Azərbaycan iqtisadiyyatın rəqabət qabiliyyəti mövqeyini pisləşdirib

Ümumdünya İqtisadi Forumunun Global Competitiveness Report 2015-2016 hesabatında Azərbaycan iqtisadiyyatın rəqabət qabiliyyəti reytinqində 140 ölkə arasında 40-cı (ötən il 144 ölkə arasında 38-ci) olub.

Uğursuzluğa neftin ucuzlaşması və şaxələnmədəki süstlük təsir edib. «Xammalın qiyməti nisbətən ucuz qalanda şaxələndirmə və bazar iqtisadiyyatı siyasəti çox vacib olur», - deyə hesabatda qeyd edilir.

Hesabat müəlliflərinin fikrincə, Azərbaycana iki problem əngəl olur. Birincisi, orrupsiya, ikincisi maliyyə sektorunun yetərincə inkişaf etməməsi. Bu, özəl investisiyalara ehtiayc duya ölkələr üçün problematikdir.

Amma Azərbaycan rəqabət qabiliyyəti reytinqində postsovet məkanında (Estoniya istisna) ən yüksək yeri tutub. «Azərbaycan 2 pillə geriləsə də, bu yaxınlardakı böhranı qonşulardan daha yaxşı yaşayıb. Ölkənin aşağı inflyasiya və dövlət maliyyəsinin yaxşı səviyyəsi ilə xarakterizə edilən güclü makroiqtisadi mühiti var. Amma neft və qazın ucuzlaşması dövlət büdcəsinə mənfi təsir edə bilər», - deyə sənəddə qeyd olunur.

Azərbaycan aşağı göstəricilər səbəbindən rəsmi inflyasiya göstəricilərinə və immunçatışmazlığı sindromunun yayılmasına görə (İİV) dünyada birinci yeri tutur. Belə ki, inflyasiya 1,4%-i ötmür, İİV isə əhalinin 0,2%-dən çoxunu əhatə etmir.

Biznesin açılmasının asanlığı üzrə (3 prosedur) 9-cu yerdədir, ümumi milli əmanətlər üzrə (ÜDM-in 39,2%-i) 8-ci yer, malyariyanın yayılması üzrə (100 min əhaliyə 0) 8-ci yer, dövlət borcu səviyyəsi üzrə (ÜDM-in 16,4%-i) 14-ci yerdədir.

İqtisadi institutların inkişafı səviyyəsi üzrə ölkə 64-cü yer, infrastrukturun inkişafı səviyyəsi üzrə 65-ci, makroiqtisadi sabitlik üzrə 10-cu,  səhiyyə və ibtidai təhsil üzrə 102-ci yer, ali təhsil üzrə 89-cu yer, maliyyə bazarlarının inkişafı üzrə  114-cü yer, əmtəə bazarlarının səmərəliliyi üzrə 66-cı yer, əmək bazarının səmərəliliyi üzrə 30-cu yer, texnoloji hazırlıq üzrə 57-ci yer, bazarın həcmi üzrə 67-ci yer, innovasiyalar üzrə 61-ci yer, biznesə yardım üzrə 73-cü yer tutur.

Audit standartların uyğunlüq üzrə Azərbaycan 92-ci, minoritar səhmdarların qorunması üzrə 83-cü, investorların qorunmasında 50-ci, əqli mülkiyyətin qorunmasında 92-ci, mübahisələrin tənzimlənməsində hüquq sisteminin səmərəliliyi üzrə 67-ci, direktorlar şuralarının səmərəliliyi üzrə 91-ci, dövlət siyasətinin şəffaflığı üzrə 55-ci, dövlət vəsaitlərinin israf edilməsi üzrə 54-cü yerdədir.

Azərbaycan infrastrukturun keyfiyyəti üzrə 39-cu, avtoyolların keyfiyyəti üzrə 70-ci, dəmir yolunun keyfiyyəti üzrə 39-cu, hava nəqliyyatı infrastrukturunun keyfiyyəti üzrə 41-ci, liman infrastrukturunun keyfiyyəti üzrə 59-cu, mobil telefon təminatı üzrə 78-ci yerdədir.

Azərbaycan vergi yükü üzrə 79-cu, anti-inhisar qanunvericiliyinin səmərəliliyi üzrə 113-cü, biznes qeydiyyatının prosedur sayı üzrə 9-cu, vaxtı üzrə 18-cidir.

Birinci yerdə İsveçrə, 2-ci yerdə Sinqapurdur. Sonra ABŞ, Almaniya, Niderland, Yaponiya, Honkonq, Finlandiya, İsveç və Böyük Britaniya gəlir. --17D—