SMDT və KBƏİB Anar Məmmədli və həmkarlarının işi üzrə prokurorun çıxışını pisləyir

 Seçkilərin Monitorinqi və Demokratiyanın Tədrisi Mərkəzi (SMDT) və Könüllülərin Beynəlxalq Əməkdaşlığı İctimai Birliyi (KBƏİB) məhkəmədə prokurorun Anar Məmmədlinin 9, Bəşir Süleymanlının və Elnur Məmmədovun 8,5 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilməsini istəməsi ilə bağlı birgə bəyanat yayıb.

Bəyanatda deyilir:

“Seçkilərin Monitorinqi və Demokratiyanın Tədrisi Mərkəzi (SMDT) təşkilatın sədri Anar Məmmədli, icraçı direktor Bəşir Süleymanlı və “Könüllülərin Beynəlxalq Əməkdaşlığı” İctimai Birliyinin rəhbəri Elnur Məmmədov barəsində dövlət ittihamçısının tələbi Azərbaycan Respublikasında tənqidi fikrin boğulmasının tərkib hissəsi kimi dəyərləndirir. SMDT hesab edir ki, məhkəmə araşdırması zamanı öz təsdiqini tapmayan, heç bir əsası olmayan ittihamlar əsasında verilən ittiham, dövlət orqanları tərəfindən seçki müşahidə təşkilatının peşəkar fəaliyyətinin araşdırılması, ifadə azadlığı, birləşmək və seçki hüququna münasibətdə yolverilməzdir.

21 may 2014-cü il tarixdə Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində dövlət ittihamçısı təqsirləndirilən şəxslərdən Anar Məmmədliyə 9 il, Bəşir Süleymanlıya 8 il 6 ay, Elnur Məmmədliyə 8 il 6 ay həbs istəyib.

SMDT təqsirləndirilən şəxslər barəsində dövlət ittihamçısının istədiyi hokmü qanunsuz və ədalətsiz hesab edərək, məhkəmənin son qərarında ittihamın ləğv olunmasını, təqsirləndirilən şəxslərə bəraət verilməsini tələb edir.

SMDT xatırladır ki, istintaqın 19 nəfər “zərərçəkmiş”, 24 nəfər “şahid” kimi tanıdığı şəxslər məhkəmədə ifadə verərək, zərər çəkmədiklərini bildirib, hakimdən onları zərərçəkmiş şəxslər sırasından çıxarmağı xahiş edib, istintaqda aldadıldıqlarını bildirərək ifadələrini təsdiqləməyiblər.

Bununla yanaşı, Məhkəmə Xətşünaslıq və Məhkəmə Mühasibatlıq Ekspertizasının istintaq dövründə verdiyi rəylər məhkəmədə təsdiq edilməyib. İstintaq qrupu tərəfindən Vergilər, Maliyyə nazirliklərindən, o cümlədən QHT-lərə Dövlət Dəstək Şurasından cəlb edilmiş ekspertlərin imzaladıqları aktlar məhkəmədə sübuta yetirilməyib. Belə ki, hər 3 ekspert aktlarda göstərilən “sübutları” vəkillərin və digər proses iştirakçılarının çoxsaylı sualları qarşısında əsaslandıra bilməyib, yalnız istintaqın verdikləri sənədlər əsasında akt yazdıqlarını etiraf ediblər.

SMDT xatırladır ki, müstəqil seçki müşahidə təşkilatı kimi ölkə vətəndaşları ilə 9 oktyabr 2013-cü il prezident seçkisinin monitorinqi üzrə könüllü qaydada əməkdaşlıq edib və bu fəaliyyət Azərbaycan Respublikası Konstitusiyası, o cümlədən Seçki Məcəlləsinin müddəaları əsasında həyata keçirilib. SMDT həmçinin qeyd edir ki, fəaliyyət göstərdiyi 10 ildən artıq dönəmdə yerli seçki müşahidəçiliyini Azərbaycan Respublikasının milli qanunvericiliyi, habelə Azərbaycanın ATƏT-in üzvü kimi qoşulduğu Kopenhagen və Moskva sammitlərinin sənədləri əsasında həyata keçirib. Bu baxımdan SMDT və KBƏ üzvləri 9 oktyabr 2013-cü il prezident seçkisinin keçirilməsi üzrə məlumatlar toplamaq, yaymaq və qiymətləndirmə aparmaqda cinayət əməli törətməyiblər.

