Media-icmal 19.02.19

Ölkə əhalisinin sosial problemlərinin həlli, kütləvi aksiyalara baxış, Azərbaycan varlılarının statistikasının yoxluğu, azad sahibkarlığa olan maneələr və s. məsələlər bugünkü (19 fevral, 2019-cu il) medianın aparıcı mövzularındandır.

Sosial məsələlərin həlli- daimi gündəm

"Azərbaycan" qəzeti "Sosial məsələlərin həlli gündəmdən düşmür" sərlövhəli məqalədə rəsmi sosial siyasəti dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, ölkədə həyata keçirilən iqtisadi islahatlar əlavə maliyyə resursları əldə etməyə imkan verir və bu gəlirlər ilk növbədə vətəndaşların rifah halının yaxşılaşdırılmasına yönəldilir.

Yazı müəllifi hesab edir ki, güclü sosial siyasət yenə də ən vacib məsələlərdən biridir və bu mövqeyi gücləndirmək üçün prezident İlham Əliyevdən sitat gətirir: "Bütün bunlar bizim niyyətimizi, siyasətimizi göstərir. Onu göstərir ki, bizim siyasətimizin mərkəzində Azərbaycan vətəndaşıdır, onun maraqlarıdır, onun rifahıdır".

Müəllif bu yaxınlarda minimum əməkhaqqının 130 manatdan 180 manata qaldırılmasını, bununla da 600 min insanın 30 faiz çox əməkhaqqı alacağını bu siyasətin nəticəsi hesab edir.

Müəllif vurğulayır ki, bunun ardınca müxtəlif səviyyəli tələbə təqaüdlərinin artırılması da bu siyasətdən qaynaqlanan nəticədir.

Məqalə müəllifi bu siyasətə daha bir nümunə kimi bu günlərdə minimum pensiyaların 116 manatdan 150 manata qaldırılmasını göstərir.

Bu sahədə son 15 ildə əldə edilən nəticələr barədə isə müəllif deyir ki, əməkhaqqı 7 dəfə, pensiyalar 9 dəfə artıb, 3 min 200-dən çox məktəb əsaslı təmir edilib, yaxud yenidən tikilib, 640 tibb müəssisəsi inşa edilib və yenidən qurulub.

Yazı müəllifi vurğulayır ki, son 15 ildə 2 milyon yeni iş yeri yaradılıb ki, bunun da böyük hissəsi bölgələrin payına düşüb və bu regionların sosial-iqtisadi inkişafına yönəldilən üç dövlət proqramının sayəsində mümkün olub. Belə ki, rayonlarda onlarca müəssisə işə düşüb, yeni istehsalat sahələri yaradılıb, kənd aqrar sahə inkişaf etdirilib, kənd əhalisinin güzəranı yaxşılaşıb.

Müəllif bu siyasətdə məcburi köçkünlərin, şəhid ailələrinin, müharibə əlillərinin öz yeri olduğunu, sosial problemlərinin həll olunduğunu deyir, şəhid vərəsələrinə 11 min manat məbləğində birdəfəlik ödəmələrin verilməsi prosesinın də davam etdiyi vurğulanır.

Son olaraq isə müəllif bildirir ki, sosial siyasətin davamlılığı göstərir ki, xalqın rifahının yüksəldilməsi bundan sonra da daim gündəlikdə qalacaq.

Cəmiyyətdə seçim anı

"Azadlıqinfo"da isə "Mitinqlər niyə əhəmiyyətlidir?" sərlövhili məqalə oxumaq olar.

Sayt bir sıra müxalif qüvvələrin kütləvi aksiya keçirməsi barədə politoloq Nəsimi Məmmədlinin düşüncələrinə yer verib.

Müəllif hesab edir ki, etiraz mitinqləri cəmiyyətdə dinc ictimai-siyasi mübarizə mühiti yaradan yeganə qanuni-kütləvi müstəvidir, digər bütün müstəvilər total nəzarətdədir və oyun qaydalarını ən kiçik detallarına kimi hakimiyyət müəyyən edir.

