Media-icmal 31.01.2017

Cəbrayıl rayonunun Cocuq Mərcanlı kəndinə qayıdış barədə prezident sərəncamının dəyərləndirilməsi, Rusiya-Azərbaycan münasibətlərindəki qeyri-səmimilik, ölkə əhalisinin banklara borclu olmaları, bazarlarda saxta əmtəə çoxluğu bugünki medianın aparıcı mövzusudur.

Böyük qayıdışın müjdəsi

 “Azərbaycan” qəzetində “Böyük qayıdışı başladan Prezidentimiz, var olun!” (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=114898) sərlövhəli məqalədə Cəbrayıl rayonunun Cocuq Mərcanlı kəndinin bərpası ilə bağlı dövlət başçısı İlham Əliyevin sərəncamı dəyərləndirilir.

Müəllif deyir ki, Cocuq Mərcanlı kəndinin bərpası ilə bağlı sərəncam ölkə vətəndaşlarında, orduda böyük ruh yüksəkliyi yaradıb və bütün məcburi köçkünlərdə doğma torpaqlarına qayıdacaqları günün uzaqda olmadığı ilə bağlı inam hissini daha da gücləndirib: “Böyük qayıdışın başlanğıcı olan bu sərəncam eyni zamanda xalqımız, xüsusən də məcburi köçkünlər üçün olduqca xoş müjdədir”.

Məqalədə sərəncamla kəndin abadlaşdırılması, infrastrukturun yaradılmasının nəzərdə tutulduğu deyilir, buraya qayıdacaq sakinlərin dədə-baba torpaqlarında rahat və təhlükəsiz  yaşayacaqları vurğulanır. 

Müəllif deyir ki, sərəncamda Cocuq Mərcanlıda hələlik 50 fərdi yaşayış evi, məktəb binası tikilməsi və müvafiq infrastruktur yaradılmasının nəzərdə tutulduğu deyilir. Yazıda artıq 190 ailənin doğma yurda dönmək üçün müraciət etdiyi xatırladılır.

Məqalədə dövlət başçısının bu sərəncamı həm böyük qayıdışın ilk müjdəsi, həm də qarşı tərəfin nəzarətində olan ərazilərin geri qaytarılmasının əzmi kimi dəyərləndirilir.

Müəllif kəndə qayıdışla bağlı sərəncamı 2016-cı ilin 2-5 aprel döyüşlərindəki tarixi qələbənin davamı kimi qiymətləndirir və bütünlükdə rayonun tezliklə azad ediləcəyinə ümidləri daha da artırır..

Müəllif hesab edir ki, kəndin yenidən qurulması bütünlükdə Cəbrayıl rayonunun yenidən qurulacağı rəmzidir.

Yazı müəllifi bu münasibətlə dövlət başçısına olan müraciətlərdə bu qayıdışın təmin edilməsini qarşı tərəfin nəzarətində olan bütün ərazilərin tezliklə Azərbaycanın nəzarətinə keçəcəyinin rəmzi kimi dəyərləndirdiklərini bildirirlər: 

“Bu, böyük yolun başlanğıcıdır! Gün gələcək, dövlət başçısı Xankəndiyə, Xocalıya, Şuşaya, Ağdama, Kəlbəcərə, Laçına qayıdışla bağlı sərəncamlar imzalayacaq!”

Düşmənin dostunun müttəfiqi 

 “Azadlıqinfo” saytında “Düşmənin müttəfiqiylə dost olmaq” sərlövhəli məqalədə (https://www.azadliq.info/175968.html) Rusiya-Azərbaycan münasibətlərinin qeyri-səmimiliyi müzakirə edilir.

Müəllif deyir ki, rəsmi Bakının daxili siyasəti kimi xarici siyasəti də böhran içindədir və Rusiya-Azərbaycan münasibətlərindəki qeyri-səmimilik bu böhranın göstəricisidir.

Müəllif vurğulayır ki, rəsmi Bakı Rusiyanı strateji müttəfiq adlandırır, Rusiya da buna “səmimilik” nümayiş etdirir: “Əvvəlcə Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov bəyan edir ki, Qarabağ Azərbaycanın daxili məsələsi deyil, yəni, gedin öz işinizlə məşğul olun, daha sonra Rusiya müdafiə nazirinin müavini bəyan edir ki, Rusiyanın Cənubi  Qafqazda əsas müttəfiqi Ermənistandır”. 

Yazı müəllifinə görə, bu mövqe ilə Rusiya kimə “stavka” etdiyini ortaya qoyur və “Ermənistan mənim sevimli balamdır” mesajını verir. Bu isə mövcud ortamda Azərbaycana yer olmaması deməkdir.

