Media-icmal 25.07.18

Səngəçal neft-qaz terminalının Azərbaycan neft sənayesində rolu, qatarlarda sərnişin daşıma ilə bağlı biletlərin bahalaşmasına baxış, ölkədə qida təhlükəsizliyinin təmin olunması səviyyəsi, "Azərsun" holdinqin gəlirlərinin azalması bugünki (25 iyul, 2018-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Bir terminalın tarixi

"Azərbaycan" qəzeti "Dünyanın ən böyük neft-qaz terminalı Bakıda yerləşir" sərlövhəli məqalədə Səngəçal neft-qaz terminalının Azərbaycan iqtisadiyyatnda rolunu dəyərləndirir.

Müəlluf deyir ki, keçmiş prezident Heydər Əliyevin yeni neft strategiyasının Azərbaycana bəxş etdiyi mühüm töhfələrdən biri də Səngəçal terminalıdır: "Əsrin müqaviləsi" imzalandıqdan sonra tikilən və getdikcə daha da genişlənən bu obyekt indi dünyanın ən böyük neft-qaz terminalına çevrilib. Səngəçal terminalı regional neft və qaz ixracı mərkəzidir. Belə ki, Xəzərin Azərbaycan sektorundan çıxarılan karbohidrogenlərin əsas hissəsini dünya bazarlarına ixrac edən bir neçə nəhəng kəmər öz başlanğıcını məhz buradan götürür".

Müəllif hazırkı terminalın tarixindən danışaraq, onun 2002-ci ilin fevralından tikilməyə başlandığını və Səngəçal Terminalının Genişləndirilməsi Proqramı (STGP) adı aldığını, 2005-ci il mayın 25-də terminalın ərazisindən BTC-yə ilk neft vurulduğunu bildirir.

Müəllif terminalın bugünki gücü barədə isə deyir ki, hazırda terminalın texniki emal sistemlərinin gündəlik gücü 1,2 milyon barel neft və "Şahdəniz" qazı üçün təqribən 30 milyon standart kubmetrdir.

Yazı müəllifinin sözlərinə görə, gündəlik ümumi qaz emalı və ixracı gücü isə (AÇG-nin səmt qazı da daxil olmaqla) təqribən 50 milyon standart kubmetr təşkil edir: "Cari ilin birinci rübü ərzində terminal üçüncü tərəf həcmləri də daxil olmaqla, təqribən 71 milyon barel neft və kondensat, o cümlədən BTC vasitəsilə 63 milyon barelə yaxın, Qərb İxrac Boru Kəməri marşrutu ilə 8 milyon barel və ayrıca kondensat xətti ilə təxminən 0,4 milyon barel neft ixrac edib".

Müəllif bildirir ki, qaz terminaldan əsasən Cənubi Qafqaz Boru Kəməri (CQBK) və terminalın qaz emalı obyektlərini "Azəriqaz"ın qazpaylama sistemi ilə birləşdirən SOCAR-a məxsus kəmərlə ötürülür və bu ilin birinci rübü ərzində terminaldan həmçinin gündə orta hesabla 30 milyon standart kubmetr (təqribən 1,1 milyard standart kubfut) "Şahdəniz" qazı ixrac olunub.

Müəllif deyir ki, "Cənub qaz dəhlizi"nin iyun ayının sonunda rəsmi açılışı ilə Səngəçal terminalı daşıdığı önəmi bütün dünyaya bəyan edib. O, açılışda

pezident İlham Əliyevin nitqindən sitat gətirir: "Biz bu günü burada - Səngəçal terminalının ərazisində qeyd edirik. Səngəçal terminalı dünyanın ən böyük neft-qaz terminalıdır və məhz burada dörd il bundan əvvəl "Cənub qaz dəhlizi"nin təməli qoyulmuşdur. O zaman mən tam əmin idim ki, bu layihə uğurla, vaxtında icra ediləcək, baxmayaraq ki, bu, çox nəhəng və texniki-iqtisadi cəhətdən çox mürəkkəb bir layihədir".

AİB sədri: Qidaların içindən nələr çıxmır ki?...

"Bizimyol.info"da "Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (QTA) prezidentin istəklərini doğrultmadı" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif ölkədə ərzaq məhsullarının istehsal keyfiyyəti və qida təhlükəsizliyinin təmin olunmasında QTA-nın fəaliyyətini Azad İstehlakçılar Birliyinin (AİB) sədri Eyyub Hüseynovla müzakirə edir.

Müəllif bu mövzuya səbəb kimi Şabran sakininin rayondakı marketlərin birindən aldığı iri dənəli "Patron" günəbaxan tumunun içindən it nəcisinin çıxmasını göstərir.

