Qubad Ibadoğlu: �Cərimə və sanksiyalardan üçüncü tərəfin istifadəsi qanunda nəzərdə tutulmayıb�

Bakı/24.10.17/Turan: İqtisad elmləri doktoru Qubad İbadoğlu Turan-ın cərimələrin xərclənmə təyinatları ilə bağlı sorğusuna cavabda Prezident Aparatının cərimə və sanskiyalardan pay götürən üçüncü tərəf olaraq bu prosesdə iştirakına münasibət bildirib.

"İqtisadi mahiyyətinə görə bütün növ cərimə və sanksiyalar 2 təyinat üzrə istifadə oluna bilər. Cərimə və sanksiyalar bu xidmətləri və hüquqi hərəkətləri həyata keçirən dövlət orqanları ilə büdcə arasında bölüşdürülə bilər. Çünki cərimələr də digər məcburi ödəniş olaraq ikili funksiya daşıyır: fiskal və həvəsləndirmə. Fiskal funksiyaya görə onun daha çox hissəsi büdcəyə köçürülməli, həvəsləndirmə və ya stimullaşdırma funksiyasına görə onun bir hissəsi hüquqi hərəkətləri həyata keçirən dövlət orqanlarına yönəldilməlidir. Burada üçüncü tərəfin iştirakı nəzərdə tutulmur. Cərimələrin prezidentin İşlər İdarəsində və prezidentin Xüsusi Tibb Xidmətində işləyən dövlət qulluqçularının sosial müdafiəsini gücləndirmək məqsədi ilə istifadə olunması "Büdcə sistemi haqqında" qanuna və "Büdcə təsnifatı haqqında" Nazirlər Kabinetinin qərarına ziddir. Görünür ki, bu qərar Prezident Aparatında aparılan son struktur dəyişikliklərindən sonra orada çalışan qulluqçuların əmək haqlarının artırılması zamanı maliyyə mənbəyi olmaması səbəbindən verilib. Hesab edirəm ki, yanlışdır. Həmin vəsaitlər dövlət büdcəsinə toplanmalı və oradan mərkəzləşdirilmiş qaydada bölüşdürülməlidir. Yalnız bu halda prezidentin İşlər İdarəsi və prezidentin Xüsusi Tibb Xidməti büdcə vəsaiti kimi oradan pay götürə bilərdi", - o qeyd edib.

Gələn il yalnız sahibkarlara və ayrıca fərdlərə tətbiq olunan maliyyə sanksiyaları 280 milyon manat olacaq.

"Bu məbləğə cərimələr daxil deyil, yenidən hesablamalara görə, onu da nəzərə alanda gələn il toplanılacaq cərimə və sanksiyların büdcəsi 400 milyon manatı ötəcək", - ekspert qeyd edib.

Q.İbadoğlu deyib ki, inzibati xətalar, maliyyə sanksiyaları nəticəsində daxilolmaların bir hissəsinin xərclənməsi təyinatı Azərbaycan prezidentinin 1 may 2017-ci ildə imzaladığı fərman ilə müəyyənləşdirilib.

"Yeni qaydalara görə, əsas cərimə yazan təşkilat Dövlət Yol Polisinin topladığı vəsaitin 95 faizi yol hərəkəti təhlükəsizliyini təmin etmək və yol-patrul xidmətini həyata keçirən və yol hərəkətinin tənzimlənməsinə cəlb olunan əməkdaşların sosial müdafiəsini gücləndirmək məqsədi ilə Daxili İşlər Nazirliyinin, 5 faizi isə Prezident Adminstrasiyasının hesabına köçürülür. Bu isə o deməkdir ki, sürücülərin və piyadaların ödədiyi cərimələrdən dövlət büdcəsinə 1 qəpik də vəsait daxil olmur. Həmin qaydalarla, vergi orqanları tərəfindən tətbiq edilən və dövlət büdcəsinə daxil olan maliyyə sanksiyaları məbləği vergi orqanları ilə büdcə arasında bərabər bölünür. Sadəcə, vergi orqanlarına çatan 50 faizin 5 faizi prezidentin İşlər İdarəsində və prezidentin Xüsusi Tibb Xidmətində işləyən dövlət qulluqçularının sosial müdafiəsini gücləndirmək məqsədi ilə Prezident Administrasiyasının hesabına köçürülür".

Ekspert bundan əvvəlki yazısında qeyd edib ki, növbəti ilin büdcəsində maliyyə sanksiyaları 140 milyon manat proqnozlaşdırılıb. Bu isə o deməkdir ki, 2018-ci ildə vergi və digər dövlət orqanları tərəfindən 280 milyon manatlıq sansiya tətbiq edilməlidir ki, onun da 50 faizi, yəni 140 milyon manatı büdcəyə çatsın.-03B-