Müəllifə görə, Azərbaycan hakimiyyətinin bütün bunlardan sonra “Rusiya bizim dostumuzdur” təbliğatı aparmaq istəməsi qürursuzluğun, milli mənliyin yoxluğunun göstəricisi sayılacaq.

Məqalədə deyilir ki, Rusiya rəsmilərinin bu açıqlamaları Qarabağla bağlı danışıqların nəticə verməməsi səbəblərinə də aydınlıq gətirir: “Aydın oldu ki, ikitərəfli və üçtərəfli danışıqlar ancaq Ermnistanın maraqlarına hesablanıb. Bəli, 20% ərazini işğal ediblər. 23 illik atəşkəs rejimilə onu qoruyub saxlayıblar.  

Müəllifə görə, bu müddət ərzində Rusiya nə qədər anti-Azərbaycan siyasəti yürütsə də, Azərbaycan hökuməti sevgisini əsirgəməyib və bu mənada Azərbaycan hakimiyyətinin Rusiyaya münasibəti “mən səni sevəcəyəm, sən sevməsən də” formasındadır.

Məqalədə deyilir ki, 20 faiz ərazi geri qaytarılmasa da, soydaşlar əsirlikdən azad edilməsə də, şəhidin nəşi geri qaytarılmasa da, Azərbaycan hakimiyyəti düşmənin müttəfiqiylə dost olmaqda davam edir.

Əhalinin üçdə biri banklara borclu

“Exo” qəzetində “Azərbaycanın hər üç vətəndaşından biri banklara borcludur” (http://ru.echo.az/?p=55895) sərlövəhli məqalədə bank-vətəndaş münasibətləri  ekspertlərlə araşdırılır.

“Hazırda Azərbaycanda 2,5 milyon nəfərə yaxın adam banklara borcludur. Belə alınır ki, ölkənin hər üç vətəndaşından birinin banklara pul borcu vardır. Yeri gəlmişkən, problemli borcluların yarıdan çoxu məhz götürüdükləri kreditlərin hesabına yaşaynalardır. Çoxları sadəcə bir bankdan kredit götürüblər, sonra başqa bir bankdan, köhnə borcları bağlayaraq qalan pula yaşayıblar və bu, devalvasiyaya qədər belə davam edib”. Ekspert Əkrəm Həsənov bu sahədəki durumu qəzetə belə şərh edir.

Ə.Həsənov deyir ki, başçılıq etdiyi hüquq firmasna elə şəxslər müraciət edirlər ki, 10 banka borcu var. Onun sözlərinə görə, adətən belə şəxslər ancaq faziləri ödəyə bilir, borcun məbləği o qədər də dəyişmir və belə olan halda problemli kreditlərin artımının qarşısını almaq olduqca çətinləşir: “Hər Bankın öz kredit siyasəti var ki, belə risklərə getməyə imkan vermir. Amma buna baxmayaraq, bankların bəzi bədəməl əməkdaşlarının fəaliyyəti üzündən belə hallar baş verir. Bütün bank və bank olmayan qurumların tərkibində olduğu Mərkəzləşdirilmiş kredit reyestri vasitəsilə bir insanın yaxasından nə qədər kreditin “asıl”dığını müəyən etmək olar”.

Ə.Həsənov vurğulayır ki, çoxları təkcə banklara yox, lombardlara və ticarət şəbəkələrinə də borcludur.

Daha sonra ekspert rəsmi mövqelərə istinadən krediti ancaq aylıq borcu ödədikdən sonra ən azı əlində 465 manat vəsait qalan şəxsə verməyin mümkünlüyünü bildirir: “Bu, az-çox düzgün yanaşmadır, amma bu yanaşma da göstərdi ki, ölkədə müəyyən olunan yaşayış minimumu real deyil”.  

Digər ekspert Nəriman Ağayev də Azərbaycanda hər ikinci ailənin iki və daha çox bankda krediti olduğunu bildirir: “Azərbaycan xalqı banklardan təkcə pul götürmür, habelə kreditə telefon, mebel, avtomobil, ipoteka ilə mənzil alır. Vətəndaşlar faktiki kreditlərlə yükləniblər və müxtəlif reklam çarxları insanları banklar önündə daha çox borca batmağı stimullşadırır”.

Saxta mal, bahalı bazar

“Bizimyol.info” saytında “Bazar saxta, zərərli məhsullarla dolub daşır” sərlövhəli məqalə (http://www.bizimyol.info/news/91346.html) oxumaq olar.

