Media-icmal 28.11.20

Koronavirus infeksiyasına qarşı mübarizə, Fransa Senatının 25 noyabr qətnaməsinə münasibət, Qarabağ münaqişəsinin Türkiyə-Rusiya formatında həlli,  Azərbaycanın Ermənistanla sərhədlərinin tezliklə müəyyən olunması və s. məsələlər medianın aparıcı mövzuları sırasındadır.

“Azərbaycan” qəzeti  “Hər bir vətəndaş sağlamlığına məsuliyyətlə yanaşmalıdır” sərlövhəli məqalədə  Azərbaycanda COVİD-19 pandemiyası ilə bağlı vəziyyət dəyərləndirilir.

Müəllif payız fəsli başladıqdan bu yana koronavirusa yoluxma ilə bağlı vəziyyətin ciddiləşdiyini, buna səbəb kimi laqeydliyi, məsuliyyətsizliyi göstərir.

Müəllif vurğulayır ki, virusla mübarizə üçün Nazirlər Kabineti yanında yaradılan Operativ Qərargahın tətbiq etdiyi qaydalar, tövsiyələr, qadağalar, cərimələr və s. amillər yoluxmanın azalmasına səbəb oldu.

Müəllif əlavə edir ki, ölkədə modul tipli xəstəxanalar və klinikalar, testlərin operativliyi üçün xaricdən alınan laboratoriyalar yoluxanların aşkar edilib, müalicə aldıqdan sonra qısa müddətdə sağalaraq öz doğmalarına qovuşmalarına şərait yaratdı.

Müəllifə görə, tətbiq edilən qaydalar təkcə dövlət qurumlarının yox, həm də cəmiyyətin üzərinə böyük məsuliyyət qoyur, çünki bu qaydalar milli təhlükəsizlik və həmrəylik məsələsidir.

“İlin payız fəsli olduğu üçün mövsümi qrip və digər infeksion xəstəliklərin artmasını nəzərə alsaq, pandemiyanın növbəti dalğasının daha təhlükəli ola biləcəyini anlamalıyıq və söhbət xəstəliyin yayılmasının kritik həddə çatmasından gedir. Vaxtilə bu göstəricilər ikirəqəmli olduğu halda bu gün yoluxmaların ölkəmizdə 3 minin üstünə keçməsi ciddi təhlükədən xəbər verir”, müəllif xəbərdarlıq edir.

Müəllifə görə, maskadan istifadə, sosial məsafə saxlamaq, gigiyena qaydalarına əməl etmək hələlik virusa qarşı mübarizədə ən etibarlı vasitələr sayılır.

“Yenisabah.az” saytı isə “Dekabrın 1-dən sonra Xankəndi də...” - Fransanın narahatlığı aydınlaşır” sərlövhəli məqalədə Fransa Senatinin “Dağlıq Qarabağ Respublikası”nın tanınması ilə bağlı noyabrın 25-də qəbul etdiyi qətnaməni politoloqlarla dəyərləndirir. 

Müəllifə görə, bu qətnamə Fransanın Azərbaycanın ərazi bütövlüyü ilə bağlı BMT Təhlükəsizlik Şurasının qəbul etdiyi 4 qətnaməyə verdiyi səsə hörmətsizlik, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanımamaq deməkdir.

Siyasi şərhçilər Fransa hökuməti bu qətnaməni imzaladığı halda bu ölkə ilə əlaqələri dayandırmağı, onu Qarabağ münaqişəsini nizamlamaq üçün yaradılmış ATƏT-in Minsk Qrupundan kənarlaşdırmağı təklif edirlər. 

Eyni zamanda politoloqlar hesab edirlər ki, Senat bu qərarı məhz Fransa prezidenti Makronun göstərişi ilə qəbul edib.

Onların fikrincə, Senatın bu qətnaməsi Azərbaycan və Ermənistan arasında imzalanmış bəyanatın icrasına, Türkiyənin bölgədəki fəaliyyətinə maneə yaratmağa yönəlib.

Politoloqlar hesab edirlər ki, bu da hamısı deyil, Fransa üçtərəfli (Azərbaycan, Rusiya  və Ermənistan-red) anlaşma əleyhinə hərəkətə keçib: “...dekabrın 1-də Laçın işğaldan azad edilməlidir, Fransa isə anlaşmanın bu maddəsinə Ermənistan vasitəsilə mane olmağa çalışır...Amma bu: Rusiyanın üzərinə götürdüyü öhdəliklərdən biridir. Yəni, Rusiya Laçını Azərbaycana verməyə borcludur, əks halda bu, Türkiyə ilə Rusiya arasında anlaşmanın pozulması demək olacaq”.  

