Parlament nağd hesablaşmaları məhdudlaşdırıb

Milli Məclis cümə günü «Nağdsız hesablaşmalar haqqında» qanunu qəbul edib.

Turan-ın məlumatına görə, qanuna əsasən, həmin qanunla ƏDV məqsədləri üçün qeydiyyata alınmış və vergi tutulan əməliyyatlarının həcmi ardıcıl 12 aylıq dövrün istənilən ayında 200 min manatdan artıq olan ticarət və ictimai iaşə fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxslər tərəfindən hesablaşmaların nağd qaydada aparılması ay ərzində 30 min manatadək, digər vergi ödəyiciləri tərəfindən isə ay ərzində 15 min manatadək məhdudlaşdırılır.

İllik dövriyyəsi 200 min manatdan çox olan vergi ödəyiciləri üçün bəndlər 1 yanvar 2017-ci ildən, qalanları üçün 1 aprel 2017-ci ildən qüvvəyə minir.

Bundan başqa, inzibati cərimələr, maliyyə sanksiyaları, vergilər, gömrük rüsumları, yığımlar, faizlər, lizinq əməliyyatları üzrə borcların ödənilməsi və kreditlərin verilməsi, sığorta ödənişlərinin, dövlət orqanlarına, dövlət mülkiyyətində olan və paylarının (səhmlərinin) nəzarət zərfi dövlətə məxsus olan hüquqi şəxslərə, büdcə təşkilatlarına və publik hüquqi şəxslərə ödənilən xidmət haqları və digər yığımlar, pensiya, təqaüd, maddi yardım, müavinətlər, kompensasiyalar və təzminatlar, kommunal xidmət halqarı nağdsız ödənilməlidir.

Əməliyyatların həcmi 200 min manatdan çox olan pərakəndə ticarət, iaşə və xidmət sahəsində fəaliyyət göstərən şəxslər əmək haqlarını yalnız nağdsız qaydada həyata keçirməlidir.

Həmin qanunun tələblərinin pozulmasına görə təqvim ili ərzində belə hala birinci dəfə yol verdikdə aparılan əməliyyatların 10 faizi, ikinci dəfə yol verdikdə 20 faizi, üç və daha çox dəfə yol verdikdə 40 faizi miqdarında maliyyə sanksiyası tətbiq ediləcək.

Bundan başqa, sahibkarların banklarda pul nağdlaşdırmaq imkanı məhdudlaşdırılıb. Banklar və poçt nağdlaşdırılan məbləğin 1%-i qədər sadələşdirilmiş vergi tutacaq.

Bu məhdudiyyət hüquqi şəxslər və sahibkarlıqla məşğul olan fiziki şəxslərə aiddir.

İqtisadçı Samir Əliyev qanunu şərh edərkən bildirib ki, bu qanun bir tərəfdən sahibkarları nağd dövriyyəsinin bir hissəsini gizlətməyə təhrik edəcək, əhalinin böyük hissəsi isə kənarda qalacaq.

Ekspert deyib ki, bank kartı olan əhali belə ondan istifadəyə alışmayıb. Böyük işsizlər kütləsi və rəsmi işi olmayanlar var.

«Onların əmək haqqı kartı yoxdur. Əvvəllər kredit kartlarını stimullaşdıran banklar devalvasiyadan sonra məhdudiyyət qoydu. Bütün bunlar bank kartlarından istifadə səviyyəsinə təsir edəcək», deyə o bildirib.

S.Əliyev deyib ki, dünyada nağd hesablaşmaların güzəşt və məhdudiyyətlə təşviqi yolu var. Amma bizim qanunvericilik təkcə məhdudiyyət nəzərdə tutur.

«Sadələşdirilmiş vergidə gəlirlərin 6%-i ödənilir. Yeni məhdudiyyətdə pos-terminallardan istifadə artmalıdır. Bu isə əlavə 1% deməkdir. Vergi ödənişini 4%-ə endirmək olardı. Bu zaman sahibkarların xərci 5% olardı. Bizdə heç bir güzəşt nəzərdə tutulmayıb», deyə S.Əliyev bildirib.

İqtisadçı hesab edir ki, müəyyən hazırlıq olmadan bu qanunun işləkliyi şübhə doğurur. 71D