Media-icmal 24.02.2017

“Cənub” qaz dəhlizi layihəsində Azərbaycanın rolunun dəyərləndirilməsi,

gənc siyasi fəalların həbsləri, məzənnə oyununun iqtisadiyyata təsirləri və  istehlak bazarındakı bahalıq bugünkü medianın aparıcı mövzusudur. 

 “Cənub” qaz dəhlizi - milli təhlükəsizlik layihəsi

“Azərbaycan” qəzeti “Cənub” qaz dəhlizi” enerji və milli təhlükəsizlik layihəsidir” (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=116684) sərlövhəli məqalədə müəllif  bu layihədə Azərbaycanın rolunu dəyərləndirir.

Fevralın 23-də Bakıda bu layihənin gerçəkləşməsində maraqlı olan dövlət və beynəlxalq qurumların təmsilçilərinin iştirakı ilə Məsləhət Şurasının III toplantısı keçirilib.

Müəllif bu toplantının Bakıda keçirilməsini təsadüf saymır, bunu bu layihəyə Azərbaycanın təşəbbüsü və liderliyinin nəticəsi kimi dəyərləndirir.  

Məqalədə deyilir ki, rəsmi Bakı Avropa Komissiyası ilə bu mühüm layihənin reallaşdırılması formatını qura bilib və bu fikir dövlət başçısı İlham Əliyevdən sitat gətirlməklə ifadə edilir: “Biz nadir və nümunəvi beynəlxalq əməkdaşlıq formatını yarada bildik”.

Müəllif vurğulayır ki, “Cənub” qaz dəhlizi “XXI əsrin layihəsi”, “Avropanın enerji xəritəsini dəyişdirəcək layihə” də adlandırılır, çünki bu layihə 7 dövlətin, 10-dan çox şirkətin və 10-dan çox topdan qaz alıcısının sıx əməkdaşlığı sayəsində həyata keçirilir.

Müəllif hesab edir ki, 1994-cü ildə keçmiş president Heydər Əliyevin müəllifi olduğu “Əsrin müqaviləsi”nin imzalanması, Azərbaycanın yeni neft strategiyasının həyata keçirilməsi növbəti qlobal enerji layihələrə yol açıb.

Yazı müəllifi deyir ki, bu dəhlizlə 2018-ci ilin sonunda əldə olunacaq qaz Türkiyəyə, daha sonra - 2020-ci ildə Avropaya nəql ediləcək və istehlakçılara ildə 16 milyard kubmetr qaz verilməsi nəzərdə tutulur.

Müəllif bildirir ki, dövlət başçısı İlham Əliyev “Cənub” qaz dəhlizi layihəsini enerji təhlkəsizliyi məsələsi, enerji təhlükəsizliyi məsələsini isə milli təhlükəsizlik məsələsi kimi dəyərləndirib, bu sahədə mövcud  beynəlxlaq əməkdaşlıq formatını  qarşılıqlı etimad nümunəsi adlandırıb.  

Azərbaycansayağı həbs bəhanələri

“Cəbhəçi gəncin həbsi haqda məhkəmə qərarındakı saxtakarlıq ifşa olundu”

(https://www.azadliq.info/178525.html) sərlövhəli məqalədə müəllif  gənc siyasi fəalların istintaqa cəlb edilməsinin gerçək və saxta səbəbləri arasında ziddiyyətləri vəkil Əshabəli Mustafayevlə incələyir. 

Vəkil hüquqlarını müdafiə etdiyi Fuad Əhmədli və Amil Məmmədzadə ilə görüşdüyünü bildirir.

Vəkil deyir ki, A.Məmmədzadə ilə görüşü Binəqədi təcridxanasında olub.

Ə.Mustafayev adətən siyasi fəalların saxlanmasına səbəb olan “küçə ilə gedərkən telefonla bərkdən danışmaq, söyüş söymək”  kimi hallara A.Məmmədzadənin həbsində polislər “yenilik” gətirmək istəsələr də hakimlə birgə işləri daha da korlayıblar.