AİB sədri isə deyir ki, artıq ərzaq məhsullarının içindən çıxan biabırçı əşyaların "kolleksiyası"nı hazırlayıb: "Azad İstehlakçılar birliyində son 20 ildə yığılmış ərzaq mallarının içərisindən çıxan qeyri-adi cisimlərin, biabırçı əşyaların kolleksiyası var. Məsələn, çörəyin içində bolt, qəndin içində tel, hətta pirojkinin içindən diş karobkasının çıxması və s. halların şahidi olmuşuq. Əgər istehsal prosesində ərzaq mallarının tərkibinə kənar cisim düşürsə, bu o deməkdir ki, orada heç bir sanitariya normalarına əməl olunmur".

E.Hüseynov deyir ki, tumlar yüksək səviyyədə reklam olunur və "Patron" tumları da bu sırada yer alır.

AİB sədri şikayətlərə əsasən deyir ki, tum satıcıları uduş kampaniyaları keçirir, həmin kompaniyalar tamamilə saxtadır və indiyə kimi kiminsə bu kampaniyalarda hədiyyə qazanması haqqında heç bir məlumat almayıblar. "Tumun içindən kənar cism çıxdığı üçün isə QTA qarşısında məsələ qaldırılmalı, monitorinq aparılmalı, orada heç bir sanitar-gigiyenik normalara əməl edilməməsi aşkar olunmalıdır".

Bu fonda QTA-nın fəaliyyətini dəyərləndirən AİB sədri E.Hüseynov iddia edir ki, Agentlik bu sahədə prezidentin istəklərini doğrultmayıb və fəaliyyətini bürokratiya üzərində qurub: "Çox təəssüflər olsun ki, uzun illərdir Azərbaycanda bu problemlər yaşanır. Agentlik yaranarkən cəld müdaxilə üsulunun mövcud olacağına inanırdıq və düşünürdük ki, təhlükəli mal satılan zaman qurum müdaxilə edərək bunun qarşısını alacaq. Çox təəssüf ki, bu agentlik cənab prezidentin istəklərini doğrultmadı. Onlar köhnə və tapdalanmış bürokratik yollarla gedirlər".

AİB sədrinə görə, bu, olduqca pis bir fəaliyyətdir, əksinə, QTA mükəmməl fəaliyyət göstərməli, vətəndaşlar isə təhlükəsiz qidalanmalıdırlar.

"Azərsun" geriləyir, 1,7 dəfəyə yaxın gəlir itkisilə...

"Marja.az"da isə "Abdolbari Goozalın Azərbaycanda qazancı azalıb - iki dəfəyə yaxın" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif A.Goozalın sahibi olduğu "Azərsun Holdinq" MMC və onun törəmə müəssisələrinin gəlirlərinin azalmasını şirkətin 2017-ci il üzrə konsolidə edilmiş maliyyə hesabatı əsasında bildirir.

"Hesabatda deyilir ki, "Azərsun Holdinq"in 2017-ci ildə xalis mənfəəti 2016-cı illə müqayisədə 1,7 dəfə azalaraq 27 milyon 105 min manat təşkil edib. "Azərsun Holdinq" devalvasiyadan sonra 2016-cı ilin yekunları üzrə 46 milyon 670 min manat xalis mənfəəti olmasını açıqlamışdı".

Müəllif deyir ki, daha bir azalma sahəsi vergi gəlirlərinin ödənməsi sahəsidir, belə ki, şirkət 2017-ci ildə 10 milyon 325 min manat mənfəət vergisi ödəyib, halbuki, 2016-cı ildə bu rəqəm 11 milyon 588 min manat olub.

Məqalə müəllifi vurğulayır ki, "Azərsun Holdinq"in satış gəlirləri də azalıb. "2016-cı ildə 822 milyon 709 min manat təşkil etmiş gəlirlər 792 milyon 758 min manata düşüb (29 milyon 951 min manat azalma). Satışın maya dəyəri isə cüzi - 698 milyon 478 min manatdan 694 milyon 504 min manata geriləyib".

Müəllif deyir ki, şirkət təkcə azalma təkcə bu sahələrlə kifayətlənməyib, məcmu aktivlərin azalması da qeydə alınıb, 2017-ci ilin sonunda "Azərsun Holdinq" 646 milyon 100 min manat məcmu aktivlərə malik olub.

Yazıda vurğulanır ki, şirkət ancaq məcmu aktivlərinin həcmini artıra bilib, belə ki, 2016-cı ilin sonunda holdinq 595 milyon 835 min manat məcmi aktivlərə malik olub, 2017-ci ilin sonuna isə bu məcmu həcm 646 milyon 100 min manat həcminə yüksəlib.

