Nostalji duyğularla dolu bir gecə - animasiya filmləri ilə birgə keçmişə səyahət

Kino zalının yumşaq işıqları altında tamaşaçılar sadəcə film izləmək üçün deyil, keçmişləri, mədəniyyətləri və Azərbaycan animasiyasının yaradıcı qüvvə kimi inkişaf etdiyi dövrlə əlaqə qurmaq üçün toplaşmışdılar. Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının təşkil etdiyi “Böyüklər üçün animasiya” nümayişi, illər keçməsinə baxmayaraq hələ də öz təsirini qoruyan diqqətlə seçilmiş filmləri bir araya gətirdi.

Gecənin proqramında Azərbaycan animasiyasının yeddi incisi təqdim olunmuşdu: Firəngiz Qurbanovanın Seansı, Elçin Hami Axundovun Güzgüsü, Arif Məhərrəmovun Qaravəllisi, Vahid Talıbovun Lağımı və Arzular... Arzular...ı, Şamil Nəcəfzadənin İthafı və Məsud Pənahinin Sükutun Pozulması. Hər bir film metafor, folklor və sosial şərhlərlə zəngin olan bir keçmiş dövrə qapı açırdı.

Bəzi rejissorlar üçün bu tədbir xüsusi mənalı idi: onlar ilk dəfə öz işlərini böyük ekranda izləyirdilər. Tamaşaçıların isti qəbulu zalı yalnız alqışlarla deyil, həm də paylaşılmış xatirələr duyğusu ilə doldurdu. Bir çox rejissor tam dolmuş zala heyran olduqlarını ifadə edərək, belə bir entuziazmın Azərbaycan animasiyasının davamlı dəyərini vurğuladığını bildirdilər.

“Bu filmlər sadəcə öz dövrünün məhsulu deyil; onlar mədəniyyətimizin və dəyərlərimizin əbədi əksidir,” deyə Məsud Pənahi bildirdi. Onun Sükutun Pozulması filmi cəmiyyətin problemlərini poetik bir tərzdə təsvir edir. “Bu reaksiyanı görmək, niyə yaratdığımızı bir daha xatırladır.”

Hər bir film fərqli bir bədii baxış təqdim edirdi. Seans və Güzgü metaforik hekayələri ilə insan psixologiyasına dərindən nüfuz edir, tamaşaçıları uzun müddət düşündürürdü. Qaravəlli isə ənənəvi Azərbaycan nağıllarının müasir animasiya dilində təcəssümüdür və həm uşaqlar, həm də böyüklər üçün maraqlı bir hekayə təqdim edirdi.

Vahid Talıbovun Lağım və Arzular... Arzular... əsərləri cəsarətli eksperimentallığı ilə fərqlənir, şəxsi arzularla cəmiyyətin dəyərlər sistemi arasındakı gərginliyi tədqiq edirdi. Şamil Nəcəfzadənin İthaf filmi sənətə və yaradıcılığa bir hörmət nümunəsi kimi geniş rezonans doğurdu.

Bu filmlər öz bədii dəyərindən əlavə, Azərbaycan animasiyasının həm texniki yeniliklərə, həm də mədəni zənginliyə əsaslandığını vurğulayırdı. Yaradıcılığın dəyərləri, problemləri və arzuları əks etdirərək, hər biri dövrünün ruhunu tuta bilirdi və bu gün də aktual qalır.

Axşam animasiyanın yalnız uşaqlar üçün olmadığını xatırlatdı; bu, mürəkkəb mövzuları çatdırmağa qadir çoxşaxəli bir sənət növüdür. Bu klassiklərə yenidən baxmaqla tamaşaçılar nəsilləri birləşdirən, düşünmək və xəyal etmək üçün ortaq bir məkan yaradan hekayə gücünün şahidi oldular.

Titrlər sona çatdıqdan və işıqlar yandıqdan sonra zalda Azərbaycanın kino irsinə yenilənmiş bir hörmət və sevgi duyğusu hökm sürürdü. Bu nümayiş sadəcə bir tədbir deyildi; keçmişə nəzər salmaq, qeyd etmək və irəliyə ümid etmək üçün bir dəvət idi.