Vəkil deyir:“Rəsmi versiyaya görə, güya A.Məmmədzadənin adına olan avtomaşın radara düşüb. Polis əməliyyatçıları da bu məsələni aydınlaşdırmaq üçün onu küçədə saxlayaraq bölməyə aparmaq istəyiblər, Amil onların bu tələbinə tabe olmayıb. Hakim qərarda yazıb ki, A.Məmmədzadənin radara düşməsi sübut olunub, bu məsələni aydınlaşdırmaq üçün bölməyə getməməsi inzabati xətadır”.

Ə.Mustafayev isə vurğulayır ki, A.Məmmədzadənin adına birbaşa və ya etibarnamə ilə avtomaşın yoxdur, digər tərəfdən, hətta bu həqiqətən də  A.Məmmədzadə radara düşübsə bu məsələni polis əməliyyatçıları araşdırmalı deyil. Vəkil deyir ki, qaydaya görə, radara düşmə faktını əks etdirən sənəd və cərimə barədə qərar sürücünün ünvanına göndərilir.

Ə.Mustafayev deyilənləri A.Məmmədzadənin saxlanmasına yalnız bəhanə sayır və bildirir: “Əsas səbəbi polis əməkdaşları Amilə qeyri-rəsmi şəkildə deyiblər. Bu səbəb müxalif siyasi fəaliyyəti və Facebook-da statuslar yazması, paylaşmasıdır”.

Daha sonra vəkil Kürdəxanı təcrudxanasında saxlanılan gənc siyasi fəal Fuad Əhmədli barədə danışır. Keçən ilin yayından həbsdə saxlanılan F.Əhmədli ilə bağlı istintaq getməməsinə diqqət çəkir. Vəkil istintaq hərəkətlərinin getməməsini F.Əhmədlinin ironiya ilə istintaqın onu unutması kimi dəyərləndirdiyini bildirir.

Xatırladaq ki, F. Əhmədli keçən ilin avqustunda həbs olunub. Cəbhəçi gənc Fətullah Gülən şəbəkəsilə əlaqələrdə ittiham olunur. F. Əhmədli isə bu ittihamı absurd adlandırır.

Qiymət “oyunu” və “oyuna” düşən xalq

Manatın məzənnəsi ilə “oynamaq” Azərbaycan iqtisadiyyatına zərbədir“ (http://ru.echo.az/?p=56983) sərlövhəli məqalədə müəllif hələ də manatın real bazar dəyəri qazana bilməməsini ekspertlərlə araşdırır.

“Düşünürəm ki, manat iki həftədən sonra enməyə başlayacaq, belə ki, manatın indiki məzənnəsini real adlandırmaq olmaz”. Bunu qəzetə ekspert Oqtay Haqverdiyev bildirir.

Onun sözlərinə görə, indiki situasiya milli valyutanın nisbi bahalaşması dövriyyədən iri manat kütləsinin çıxarılması ilə bağlıdır, buna görə manat güclənib, dollar isə enib: “Elə buna görə də banklar iri həcmdə “ucuz” dollar əldə ediblər, bu proses başa çatan kimi manat yenə də “üzməyə” başlayacaq”.

O.Haqverdiyev xatırladır ki, ilin əvvəlində manatın “sərbəst üzməyə” başlayacağı elan edildi, manat tədricən enməyə başladı, maliyyə bazarında öz yerini tutmağa çalışdı. Onun fikrincə, maliyyə institutlarının müdaxiləsi ilə manat bahalaşdı, bu isə süni və müvəqqətidir: “Bunu ona görə etdilər ki, sonradan dolları baha alıb sata bilsinlər. Mərkəzi Bank isə inflyasiyanın artımının dayandırılması üçün hər şeyə razı olur”.

