Litvada Xocalı faciəsi haqqında filmin təqdimatı olub (video)

Fevralın 19-da Litvanın “Vingis” kinoteatrında litvalı sənədli film ustalarının “Endless Corridor” (“Sonsuz dəhliz”)  sənədli filminin premyerası keçirilib. Müəlliflər Xocalı faciəsi haqqında birsaatlıq filmi publikaya təqdim ediblər. Bu, xarici sənədli film rejissorlarının bu mövzuda ilk sənədli işidir.

Premyerada Litvanın aparıcı elektron və çap KİV-nin nümayəndələri, parlament, hökumət, Prezident Administrasiyası, diplomatik korpusların təmsilçiləri iştirak ediblər. Tədbirdə həmçinin Azərbaycanın Litvadakı səfiri Həsən Məmmədzadə, yerli kinematoqrafçılar iştirak ediblər. 

“Biz avropalı tamaşaçıya Qarabağ müharibəsinin ən dəhşətli səhifəsini – Xocalı faciəsini göstərmək istəmişik. Təəssüf ki, Qərbdə bu barədə az bilirlər”, - rejissor Mindauqas Urbanaviçyus gecəni açarkən bildirib.  

“Bizim işimiz üç ildən çox davam edib və bu müddətdə çoxsaylı təşkilati və yaradıcı çətinliklərlə üzləşməli olmuşuq. Bura bizim qrupun Ermənistandan çıxarılması da daxildir. Lakin buna baxmayaraq, işimizi başa çatdırdıq”, - prodüser Andryus Brokas qeyd edib.

“Xocalı mənim həyatımı dəyişdirdi, baş verənlərdən sonra mən başqa adama çevrildim. Mənim araşdırmalarımda məqsəd tamaşaçıların gözlərini Azərbaycan xalqına qarşı törədilmiş bu dəhşətli faciəyə açmaq, kütləvi qətllərin günahkarlarını etiraf etməyə çağırmaqdır”, - filmin qəhrəmanlarından biri, araşdırmaçı-jurnalist Riçardas Lopaytis vurğulayıb.

Filmdə Lopaytis Xocalı qırğınını araşdırarkən, bu hərbi əməliyyatın bilavasitə iştirakçıları və qurbanları ilə söhbət edərkən keçdiyi yoldan bəhs edir. 

Qeyd edək ki, filmin müəllifləri “hökm” çıxarmırlar, heç kimi ittiham etmirlər, lakin faktlar özü çox şeydən xəbər verir. Filmdə ortaya qoyulan faktlar və sübutlar xocalıların Ağdam özünümüdafiə dəstələrini qaranlıqda ermənilərlə səhv salaraq güllələməsi barədə erməni versiyasını açıq-aşkar təkzib edir. 

Ölülərin yerlərdən götürülməsilə bağlı sənədli kadrları tutuşdurmaqla müəlliflər inandırıcı şəkildə sübut edirlər ki, kütləvi qətllər Əsgəranın yaxınlığında erməni rayon mərkəzində baş verib. 

Xocalı faciəsində bağlılığı olan erməni xadimlər – dəstə komandiri Arkadi -Ter Tadevosyan və separatçıların ideoloqlarından biri Levon Melik-Şahnazaryanın etirafları da olduqca maraqlıdır.

Lakin filmin əsas xətti iki nəfər Xocalı sakininin – musiqiçi Valeh Hüseynovun və evdar qadın Mehriban Bəkirovanın taleyidir.  Onlar 10 nəfər yaxın qohumlarını itiriblər, əsir düşüblər, qeyri-insani əzablara düçar olublar. Onların əhvalatı tamaşaçıda daha çox təəssürat yaradır. 

Filmin nümayişi film üçün yazılmış rekviyemin canlı ifası ilə açılıb.

“Bu film məni heyrətləndirdi və mənim üçün yeni bir şey  oldu. Biz hamımız Qarabağ münaqişəsi haqqında bilirik, lakin bu epizod bizi faciəni və azərbaycanlıların iztirablarını bütün dərinliyi ilə hiss etməyə və münaqişənin özünə yeni baxışla baxmağa məcbur etdi. 

Film çox gözəldir və biz onu Vilnüs Beynəlxalq kino müsabiqəsinə daxil etdik”, - filmin nümayişindən sonra festivalın direktoru Vida Ramaşkiene bildirib.

Sıravi tamaşaçılar öz emosiyalarını gizlədə bilməyiblər, təmkinli sayılan litvalıların çoxunun gözləri yaşla dolub.

Filmin digər bir qəhrəmanı, moskvalı jurnalist Viktoriya İvleva nümayişdən əvvəl çıxışında bildirib ki, onun həyatı fevralın 25-26-da dəyişdi. Həmin faciə ilə yanaşı ikigünlük qızı xilas edib və bunu öz həyatında ən önəmli hadisələrdən biri hesab edir.  

Əminliklə demək olar ki, “Endless Corridor” Xocalı soyqırımının dünya birliyi tərəfindən tanınması işində mühüm məqam olacaq. -02V-