Müəllifin iddiasına görə, mitinqlərin əhəmiyyətini əksəriyyət fəal insanlar qəbul edir.

Bu fonda cəmiyyət daxili münasibətlərə şərh verən müəllif hesab edir ki, cəmiyyətdə sosial narazılıq var və siyasi fəallıq öncəki illərdən yüksəkdir və belə şəraitdə hökumətin bu hüququ təmin etməsi də, etməməsi də onu çətin seçim qarşısında qoyur.

Müəllif iddia edir ki, aksiya keçirilməsinə icazə verilmədiyi halda bu hüquq və qanun pozuntusu kimi yerli və beynəlxalq məhkəmələrdə mübahisələndiriləcək.

Politoloq vurğulayır ki, aksiyaya icazə verilməməsi həm də iqtidarın zəif olması kimi siyasi və psixoloji zərər də vura bilər və indiki sosial-siyasi reallıqlarda bu hal iqtidar üçün arzuolunmaz proseslərə yol aça bilər.

Müəllifə görə, mitinqə razılıq verilərsə, iştirakçıların sayında artım ehtimalı çox yüksəkdir, hətta mitinqə gələnlərə təzyiqlər əks effekt doğurur, qorxunu yox, gərginliyi artırır. "Hökumət yəqin yenə də çalışacaq ki, razılıq verdiyi mitinqə qatılanlara bütün inzibati resurslarla maksimum əngəl yaratsın, mitinqin kütləvi olmasının qarşısını müxtəlif vasitələrlə alsın" deyə rəsmi davranışa ehtimal verir.

Politoloq hesab edir ki, indiki halda hökumət mitinq keçirilməsi üçün ya başqa bir əlverişsiz meydan təklif edəcək, ya da özünə daha əlverişli olan vaxtadək razılığı ertələyəcək, hətta yaxın vaxtlarda özünədəstək mitinqi də keçirmək arzusuna da düşə bilər.

Müəllifə görə, müxalifət də öz qərarında israrlı və ardıcıl olmaqla hüquqi-siyasi müqaviməti davam etdirəcək, hətta tamamilə yeni dinc mübarizə formaları da nəzərdən keçirilə bilər.

Politoloq bu son mülahizəsini belə izah edir ki, ölkədə artıq yeni siyasi mərhələnin əlamətləri özünü göstərir, hakimiyyət ehtiyatla olsa da özünün yeni siyasi obrazını cəmiyyətə təqdim etmək ehtiyacını hiss edir və yeni siyasi yanaşmalar ortaya qoyulmasa, cəmiyyətdə sabitliyə təminat getdikcə zəifləyəcək.

Statistikası olmayan Azərbaycan milyarderləri

"Bizimyol.info "da isə "Varlılar daha da varlanıb, kasıblar daha da kasıblaşıb" sərlövhəli məqalə diqqət cəlb edir.

Müəllif dünya əhalisi arasında təbəqələşmə məsələsini müzakirə müstəvisinə gətirərək deyir ki, dünyada təbəqələşmə getdikcə artıb və bu sırada Azərbaycan da istisna deyil.

Müəllif bu xüsusda 2018-ci ilin nəticələrinə dair bir sıra beynəlxalq təşkilatların hesabatlarına istinadən deyir ki, 2018-ci ildə varlılar daha da varlanıb, yoxsullar daha da yoxsullaşıb.

Məqalə müəllifi vurğulayır ki, ötən ildə dünyanın ən varlı adamlarının varidatı 12 faiz artıb, ən yoxsul insanların gəlirlərinin ümumi cəmi isə 11 faiz azalıb, beləliklə də 26 milyarderin varidatının cəmi 3,8 milyard insanın gəlirlərinə bərabərdir.

