriksə, problem yaratmaq istəmiriksə, tələb və təklif uyğun gəlirsə, qeyri-neft sektoruna da diqqəti artırmaq lazımdır".

Ekspert Qubad İbadoğluna görə, manatın gələcək məzənnəsi hökumətin müdaxiləsindən asılı olacaq: "Formula 1" yarışları ərəfəsində və ondan sonrakı dövrdə, yəni yaxın müddət ərzində manatın məzənnəsində ciddi dəyişikliklər gözlənilmir. Manata təsirlər avqust ayından başlayaraq güclənə bilər. Yeni dərs ilinin başlanması ilə manata təzyiqlər arta bilər və ilin sonuna kimi davam edə bilər".

Q.İbadoğlu deyir ki, bu halda Azərbaycanın valyuta bazarında dollara tələbat artacaq, amma bu tələbat artımını biz bazar alətləri ilə uyğunlaşdıracağıq, yoxsa bazara inzibati müdaxilə olacaq - bunu demək çətindir.

Ekspert deyir ki, bu amillər məzənnə dəyişikliyini müəyyən edəcək və əgər bazara heç bir inzibati müdaxilə olmayacaqsa, bazarın tələbi ilə dolların və avronun manata olan təsiri müəyyən olunacaqsa, o zaman manat ucuzlaşmağa məhkumdur: "Yox, əgər yenə də əvvəlki kimi Mərkəzi Bank əlində olan vasitələrlə bazara müdaxilə edəcəksə, o halda manatın məzənnəsini indiki səviyyədə qoruyub saxlamaq mümkün olacaq. Bu, Mərkəzi Bankın və Neft Fondunun mövcud ehtiyatlarının xərclənməsi və daha çox vəsaiti valyuta bazarı vasitəsilə reallaşdırmasından asılı olacaq".