ADR Azərbaycan və Aİ arasında sazişin imzalanmasının şərtləri barədə

Bakı/09.04.19/Turan: Demokratiya və Rifah Uğrunda Hərəkat (ADR) hesab edir ki, Azərbaycan və Avropa İttifaqı arasında saziş Avropa Parlamentinin tövsiyələrində irəli sürülən şərtlərin tam yerinə yetirilməsinə əməl olunmaqla imzalanmalıdır.

ADR-nin bəyanatında deyilir ki, son vaxtlar Azərbaycan hakimiyyəti islahat adı altında sistemsiz və yarımçıq addımlar atır. Bu addmlar ictimai iştirakçılıq olmadan atılır, işlək və effektiv icra mexanizmləri yoxdur, Aİ dəyərlərinin təmin olunması üçün yetərli deyil.

Bununla əlaqədar ADR hakimiyyəti islahatları aşağıdakı istiqamətlər üzrə aparmağa çağırır:

1) Avropa İttıfaqı və Azərbaycan arasında saziş imzalanmazdan əvvəl həbsdə olan siyasi məhbuslar, vicdan məhbuslarının hamısı azad olunmalı, əsas azadlıqları və dinc toplaşma azadlığının bütün formaları təmin edilməli, dinc mitinqlərin keçirilməsinə qoyulan əsassız baryerlər aradan qaldırılmalı, eləcə də hakimiyyət ali səviyyədə seçki institutlarına, qanunun alliliyinə etimadın bərpası, insan hüquqları və əsas azadlıqlara əməl olunması üçün dialoqa açıq olduğunu bəyan etməli və bu prosesdə müxtəlif tərəflərin iştirakına nail olmalıdır;

2) QHT-lərin dövlət qeydiyyatı kommersiya qurumlarının dövlət qeydiyyatına uyğunlaşdırılmalı, xarici hüquqi şəxsin qanuni təmsilçisi və təsisçisi üçün nəzərdə tutulan məhdudiyyətlər ləğv olunmalı, QHT-lərin fəaliyyətinə yaradılan hüquqi və tənzimləyici baryerlər aradan qaldırılmalı, QHT-lərin aldıqları qrantların və ianələrin dövlət qeydiyyatına tətbiq olunan icazə sistemi məlumatlandırma ilə əvəzlənməlidir. Bununla yanaşı Azərbaycanda azad və plüralist KİV-i dəstəkləmək üçün rəqabətli mühit yaradılmalı, diskriminasiyalar və azad mətbuatın İnternet vasitəsilə Azərbaycan ərazisində yayımına qoyulan bloklar aradan qaldırılmalıdır;

3) Məhkəmə sisteminin qərəzsizliyini və onun icra hakimiyyətindən asılı olmamasını təmin etmək üçün məhkəmə sistemində nəzərdə tutulan dəyişikliklərin icrasının effektivliyini artırmaq məqsədilə bu posesdə ictimai iştirakçılıq genişləndirilməli, hakimlərin seçilməsi, məhkəmənin gedişi, qərarları və ondan şikayətlərə baxılması ilə bağlı informasiyalara çıxış, hesabatlılıq və şəffaflıq təmin edilməlidir. Bununla yanaşı əhalinin hüquqi müdafiəsinin effektivliyini və əlçatanlığını təmin etmək və müstəqil müdafiə institutlarının inkişafı üçün vəkilliyə qəbulla bağlı şifahi imtahan ləğv olunmalı, alternativ vəkillik kollegiyalarının fəaliyyətinə şərait yaradılmalı, hüquqşünaslara etibarnamə ilə təmsil hüququnu məhdudlaşdıran norma aradan qaldırılmalıdır;

4) İqtisadi cinayətlərə, korrupsiya, çirkli pulların yuyulması, vergidən yayınmaya qarşı mübarizənin səmərəliliyinin artırılması üçün vəzifəli şəxslər, hakimlər, prokurorlar, parlament üzvləri tərəfindən maliyyə xarakterli məlumatların təqdim olunması ilə əlaqədar bəyannamələr ictimaiyyətə açıqlanmalıdır;

5) Avropa İttifaqı ilə ticarət və investisiya əməkdaşlığının gücləndirilməsi üçün Rəqabət Məcəlləsi qəbul olunmalı, rəqabətin qorunmasına və istehlakçıların müdafiəsinə məsul olan dövlət institutunun müstəqilliyi artırılmalı, Azərbaycanın Dünya Ticarət Təşkilatı ilə danışıqlar prosesi sürətləndirilməli və üzvlük məsələsi yaxın 1 ildə yekunlaşdırılmaldır.

Yuxarıda sadalanan 5 istiqamət üzrə öhdəliklər Azərbaycan hakimiyyəti tərəfindən yerinə yetirilməsə Avropa Parlamenti Azərbaycan və Aİ arasında sazişin imzalanmasına razılıq verməməlidir.

* ADR 2015-ci ilin fevralında yaradılıb. Təşkilatın rəhbəri iqtisadçı-alim Qubad İbadoğludur.-06D-