Müəllifin deməsinə görə, dünyada əhalisi çoxsaylı olan elə ölkələr var ki, büdcəsi "Amazon" şirkətinin varidatından 100 (!) dəfə azdır.

Daha sonra müəllif ayrı-ayrı şəxslərin hansı sərvət sahibi olmasını göstərir, rəqəmlər sadalayır.

Azərbaycana gəlincə isə müəllif ölkənin varlı adamları, malik olduqları sərvətin həcmi barədə konkret heç nə deyə bilmir: "Azərbaycanın ən varlı adamlarına gəlincə, bu haqda yalnız ehtimallar var; dəqiq statistika yoxdur", - müəllif bildirir.

Onun sözlərinə görə, Azərbaycanda neçə milyarder, neçə nəfər multimilyoner, neçə nəfərin milyoner olması haqda statistika açıqlanmır.

Müəllif deyir ki, bu sırada yalnız dövlət məmurlarının, inhisarçı biznesmenlərin adları çəkilir.

Müəllifin iddiasına görə, bu da ölkədə kölgə iqtisadiyyatının, korrupsiya və inhisarçılığın olması ilə bağlıdır.

Son olaraq isə müəllif müstəqil iqtisadçı ekspertlərin hesablamalarına istinadən deyir ki, Azərbaycanda da təbəqələşmə sürətlə böyüyür, rəsmi məlumatlar isə, daim bunun əksini bəyan edir.

Azad sahibkarlığın maneələri

"Oxu.az" da isə "Millət vəkili, məhkəmələr sahibkarları müdafiə etmir sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Sayt deputat Vahid Əhmədovun iqtisadi düşüncələrinə yer verib.

V.Əhmədov deyir ki, vergilərin ödənilməsi mühasibat uçotunun düzgün aparılmasından asılıdır, bu gün isə Azərbaycanda mühasibat uçotu düzgün qurulmayıb.

Deputata görə, "Mühasibat uçotu" haqqında qanuna dəyişiklik olsa da, Azərbaycanda mühasibat uçotu normal səviyyədə aparılmır.

"Mühasibat uçotunun düzgün qurulması vergi yığımına təsir edən amillərdəndir. ƏDV-nin differensiallaşdırılması ilə bağlı ciddi addımlar atılmayıb. Buna böyük ehtiyac var. İstərdim ki, ƏDV-nin differensiallaşdırılması ilə əlaqədar məsələyə baxılsın və təkliflər verilsin. Yeni Vergi Məcəlləsinin yaradılmasına ehtiyac var".

V.Əhmədov hesab edir ki, Vergilər Məcəlləsində lüzumsuz və bir-birini təkzib edən maddələr var və bu yeni Vergi Məcəlləsinin yaradılmasını tələb edir.

Bununl ayanaşı V.Əhmədov sahibkarlığın inkişafı üçün bir neçə amili önə çəkərək rəqabət mühitinin yaradılmasını xüsusi vurğulayıb: "Azərbaycanda inhisarçılığın tamamilə aradan qaldırıldığını və sahibkarın istənilən işlə məşğul olduğunu deyə bilmərik".

V.Əhmədov hesab edir ki, İqtisadiyyat Nazirliyi Rəqabət Məcəlləsini təqdim etməlidir. Bu Məcəllənin qəbul olunması sahibkarların müəyyən qədər rahat fəaliyyət göstərməsinə imkan yaradacaq.

V.Əhmədova görə, sahibkarlara mane olan ikinci məsələ məhkəmə sistemidir və Azərbaycan məhkəmə sistemi sahibkarları müdafiə etmir.

Deputatın iddiasına görə, sahibkarların məhkəmə sisteminə müraciətinin 90 faizi onların əleyhinə cavabla nəticələnir.

V.Əhmədov hesab edir ki, məhkəmə sisteminin yenidən qurulması və şəffaflığın təmin edilməsi sahibkarlığın inkişafına kömək edəcək.