![İqtisadçı alimlər: «AYİB mədəni şəkildə Azərbaycana real islahatların zəruri olduğunu bildirib»](https://turan.az/resized/750/500/resize/media/2012/main/072600006227.jpg)
İqtisadçı alimlər: «AYİB mədəni şəkildə Azərbaycana real islahatların zəruri olduğunu bildirib»
Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı (AYİB) dünən iqtisadi məruzəsini açıqlayıb. Orada Azərbaycandakı vəziyyət təhlil edilir və tövsiyələr verilir.
Əsas irad ondan ibarətdir ki, neft dollarları gözlənilməz makroiqtisadi riskləri yumşaldıb. Amma bu, ölkə iqtisadiyyatında diversifikasiya zərurətini azaltmır. Qeyd edilir ki, neft hasilatının tempinin azalması ÜDM artımını o qədər azaldıb ki, yalnız investisiya layihələrinə büdcə xərclərinin artımı vəziyyəti xilas edib, eyni zamanda, qeyri-neft sektorunun xüsusi çəkisini artırıb.
Bundan başqa, AYİB 2012-ci ildə iqtisadi artım proqnozunu korrektə edərək onu 3,5%-dən 2,5%-ə azaldıb. Gələn ilin sonu üçün bank 3% iqtisadi artım proqnozlaşdırır.
Yerli ekspertlərin çoxu vəziyyəti eyni qiymətləndirir. Deputat Əli Məsimlinin sözlərinə görə, sabitliyə əsasən real sektor təsir edir. Onun əsasını kənd təsərrüfatı təşkil edə bilər. Onun ÜDM-də xüsusi çəkisi 5,5%-dir. Karbohidrogenlərdən əldə edilən gəlirləri böyük çeşid görüntüsü yaratmaq üçün çoxişlənən mallar əldə etməyə yox, aqrar-sənaye kompleksinin və elmi potensialın səviyyəsini qaldırmağa yönəltmək lazımdır. Bundan başqa, süni inhisarlar olmasa, ixracatçı ölkələrdə böhran aradan qalxsa, inflyasiya 4-5% ola bilər.
MM iqtisadi siyasət komissiyasının üzvü hesab edir ki, xarici ticarətdə ölkənin əsas tərəfdaşı Aİ olduğu üçün neftə tələbat azalacaq, bizə satılan yüksək texnologiyaların qiyməti artacaq, bu isə böhranın qarşısının uğurla alınmasına pis təsir edəcək.
İqtisad elmələri doktoru, İqtisadi Tədqiqatlar Mərkəzinin sədri Qubad İbadoğlu onunla razıdır. İbadoğluya görə, neft hasilatından asılılıq mənfi nəticələr verəcək. «Neft iynəsinə oturmaq uğurlu görünən ərəb ölkələrinə də arzu edilən nəticələr gətirmədi», - deyə o bildirir.
Onun sözlərinə görə, AYİB ilin sonu üçün ÜDM-də 2,5% artım proqnozu verəndə nikbindir. Beynəlxalq Valyuta Fondu daha vəziyyəti real qiymətləndirir və 1,9% vəd edir. Hər iki struktur artımı birbaşa ARDNF-dən və ARDNŞ-dən ayırmalarla, bu vəsaitlərin “Avroviziya 2012” layihəsinə, «Şahdağ» kurort kompleksinə və s. yönəldilməsi ilə bağlayırlar. Bu səbəbdən qeyri-neft sektorunda artımı nisbi saymaq olar. Onlar isə nə indi qazanc gətirib, nə də perspektivdə real fayda vəd edir. İbadoğlunun fikrincə, əgər əvvəllər Azərbaycan xarici investisiyaya ehtiyac duyur, onların investisiya portfelində xüsusi çəkisi 80% təşkil edirdisə, indi mənzərə dəyişib – dövlət investisiyaları büdcənin 60%-ə çatır.
Durğunluqdan qurtulmaq üçün gələcəkdə təsadüfən hökumət başına keçən adam psixologiyasından qurtulmaq lazımdır, - deyə alim bildirir. Sahibkarlıq fəaliyyətinin yaxşılaşdırılması, rəqabətin təşviqi üçün iş görmək lazımdır. Vergi və gömrük orqanlarında korrupsiya ilə mübarizə gücləndirilməlidir. Sahə tənzimləyiciləri daha fəal rəqabət təşviq etməli (xüsusən telekommunikasiyalar, nəqliyyat və maliyyə sektorunda) strateji xarici investorların cəlb edilməsini stimullaşdırmalıdırlar.
Maliyyə sektoruna gəlincə, hökumət Beynəlxalq Bankı etibarlı özəl əllərə verməyi vəd edib. Amma hələ islahat və ya özəlləşmə cəhdləri də görünmür. Şərtlərdən biri ÜTT-yə üzvlük, yəni Gömrük Məcəlləsinin liberallaşması, istehsal edilən məhsulun standartlarının, qanunvericiliyin unifikasiyasıdır. Azərbaycan hələ onlarla ölkə ilə protokol imzalayıb. Demək, proses uzun illər çəkəcək.
Amma müsbət məqamları da qeyd etmək lazımdır. «Bakı–Tbilisi-Qars» dəmir yolunun tikintisi başa çatır, yeni beynəlxalq dəniz ticarət limanı tikilir, qaz dəhlizinə pul qoyulur və s. --17D—
-
- Siyasət
- 26 İyul 2012 16:18
-
- İqtisadiyyat
- 26 İyul 2012 16:47
İqtisadiyyat
-
İqtisadiyyat Nazirliyində yerli istehsalın stimullaşdırılması və ixrac potensialının genişləndirilməsi yollarının araşdırılması məqsədilə iyulun 26-da qeyri-neft sənayesi sahibkarları ilə görüş keçirilib.
-
Azərbaycanın internet provayderləri “Aztelekom” və “Baktelekom” avqustun 15-də qiymət strukturunda böyük dəyişikliklər edəcək. Yeni tariflərə əsasən, minimum internet sürəti 100 Mbit/s-dək artacaq, Mbit/s-nin qiyməti 0,45 AZN-dən 0,25 AZN-ə enəcək. Müvafiq olaraq, ödəniş 100 Mbit/s üçün 25 AZN, 150 Mbit/s üçün 30 AZN, 250 Mbit/s üçün 36 AZN-ə uyğunlaşdırılacaq.
-
Müstəqil ekspertlər Azərbaycanın ticarət dövriyyəsinin və ödəniş profisitinin azalması səbəbindən öz valyutası manatın növbəti devalvasiyası ərəfəsində ola biləcəyini ehtimal edirlər. Gözlənilən iqtisadi düzəlişlər valyuta axınının azalması və neft hasilatının azalması fonunda baş verir.
-
Azərbaycanın Xarici İşlər Naziri Ceyhun Bayramov bu gün Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyində Somalinin Xarici İşlər və Beynəlxalq Əməkdaşlıq Naziri Əhməd Moallim Figi ilə görüşüb. Bu görüş, əvvəlki gün Figi ilə Azərbaycanın İqtisadiyyat Naziri Mikail Cabbarov arasında keçirilmiş müzakirələrdən sonra baş tutub.
Rəy yaz