Strateji yol xəritələrinin mətni məmurların istəyinə görə dəyişdirilir

Ötən ilin sonlarında prezident İlham Əliyev “Milli İqtisadiyyat və iqtisadiyyatın əsas sektorları üzrə strateji yol xəritələri”nin təsdiq edilməsi haqqında fərman imzalayıb. Azərbaycan milli iqtisadiyyatının perspektivi; neft və qaz sənayesinin (o cümlədən kimyəvi məhsulların) inkişafı; kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı və emalı; kiçik və orta sahibkarlıq səviyyəsində istehlak mallarının istehsalı; ağır sənaye və maşınqayırmanın inkişafı; ixtisaslaşmış turizm sənayesinin inkişafı; logistika və ticarətin inkişafı; münasib qiymətlərlə mənzil təminatının inkişafı; peşə təhsili və təlimin inkişafı; maliyyə xidmətlərinin inkişafı; telekommunikasiya və informasiya texnologiyalarının inkişafı; kommunal xidmətlərin (elektrik və istilik enerjisi, qaz və su) inkişafı üzrə xəritələr təsdiq edilib.

Bu xəritələrin uzun (biz hələ qısaltmışıq) və ağır adları heybətli görünür, istər-istəməz hörmət və onların mütləq icra ediləcəyindən əminlik yaradırdı. Amma nədənsə çoxsaylı Strateji Yol Xəritələri dərc olunmaqdan o tərəfə keçmədi. Xəritələrin məzmunu, faktiki tamamlanması naməlum olara qaldı. Mətnləri tədricən dərc etməyə başladılar, amma rəsmi mətbuatda deyil, “AzərTAc” dövlət informasiya agentliyinin saytında elektron formada. Bu sənədlərin məzmununu niyə dərhal və daha əvvəl açıqlamadılar?

“Ümumilikdə 11 Strateji yol xəritəsi dərc olunub. Azərbaycanın neft və qaz sənayesinin (o cümlədən kimyəvi məhsulların) inkişafı üzrə strateji yol xəritəsi hələ də ictimaiyyətə təqdim edilməyib”, deyə hüquqşünas Əkrəm Həsənov Azadlıq Radiosuna bildirib. “Strateji xəritələrin tədricən və yalnız elektron formada dərc olunması çox təəccüblüdür və rəsmi sənədlərin dərc olunması qaydalarına ziddir. Onlar hüquqi sənəd deyil, yalnız dövlət proqramıdır. Buna görə bu xəritələrin vətəndaşların həyatına birlavasitə təsiri yoxdur. Zənnimcə, xəritələrə dəyişikliklər edilir, onlar redaktə edilir və hazır olduqca saytda dərc olunur.

Amma əsas məsələ bunda deyil. Niyə xəritələri yalnız elektron formada dərc edirlər? Axı elektron sənədə dəyişikliklər edilə bilər. Belə də oldu. Xəritələr dərc edildikcə mən onları kompüterə yükləyirdim. Sonradan xəritələri yenidən yükləyərkən dördündə dəyişiklik olduğunu gördüm – səhifələrin sayı dəyişmişdi. Azərbaycanda Maliyyə xidmətlərinin inkişafı üzrə strateji yol xəritəsinin ilkin variantında 60 səhifə var idi, indi 59 səhifə olub; Azərbaycanda ixtisaslaşmış turizm sənayesinin inkişafı üzrə Strateji yol xəritəsi 100 səhifədən ibarət idi, indi isə 98; Azərbaycanda ağır sənaye və maşınqayırmanın inkişafı üzrə strateji yol xəritəsi 51 səhifəlik idi, indi 50 səhifə qalıb; Azərbaycanda kommunal xidmətlərin (elektrin və istilik enerjisi, qaz və su) inkişafı üzrə strateji yol xəritəsi 103 səhifədən ibarət idi, indi isə 106 səhifədir. Beləliklə, ən az dörd Strateji yol xəritəsinə dəyişiklik edilib. Hələlik hansı dəyişikliklər edildiyini deyə bilməyəcəyəm – həcm çox böyükdür, təxminən 1000 səhifə. Digər yol xəritələrinə də dəyişikliklər edildiyi istisna deyil, amma bu, fərq olunmur, çünki səhifələrin sayı dəyişməyib.

Prezidentin təsdiq etdiyi sənəd dərc edildikdən sonra onun məzmununa dəyişikliklər edilməsi yolverilməzdir. Belə çıxır ki, təsdiq edilməsi üçün verilən sənəd tamamilə hazır deyildi. Təsadüfi deyil ki, yol xəritələrinin təsdiq edilməsindən 50 gün ötür, onların biri isə hələ də dərc edilməyib. Deməli, hələ hazır deyil? Bəs o, nə vaxt təsdiq ediləcək?

Aydındır ki, məmurlar öz işlərinin öhdəsindən gələ bilməyərək, prezidenti pis vəziyyətə qoyublar. Məsələ ondadır ki, prezident ötən ilin martında 6 ay ərzində 12 yol xəritəsi hazırlamaq sərəncamı verib. Bunun tapşırıldığı məmurlar işi tapşırılmış müddət ərzində keyfiyyətli yerinə yetirə bilməyiblər. Onlar çatdırdıqları işi təqdim ediblər və aydındır ki, prezidentin qrafiki o qədər sıxdır ki, o, orada yazılanların hamısını oxuya bilməyib. Güman edirəm ki, prezident yalnız fərmanın özünü imzalayıb və yol xəritələrini dərc etməyi tapşırıb. Amma bu xəritələr mükəmməllikdən uzaqdır, onların hazırlanması səviyyəsi çox aşağıdır və indi onlara dəyişikliklər edilir.

Baş verənlərin daha bir izahı var. Biz bilirik ki, hakimiyyətdə vahid komanda yoxdur. Təbii ki, bütün dövlət qurumları prezidentə tabedirlər, amma onlar arasında sıx əməkdaşlıq yoxdur. Güman edirəm ki, xəritələrin məzmunu dövlət qurumları arasında fikir ayrılıqları yaradıb, buna görə uzun müddət xəritələri dərc etməyiblər, sonradan tədricən dərc etməyə, daha sonra isə məzmununu dəyişdirməyə başlayıblar. Bütün strateji yol xəritələri qəzetdə dərc edilməlidir, əks halda, elektron versiyaya hər dəfə dəyişikliklər ediləcək”.

“Strateji yol xəritələrində hansısa nazirliyin və ya digər qurumun maraqlarına və hətta məmurun şəxsi maraqlarına toxunan bəndlər varsa, bu şəxslər sonradan onların işinə mane olacaq həmin bəndləri dəyişdirmək xahişi ilə müraciət edirlər”, deyə iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli Azadlıq Radiosuna bildirib. “Amma sənəd prezident tərəfindən təsdiq edilibsə, dəyişikliklər də onun tərəfindən təsdiq edilməlidir. Neft və qaz sənayesinin (o cümlədən kimyəvi məhsullar) inkişafı üzrə strateji yol xəritəsinin indiyədək dərc olunmaması hakimiyyətin postneft dövrünün başlaması haqqında bəyanatının yol xəritəsinin məzmunu ilə üst-üstə düşmədiyini göstərir. Ola bilər ki, bu yol xəritəsi neftin hələ uzun illər Azərbaycan iqtisadiyyatının hərəkətverici qüvvəsi olaraq qalacağı müddəasına əsaslanır. Buna görə onu dərc etmək istəmirlər”, deyə ekspert ehtimal edib.—0--