Yellen dünya liderlərini Rusiya Mərkəzi Bankının dondurulmuş aktivlərini Ukraynaya göndərməyə çağırıb

Maliyyə naziri Canet Yellen çərşənbə axşamı Rusiya Mərkəzi Bankının dondurulmuş 300 milyard dollarlıq aktivlərinin ləğvi və onlardan Ukraynanın uzunmüddətli bərpası üçün istifadə edilməsi ideyasına ən güclü ictimai dəstəyini ifadə edib.

20 maliyyə naziri və qubernatorunun iştirak etdiyi Sao Pauloda (Braziliya) Yellen deyib: "Bizim koalisiyamız Ukraynanın davam edən müqavimətini və uzunmüddətli yenidənqurmasını dəstəkləmək üçün bu hərəkətsizləşdirilmiş aktivlərin dəyərini açmaq üçün bir yol tapmalıdır" deyib.

“İrəliləmək üçün güclü beynəlxalq hüquqi, iqtisadi və mənəvi əsaslar olduğuna inanıram. Bu, Rusiyanın qlobal sabitliyə misli görünməmiş təhdidinə həlledici cavab olardı”, - deyə o bildirib.

ABŞ və müttəfiqləri Moskvanın Ukraynaya təcavüzünün cəzası olaraq Rusiyanın yüz milyardlarla dollarlıq xarici aktivlərini dondurub. Bir çox ölkələrin rəsmiləri bu pulların Ukraynaya köçürülməsinin qanuniliyini müzakirə edərkən müharibənin üçüncü ilinə girildiyi vaxtda bu milyardlar istifadə olunmamış qalır. Rusiya Mərkəzi Bankının immobilizasiya olunmuş vəsaitlərinin üçdə ikisindən çoxu Aİ-dədir.

Ukraynaya yardım etmək üçün aktivlərdən istifadə “Rusiyanın müharibəni uzatmaqla qalib gələ bilməyəcəyi mesajı verəcək və onu Ukrayna ilə ədalətli sülh danışıqları masasına oturmağa təşviq edəcək”, - Yellen deyib.

Rusiyanın dondurulmuş aktivlərindən istifadə ideyası son vaxtlar diqqəti cəlb edir, çünki Ukrayna üçün müttəfiqlərin davamlı maliyyələşməsi getdikcə qeyri-müəyyən şəkil alır və ABŞ Konqresi əlavə dəstək verməklə bağlı dalana dirənib. Lakin güzəştlər də var. Çünki qlobal maliyyənin silaha çevrilməsi ABŞ dollarının dünyanın dominant valyutası mövqeyinə zərər verə bilər.

Yellen çərşənbə axşamı bildirib ki, dondurulmuş vəsaitlərdən istifadənin qlobal iqtisadiyyatda dolların mövqeyinə zərər vurması “çox çətin”dir, “xüsusilə Rusiyanın beynəlxalq normaları həyasızcasına pozan unikal vəziyyətini nəzərə alsaq. Həqiqətən də dollar, avro və yenaya alternativ yoxdur”, - Yellen bildirib.

Prezident Co Baydenin milli təhlükəsizlik sözçüsü Con Kirbi çərşənbə axşamı Ağ Evdə keçirdiyi brifinqdə deyib ki, “biz Rusiyanın bu dondurulmuş aktivlərdən istifadəni araşdıraraq Ukraynaya vurduğu zərərə görə cavabdehlik daşımalı olduğuna inanırıq”.

O, immobilizasiya edilmiş vəsaitləri xərcləmək üçün "hələ də Konqresdən daha çox qanunverici səlahiyyətə ehtiyacımız var" və "koalisiya tərəfdaşlarımızın bizə qoşulmasına ehtiyacımız var" deyib.

Vaşinqtonda yayılan ikipartiyalı qanun layihəsi "Ukraynalılar üçün iqtisadi rifahın və imkanların bərpası haqqında Akt" adlanan qanun layihəsi Rusiya Mərkəzi Bankından müsadirə edilmiş aktivlərdən və Ukrayna üçün digər suveren aktivlərdən istifadəni nəzərdə tutur. Aparıcı qanunvericilər bunu Ukraynaya kömək etmək üçün təkan verməyə çalışdılar, lakin o vaxtdan bəri məsələdə çox az irəliləyiş var.

Bu ayın əvvəlində Avropa İttifaqı Rusiya Mərkəzi Bankının dondurulmuş aktivlərindən gözlənilməz gəlirləri ehtiyata saxlamaq üçün qanun qəbul edib. Yellen bunu tamamilə dəstəklədiyini deyib.

Braziliya bu ay 20-lik Qrupuna (G20) sədrlik etdi və bu həftə maliyyə nazirlərinin görüşü olacq. Müzakirə olunan mövzular arasında yoxsulluğun azaldılması, iqlim dəyişikliyi, Qəzza zolağındakı və Ukraynadakı müharibə var. G20 liderləri noyabrın 18-19-da Rioda keçiriləcək sammit üçün toplaşmağı planlaşdırır.