Müəllif vurğulayır ki, 2017-ci ilin sonunda holdinq 389 milyon 25 min manat cəmi öhdəliklərə və 257 milyon 75 min manat cəmi kapitala malik olub.

Xatırladaq ki, 994-cü ildən Azərbaycanda fəaliyyət göstərən "Azərsun Holdinq" Azərbaycanda 1994-cü ildən fəaliyyət göstərir, qida məhsulları, bu məhsullar ilə əlaqəli qeyri-qida məhsulları istehsal edir. "Bazarstore" supermarketlər şəbəkəsi də bu holdinqə məxsusdur.

Abdolbari Goozal "Azərsun Holdinq"in Müşahidə Şurasının sədridir və Qrupa nəzarət edir.

Biletlərin 10% bahalaşması belə...

"Novoye Vremya" qəzetində isə "Qatarların tarifləri artır, bəs xidmət necə olacaq?" sərlövhəli məqalə diqqət cəlb edir.

Müəllif deyir ki, "Azərbaycan Dəmir Yolları" QSC daxili sərnişin daşımalarında qiymətləri artırmaq qərarı verib və iyulun 27-dən Bakı-Tbilisi istiqamətində və daxili marşrutlarda 10% bahalaşma gözlənilir.

Yazı müəllifi deyir ki, yeni tariflər elan olunmasa da, artıq bilet satıcıları deyilən vaxtı gözləmədən biletləri yeni qiymətlə satırlar.

Bahalaşmanın plaskart, kupe və xüsusi vaqonlarda (SV) və aşağı yerlərə aid olduğu deyilsə də, müəllif bunu inandırıcı saymır, bahalaşmanın bütün alt-üst yerləri əhatə edəcəyini bildirir.

Müəllif vurğulayır ki, 2017-ci ildən dəmir yollarında tariflərə baxılması Tarif Şurasından alınaraq QSC-nin özünə verilib.

Müəllif hesab edir ki, burada düşündürücü olan aşağı və ya yuxarı yerlərin bahalaşmasından daha çox QSC məmurlarının bu bahalaşmanı əsaslandrmaq üçün gətirdikləri arqumentlərdir: "Yayın qızğın çağında təkcə aşağı yerlərə yox, ümmiyyətlə bütünlükdə biletə tələbat artır. Amma bu, heç də o demək deyil ki, bütün məsələləri bu üsulla həll etmək olar. Burada qatarda vaqonların sayının artırılması ilə sərnişin sayının çoxaldılması özü də çıxış yollarından biri idi".

Müəllif bu bahalaşmanı əsassız sayır və hesab edir ki, dəmiryol sərnişin daşımalarında biletə artan tələbatdan irəli gələrək qiymətləri artırmaq çıxış yolu deyil.

Yazı müəllifi iddia edir ki, sərnişinin qatara bilet alması məsələsində daim problem yaşanıb: "Bilet alınmasında və xüsusilə uzaq məsafələrə bilet alınmasında problemlər müşahidə edilir. İndi də qiymətlərin bahalaşması ilə bağlı bilet qıtlığı yaşamalıyıq? Kim nə deyir desin, daxili daşımalarda çoxu öz vətəndaşlarımız olanlara münasibətdə hətta biletlərin 10% bahalaşması belə çoxdur. Amma biletlərin qiymətlərini bahalaşdırırlarsa, o zaman xidmət səviyyəsini qaldırmaq barədə də düşünsünlər, di gəl, bu barədə QSC-nin bəyanatında heç nə deyilmir".

Müəllif hesab edir ki, bu qiymət artımı ilə QSC öz maliyyə vəziyyətini yaxşılaşdırmaq istəyir.

Müəllif deyir ki, daxili istiqamətlərdə hərəkət edən qatarlarla müqayisədə uzaq məsafələrə hərəkət edən qatarlarda xidmət daha yaxşıdır.

Müəllifə görə, ölkədaxili qatarlarda antisanitariya hökm sürür və bu məsələ dəfələrlə müzakirəyə çıxarılsa da, heç bir irəliləyiş yoxdur, sərnişin üçün hər hansı rahatlıq yaradılmır.

Məqalə müəllifi bu fonda sərnişin daşımada xüsusilə, metro və avtobuslarda qiymətlərin bahalaşması təhlükəsinin yarandığını bildirir, məmurların göstərilən nəqliyyat daşımalarında bahalaşma olmayacağı ilə bağlı sözlərinə inanmağın mümkün olmadığını bildirir.