Ekspert hesab edir ki, iqtisadiyyat hazırda fəaliyyətsizdir, maliyyə sistemi isə öz-özünə sabitləşə bilməz. İqtisadiyyatın ölkəyə real pullar gətirə biləcək sektorları inkişaf etməyib: “Manatın məzənnəsilə “oynamaq” dövlət iqtisadiyyatına zərbə vurmaqdır. Gələcəkdə neftə alternativ olacaq, manatın məzənnəsini saxlamağa yox, ölkəyə yaxşı gəlir gətirəcək elmi əsaslı layihələri reallaşdırmaq lazımdır”. 

Digər ekspert Fuad Əlizadə deyir ki, işgüzar dairələr manatın məzənnəsinin maksimal şəkildə proqnozlaşdırılacaq və sabit olmasında maraqlıdırlar.

Ekspertə görə, manatın dollar nisbətdə 1,7-1,9 arasında qərarlaşması daha optimal variantdır.  

F.Əlizadə hesab edir ki, manatın nisbi sabitləşməsi dünya neft bazarında müşahidə edilən meyllərlə bağlıdır.

Ekspert düşünür ki, neftin dəyərinin dünya bazarında 55 dollara yüksəlməsi manatın məzənnəsinin nisbi də olsa sabitləşməsinə təsir göstərib. Bundan irəli gələrək F.Əlizadə manatın məzənnəsinin bundan sonra sabitləşməkdə davam edəcəyini proqnozlaşdırıb.

Əziz bayram və əl çatmayan qiymətlər

“Novoye Vremya” qəzeti  “Qiymətləri artıq dayandırmaq olmaz?” sərlövhəli

(http://www.novoye-vremya.com/w83208/.../#.WK8pSjuLTIU) məqalədə ölkədə qiymət artımının səbəblərini müzakirə edir.

Müəllif deyir ki, bəzi rəsmi şəxslər istehlak bazarında satılan məhsulların 85%-nin yerli istehsal olduğunu bildirirlər, amma daha yaxşısı bu ola bilərdi ki, bu məhsullar xalq üçün əlçatan olsun: “Amma təəssüf ki, Azərbaycan məhsulları da daxil olmaqla, kəskin qiymət artımı başlayıb. Nəzərə alsaq ki, Novruz bayramı yaxınlaşır, bu qiymət artımını dayandırmaq olmayacaq. Bayram öncəsi qiymətlərin  artacağını nəzərə alan Azərbaycan vətəndaşları zəruri olanları indidən almağa qərar veriblər”.  

Müəllif Novruz bayramı öncəsi bayram menyüsünə daxil olan məhsulların qiymətlərinin artıq bahalaşdığını bildirir. Qozun, fındığın, qiymətlərinin 15-20, 15-28 manat arasında dəyişdiyi bildirilir.

Məqalədə deyilir ki, bayram məsafəsi qısaldıqca qiymətlərin artımı da sürətlənəcək və bu mənada son iki gündə Bakı qəsəbələrində toyuq ətinin 1-1,5 manat həcmində bahalaşdığı nəzərə çatdırılır.

Müəllif hesab edir ki, indi inflyasiya da qiymət artımına təsir göstərir və bundan irəli gələrək Novruz bayramı öncəki qitmət bahalaşması son hədd deyil, bu bahalaşma davam edəcək.

Müəllif həm də bu qənaəti ifadə edir ki, süni qiymət artımının qarşısını almalı olan qurumlar işlərinin öhdəsindən gələ bilmirlər və buna görə də xalq onlara inanmır: “İndi bazarlardakı qiymət özbaşınalığı ilə hesablamalar aparsaq, bayram tədarükü üçün ən azı 100-120 manat lazımdır, amma qiymət artımının qarşısı alınmasa bu, martın 20-nə 200-250 manata başa gələcək”.

Məqalədə deyilir ki, əlbəttə, vəzifə sahibləri üçün bayram hazırlığı problemi yoxdur, amma bundan öncə xalq barədə düşünmək gərəkir.

Müəllif hesab edir ki, aidiyyatı qurumlar qiymət artımının qarşısını almaqla hər bir vətəndaşın bayramı qeyd etmək imkanını saxlamalıdır, indi isə buna əməl etmək vaxtıdır.