Ölkə mediası nə yazır? - media icmal 21.12.20

COVİD-19 pandemiyasına qarşı mübarizə və İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra Qarabağda mövcud vəziyyət medianın aparıcı mpvzusu olaraq qalmaqda davam edir.

Azərbaycanın koronavirusla mübarizəyə qlobal töhfələri, RF prezidenti V.Putinin 1988-ci ilin "Sumqayıt hadisələrinə" baxışına şərh, Türkiyə ilə strateji müttəfiqliyin gücləndirilməsi zərurəti, Rusiyanın sülhməramlılığına şübhə və s. məsələlər medianın aparıcı mövzuları sırasındadır ...

"Azərbaycan" qəzeti  "Azərbaycan pandemiyaya qarşı qlobal mübarizəyə mühüm töhfə verir" sərlövhəli məqalədə koronavirusa qarşı mübarizəyə Azərbaycan dövlətinin töhfələrindən danışır.

2020-ci il martın 11-dən Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) koronavirus infeksiyasını pandemiya elan edib, indiyədək dünyada 76 milyondan çox insan COVID-19-a yoluxub, 1 milyon yarımdan çox insan isə bu virusdan həyatını itirib. "Hazırda COVID-19 xəstəliyinin sürətlə yayılması, yoluxan və vəfat edən şəxslərin sayında kəskin artımın baş verməsi bütün dünya üçün ən ciddi problem olaraq qalmaqdadır", deyə məqalədə bu sahədə günün mənzərəsi təqdim edilir.

Müəllif deyir ki, son vaxtlar bütün dünyada olduğu kimi, Azərbaycanda da yoluxma hallarında artım müşahidə edilir, buna görə də Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargah 2020-ci il dekabrın 14-dən 2021-ci il yanvarın 18-dək sərtləşdirilmiş karantin tədbirlərinin tətbiqinə başlayıb.

Müəllif hesab edir ki, Azərbaycan bu virusa qarşı ən effektiv mübarizə aparan ölkələrdən olub, beynəlxalq arenada bu ümumi bəlaya qarşı mübarizə üzrə operativ tədbirlər görüb, belə ki, laboratoriyalar artırılıb, modul xəstəxanalar tikilib, xarici ölkələrdən həkimlər dəvət edilib.

Bununla yanaşı, qlobal böhran şəraitində ehtiyacı olan təqribən 600 min nəfərə 190 manat birdəfəlik maddi yardımın göstərilməsi planlaşdırılıb, zərərçəkmiş sahələrdə fəaliyyət göstərən sahibkarlara yardım edilməsi də nəzərdə tutulub, vətəndaşlara maliyyə dəstəyi göstərilməsi üçün dövlət büdcəsindən təqribən 2,5 milyard dollar məbləğində vəsait ayrılıb və maliyyə dəstəyi Azərbaycanın beş milyona yaxın vətəndaşını əhatə edib. Bundan başqa, Azərbaycan koronavirusla mübarizə sahəsində 30-dan çox ölkəyə maliyyə yardımı və humanitar yardım göstərib.

Azərbaycanda vaksinlərin alınması ilə əlaqədar hazırlıq işləri görülüb, vaksinasiya isə pulsuz həyata keçiriləcək.

"Azpolitika.info" saytı isə "Putinin Sumqayıt kartı: Məqsədi nədir?" sərlövhəli məqalədə Rusiya prezidenti

Vladimir Putinin son vaxtlar Ermənistan-Azərbaycan arasında 30 ildən çox davam etmiş münaqişəyə başlanğıc kimi 1988-ci ilin 27 fevral-1 mart tarixində törədilmiş "Sumqayıt hadisələrini" göstərməsinə diqqət çəkir.

Yada salaq ki, 2020-ci il sentyabrın 27-dən noyabrın 10-na kimi İkinci Qarabağ müharibəsi davam etdi. Bu müharibədə Azərbaycan Ermənistan ordusu üzərində qələbə qazandı. Noyabrn 10-da isə Rusiyanın vasitəçiliyi ilə atəşkəs bəyanatı imzalandı. Bundan sonra V.Putin bu münaqişəyə dair münasibət və şərhlərində "Sumqayıt hadisələrini" başlanğıc kimi göstərir.

Müəllifin fikrincə, bu, təsadüfi deyil, Rusiya bu münaqişədə Azərbaycanı təqsirli göstərə bilmək üçün belə mövqe sərgiləyir. Buna qədər, 1987-ci ilin noyabarında erməni iqtisadçı Aqanbekyanın Ermənistanın Azərbaycana olan ərazi iddialarını ortaya qoymasını unutdurmaq istəyir.    

"Bununla da bir növ tarixə özünəməxsus formada "ekskurs" edən Rusiya prezidenti münaqişəni məhz milli zəmində etnik mübahisə kimi qələmə verir və erməni tərəfin ərazi iddialarını arxa plana keçirərək, 1988-ci ildən bu yana davam etmiş bu hadisələrdə SSRİ və Rusiya rəhbərliyinin məsuliyyətini ört-basdır edir".

Amma gerçək olan budur ki, Ermənistanın Azərbaycana  ərazi iddiaları və işğal bu münaqişənin başlanğıc nöqtəsidir.

Müəllifə görə, V.Putin münaqişənin ərazi məsələsi olmasını gözardı edərək, azrbaycanlıların və ermənilərin milli varlıq kimi bir-birini qəbul etmədikləri yalanını ortaya atır ki, Cənubi Qafqazda söz sahibi ola bilsin: "...bununla da münaqişənin həm mahiyyətini, həm də tarixini təhrif edərək, özünə uyğun şəklə salır", deyə müəllif bildirir.