Politoloqlar vurğulayırlar ki, Fransnın bu addımları təsadüfi deyil, bu məntiqin davamı kimi dekabrın 1-dən sonra Xankəndinin Azərbaycanın suverenliyinə qaytarılması yönündə aktiv siyasi mərhələnin başlayacağı diqqət çəkir.

“Müsavat.com” saytı isə “Qarabağ konflikti artıq yoxdur, üç paytaxtdan İrəvan və Parisə xəbərdarlıq” sərlövhəli məqalədə Qarabağ münaqişəsinin Türkiyə və Rusiya formatında nizamlanması perspektivindən bəhs edilir.

Məsələ politoloqların iştirakı ilə müzakirə müstəvisinə çıxarılır.

Politoloqlar hesab edirlər ki, “Minsk Qrupu .. çürüməkdə olan siyasi meyitdir”  odur ki, problem həllini 2+2 (Türkiyə, Rusiya və Azərbaycan, Ermənistan) fomatında tapmalıdır.

Siyasi şərhçilər düşünürlər ki, Türkiyə və Rusiya bölgəyə “kənar oyunçu” buraxmaq fikrində deyil,  Ermənistanda hərbi kapitulyasiyadan sonrakı durumun diqtə etdiyi şərtlər getdikcə özünü daha qabarıq göstərir.

Politoloqlar hesab edirlər ki, ölkənin indiki vəziyyətində Ermənistan rəhbərliyinin hərbi potensialı artırmaq, Fransa Senatının “Dağlıq Qarabağ Respublikası”nı tanımaq barədə qətnaməsi”ni xalqa uğur kimi təqdim etmək baş verənlərdən üzgün nəticə çıxarmamaqdır.

Siyasi şərhçilərə görə, Dağlıq Qarabağda iki ay öncə mövcud olmuş vəziyyəti geri qaytarmağ heç kəsə müyəssər deyil: “Minsk Qrupu çoxdan çürümüş siyasi meyitdir. Buna görə də onu Qarabağ münaqişəsinin həllində ciddi bir şey kimi qəbul etməyə dəyməz. Əslində artıq heç bir münaqişə zad da yoxdur: məsələ həll olundu, nizamlama baş tutdu, qurtardı” deyə politoloqlar bildirirlər.

Onlar hesab edirlər ki, bu səbəbdən ”2 + 2" formatı günün reallıqlarında obyektiv olaraq mümkün olan yeganə formatdır.

“Modern.az” saytı isə “Azad olunmuş ərazilərdə dövlət sərhədi təcili müəyyənləşməlidir, əks halda...” sərlövhəli məqalədə Ermənistanla sərhədlərin tezliklə müəyyən eidlməsi mövzusu müzakirə edilir.

Müəllif deyir ki, Azərbaycan və Ermənistan arasında yeni sərhəd hələ müəyyən edilməyib, bunun tam müəyyən edilməsi üçün dövlətlər arasında razılaşma olmalıdır.

Məqalədə vurğulanır ki, Azərbaycan nəzarətə götürdüyü sərhəd bölgəsinin ərazisini tez bir zamanda müəyyən etməlidir: “Sərhəddi pozmağa ermənilər onsuz da cəhd edəcəklər. Görsələr ki, boş ərazidir, Azərbaycan hələ sərhəddi bağlamayıb, pozmağa cəhd edəcəklər. Buna görə də dövlətimiz bu məsələni tələsdirməlidir” deyə mqalədə qeyd olunur.

Müəllifə görə, Ermənistan Kəlbəcər rayonunda  təxibata əl atıb. Azərbaycanla Ermənistan arasında dövlət sərhəddinin delimitasiya edilməməsindən istifadə edərək Zod qızıl yatağını ərazisinə daxil etmək üçün böyük darvaza yerləşdiriblər, bu dövlət sərhəddinin Kəlbəcərdən keçən hissəsinin təxminən 1,5 km. irəli çəkilməsi demək idi. Ancaq Azərbaycan hərbçiləri  Zod yatağına gedən yolda qoyulmuş darvazanı açaraq köhnə dövlət sərhəddinə doğru irəliləyib. Əsgərlərimiz ermənilərdən bizə məxsus ərazini - Zod yatağını boşaltmağı tələb ediblər. Burada mübahisə düşüb. Hazırda mübahisə Rusiya sülhməramlılarının iştirakı ilə araşdırılır.