SMDT xatırladır ki, Azərbaycan məhkəmə-hüquq və ədliyyə sistemində hökm sürən siyasi ayrı-seçkilik siyasəti nəticəsində müstəqil QHT-lərin dövlət qeydiyyatına alınması məhdudlaşdırılıb.

Seçki Monitorinq Mərkəzinin (SMM) qeydiyyatı 14 may 2008-ci ildə Bakı şəhər Xətai rayon məhkəməsinin qərarı ilə qanunsuz olaraq ləğv edilib və SMM üzvlərinin təsis etdiyi SMDT Ədliyyə Nazirliyində indiyədək qeydiyyata alınmayıb. Azərbaycanda daxili məhkəmələr SMM və SMDT-nin şikayətlərini təmin etmədiyi üçün hər iki qurumla bağlı birləşmək hüququnun pozulması üzrə Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinə müraciət edilib.

SMDT Azərbaycan hakimiyyətini ölkədə seçkilərin aşkarlığına çalışan təşkilatlar və vətəndaş qruplarının fəaliyyətini inzibati təzyiqlər yolu ilə məhdudlaşdırma siyasətini dayandırmağa, siyasi iştirak imkanlarını təmin etməyə çağırır. SMDT bəyan edir ki, son illər keçirilən seçkilərin, o cümlədən 9 oktyabr 2013-cü il prezident seçkisi üzrə aparılan monitorinqin nəticələri ilə bağlı seçki komissiyaları, media orqanları, QHT və siyasi partiyaların iştirakı ilə ictimai müzakirələrə hər zaman açıq olub və bunu öz missiyasının vacib elementi hesab edib. Bu baxımdan SMDT ölkədə Avropa Şurası və ATƏT-in rəhbər prinsipləri əsasında azad və ədalətli seçki sisteminin yaradılması yönündə davamlı və sistemli çalışacağını, bu prosesdə maraqlı olan bütün dövlət və qeyri-dövlət institutları, milli və beynəlxalq qurumlarla əməkdaşlıq edəcəyini bəyan edir.

Xatırladaq ki, Anar Məmmədli və Bəşir Süleymanlıya Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 179.3.2 (külli miqdarda mənimsəmə), 192.2.2 (mütəşəkkil dəstə tərəfindən qanunsuz sahibkarlıq), 213.1 (vergidən yayınma), 308.2 (vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə etmə ağır nəticələrə səbəb olduqda) və 313-cü (vəzifə saxtakarlığı) maddələr ilə, Elnur Məmmədova qarşı isə yuxarıda qeyd olunan maddələrlə yanaşı, mənimsəmə və israf etməyə görə məsuliyyət nəzərdə tutan 179-cu maddənin daha üç bəndi ilə (qulluq mövqeyindən istifadə olunmaqla, xeyli miqdarda ziyan vurmaqla və təkrar törədildikdə) ittiham irəli sürülüb. Təqsirləndirilən şəxslər onlara qarşı sürülmüş ittihamı saxta, onların peşə fəaliyyəti və son prezident seçkilərinin nəticələri ilə bağlı hazırladıqları hesabatla bağlı olduğunu qeyd ediblər.

Qeyd edək ki, SMDT öz yerli tərəfdaşı KBƏ ilə birgə 9 oktyabr 2013-cü il prezident seçkisini

seçki komissiyalarında akkreditə olunmuş müşahidəçilərlə könüllü əməkdaşlıq şəraitində uzunmüddətli və qısamüddətli qaydada müşahidə edib. Müşahidəçilərin təqdim etdiyi məlumatlar əsasında iki dəfə Aralıq Hesabatlar və seçki günündən sonra İlkin Rəy hazırlanaraq ictimaiyyətə yayılıb.

SMDT Avropada Seçki Monitorinqi Təşkilatları Şəbəkəsi (ENEMO), Demokrtaik Seçkilər üzrə Avropa Platforması (EPDE), Parlamentin Monitorinqi Təşkilatları Şəbəkəsi və Avropa Birliyi Şərq Tərəfdaşlıq ölkələri Vətəndaş Cəmiyyəti Forumunun üzvüdür”. -06D-