Müəllifə görə, bu açıqlamalarda V.Putinin məqsədi həm azərbaycanlılara. həm ermənilərə "siz əbədi düşmənsiniz" yalanını "yedirtməkdir".

"Redaktor.az" saytında "Türkiyə ilə strateji müttəfiqliyi daha da gücləndirməliyik - politoloq" sərlövhəli məqalədə Azərbaycanın Türkiyə və bəzi dövlətlərlə strateji müttəfiqliyinin daha da gücləndirilməsi məsələsi müzakirəyə çıxarılır.

Müəllifin fikrincə, İkinci Qarabağ Müharibəsindən sonra beynəlxalq müstəvidə dövlətlərlə münasibətlərdə Azərbaycanın müəyyən dəyişikliklər edəcəyi ehtimalı ortaya çıxdı, eyni zamanda Azərbaycanın güclü diplomatiya, hərbi qüdrəti sayəsində müharibənin şanlı qələbə ilə nəticələnməsi də beynəlxalq münasibətlərdə yeni istiqamətlərdən xəbər verir:

Müəllifə görə, dünya nizamında önəmli olan iki faktordan başlıcası hərbi gücdür, iqtsadi gücə gəlincə isə, Azərbaycan bunun təməlini hələ İkinci Qarabağ Müharibəsindən öncə fundamental əsaslarla qoymuşdu.  

Siaysi ekspertlər isə deyirlər ki, Vətən müharibəsi bir daha Azərbaycana əsl dostları və bədxahları göstərdi: "Qardaş Türkiyə həm siyasi, həm mənəvi cəhətdən Azərbaycanın yanında dayandı, bütün imkanları ilə dəstək olacağını ən yüksək tribunalarda səsləndirdi. Bundan sonra da Türkiyə ilə birbaşa strateji müttəfiqliyi daha da gücləndirməliyik. Bu, Avropada kimlərisə narahat edə bilər. Amma bizim xarici siyasətimizə bunun qətiyyən təsiri olmamalıdır". 

Bu mənada ekspertlər Azərbaycana daha bir əsl müttəfiq kimi Pakistanı göstərir və bu ölkə ilə daha sıx əməkdalığa keçməyi tövsiyə edirlər. 

Ekspertər vurğulayırlar ki, digər Türk dövlətləri də açıq şəkildə Azərbaycanı dəstəklədi, bu amil də göstərdi ki, Azərbaycan türk birliyi ilə çox böyük bir strateji sistemin formalaşmasında öz fəaliyyətini davam etdirə bilər: "Bir sözlə, Vətən müharibəsindən sonrakı diplomatiyamızda yeni perspektivlər görünməkdədir", deyə ekspertlər istiqamtələri göstərirlər.

"Modern.az" saytı isə "Rusiyanın məqsədi Qarabağdan uzunmüddətli alət kimi istifadə etməkdir" sərlövhəli məqalədə Rusiyanın Qarabağda sülhməramlı missiyasına baxışa yer verib. 

Müəllif Rusiyanın Qarabağda sülhməramlı missiyasını ciddi şəkildə şübhə altına alır və hesab edir ki, Rusiya özünü nə qədər sülhməramlı kimi göstərməyə çalışsa da, göründüyü kimi ola bilmir.

Müəllif buna əsas kimi RF prezidenti Vladimir Putinin erməni silahlılarının Azərbaycan ərazisindən çıxarılması haqda danışmamasını, Dağlq Qarabağın statusunun "gələcəyə saxlanılması" təklifini göstərir. 

Müəllifə görə, Rusiyanın Laçın dəhlizi vasitəsi ilə Ermənistan və Dağlıq Qarabağ arasında mütləq əlaqə imkanı olması məsələsi də xeyli şübhəli görünür və burada da Azərbaycanı "sürprizlər₺ gözləyə bilər: "Görünür, Rusiya burada uzun müddət qalmağı planlaşdırır və sonrakı illərdə də bu həssas bölgədən öz maraqlarına uyğun olaraq, həm Azərbaycana, həm də Ermənistana təzyiq vasitəsi kimi istifadə etmək niyyətindədir", deyə müəllif gəldiyi qənaəti ifadə edir.    

Müəllif həm də bu qənaətdədir ki, Rusiyanın maneçiliyi ilə Dağlıq Qarabağ məsələsi birdəfəlik öz həllini tapmadı, yenə gələcəyə və ya gələcək nəsillərə saxlanıldı. Müəllifin fikrincə, sülhməramlı qüvvələr erməniləri sosial, humanitar yardımlarla əhatəyə alırsa, Şuşada Türkiyə bayrağı çıxarılırsa, Ermənistan və Rusiya müdafiə nazirlikləri Dağlıq Qarabağda mövcud xəritələrə özbaşına "əlavələr" etməyə cəhd edirsə, Qarabağda seprataçıların başçısı ilə danışıqlar gedrisə, məqsədi məlum olmayan  infrasturktur tədbirləri görülürsə,  Qarabağdakı ermənilərə Rusiya vətəndaşı pasportları veriləcyi barədə araya sözlər arılırsa, sülhməramlı olmaqdan söhbət gedə bilməz: "Bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki, Rusiyanın Qarabağda məqsədi heç də əsl sülh yaratmaq deyil, ondan Ermənistan və Azərbaycana qarşı təzyiq aləti kimi istifadə etməkdir.