Müəllif məqalədə ölkə bazarlarında əmtəələrin keyfiyyətini ekspert Eyyub Hüseynovla araşdırır.

Ekspert E.Hüseynov deyir ki, ölkə bazarlarında kifayət qədər arzu olunmaz məhsullar var və bunun nəticəsidir ki, ölkədə xəstələrin və xəstəliklərin sayı artır: “Bizim nə yediyimizin cavabını apteklərdə görmək olar. Azərbaycanda apteklər şəbəkəsi digər ölkələrdən 20 dəfə çoxdur. Klinikalarda növbələr, müalicə üçün xaricə gedənlərin sayı kifayət qədər çoxdur”. E.Hüseynov bunu qəzetə şərh edir. 

Ekspertə görə, ölkədə onkoloji xəstələrin sayının artması, uşaq ölümlərinin Avropa ölkələrindən çox olması, digər xəstəliklərin cavanlaşmasının və artmasının əsas səbəbi məhz qida məhsullarıdır.

E.Hüseynov ölkədə qidanın təhlükəsizliyinə dair qanun olmadığını deyərək, belə qanunun qəbulunun zəruri olduğunu bildirir.

Ekspert layihə hazırlayıb aidiyyatı qurumlara təqdim edildiyini də bildirir: “Ancaq hökümət belə bir qanun qəbul etmək istəmir. Biznes qurumları yaradılan toxunulmazlıq şəraitindən eninə-uzununa istifadə edərək, istehlakçını aldadır. İnsan orqanizmi üçün zərərli olan qidaları bazara çıxarırlar”.

E.Hüseynov deyir ki, belə zərərli qidalar həm xaricdən gətirilən, həm də yerli məhsullar içində olur.

Ekspertə görə, içki bazarında məhsulların 95%-i saxta məhsullardır, yola səpilmək üçün nəzərdə tutulan duzlar Abşeron rayonunda qablaşdırılaraq rayonlara göndərilir.

E.Hüseynov bildirdi ki, buna uyğun yağ, sərinləşdirici içkilər, şirələr bazarı da bərbad gündədir.

Ekspert deyir ki. bazarda kərə yağı adına saxta yağlar satılır və bunu müəyyən etmək üçün onun qiymətinə fikir verilməlidir və onun qiyməti heç bir halda 7-8 manatdan az olmur. 

Daha sonra müəllif ərzağın keyfiyyətinə dair sosial şəbəkədə arapılan sorğu əsasında iştirakçıların düşüncələrini təqdim edir. 

Sorğuda iştirak edənlər toyuq ətinin, düyünün, makaronun keyfiyyətsiz olmasından danışırlar.

Sorğuya qatılanlar habelə şəhərdəki yağ, şəkər tozu, çörək, kolbasa sexlərinə getməklə bu məhsulların keyfiyyətinin nə yerdə oluğunu anlamağın mümkünlüyünü bildirir. Bütünlükdə isə sorğu iştirakçıları malların keyfiyyətinin çox aşağı olduğunu bildirirlər.

M.Rəsulzadə -133  

Yanvarın 31-i 1918-20-ci illərdə mövcud olmuş Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin banisi Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin anadan olmasının 133-ci ildönümüdür.

M.Ə.Rəsulzadə 1884-cü il yanvarın 31-də Bakının Novxanı kəndində, tanınmış ruhani ailəsində anadan olub.

O, gənc yaşlarından siyasi proseslərə qoşulub və müxtəlif siyasi qurumların yaradılmasında iştirak edib. M.Ə.Rəsulzadə Müsavat Partiyasının qururcularından olub.

Çar imperiyasının dağılması ilə 1918-ci ildə Fətəli Xan Xoyski ilə birgə Şərqdə ilk respublikanın yaradılmasını rəsmi şəkildə elan edib. M.Rəsulzadə Milli Şuranın sədri kimi fəaliyyət göstərib.

1920-ci ildə bolşevik işğalı ilə Azərbaycan müstəqilliyini itirib, M.Ə.Rəsulzadə isə həbs edilib, daha sonra Moskvaya aparılıb. Müsavat Partiyası gizli komitəsi M.Ə.Rəsulzadənin Moskvanı tərk etməsi barədə qərar verib və bundan sonra M.Rəsulzadə Finlandiyaya, daha sonra isə Türkiyəyə gəlib. 

O, mühacirətdə olsa da ömrünün sonuna kimi müstəqil Azərbaycan mübarizəsinə davam edib və 1955-ci il martın 6-da Ankarada vəfat edib.