Den Rorabaher azərbaycanlıların öz müqəddəratını təyin etməsinə dair qətnaməni Konqresə təqdim edib

Bu yaxınlarda Azərbaycana səfərdən qayıdan amerikalı konqresmen Deyn Rorabaher qətnamə layihəsini (H. CON. RES. 137) Nümayəndələr Palatasına təqdim edib. 

  Sənəddə deyilir ki, “Azərbaycan xalqı Azərbaycanla İran arasında bölünüb və əgər istəsə öz müqəddəratını təyin etmək, öz suveren ölkəsini yaratmaq hüququ var”, - Turan-ın Vaşinqton müxbiri bildirib. 

“Azərbaycan xalqı öz siyasi strukturunu və ölkəsini seçmək hüququna malikdir”, - Rorabaherin ofisindən Turan-ın Vaşinqton müxbirinə verilən bəyanatda bildirilir.

“Bu, Vaşinqtondakı bürokratların və ya İrandakı molla diktaturasının işi deyil, azərbaycanlıların özlərinin işidir. İrandakı azərbaycanlı əhalinin suverenlik və müstəqillik məsələsində seçim hüququnun olmamasına səbəb yoxdur. Bu prinsip İranda yaşayan bütün adamlar üçün ədalətlidir”, - o vurğulayıb. 

D.Rorabaher Kaliforniya nümayəndəsi və Respublika Partiyasının üzvüdür.

2012-ci ilin avqustunda o, ABŞ dövlət katibi Hillari Klintona 

yazaraq bildirib ki, azərbaycanlıların vətəni 1828-ci ildə Azərbaycan xalqının razılığı olmadan Rusiya və İran arasında bölünüb.

Rorabaher hesab edir ki, onun məktubu o demək deyil ki, ABŞ regionun bir ölkədən ayrılmasını və başqa ölkəyə inteqrasiyasını  mütləq dəstəkləməlidir. Lakin o hesab edir ki, Azərbaycanın İran əyalətlərində yaşayan adamların ayrılmaq istədiyini bilib-bilməmək üçün referendum keçirilməlidir.

“Əgər xalq istəyirsə ki, onu molla diktaturası idarə etsin, o zaman biz onun öz gələcəyini referendum vasitəsilə həll etmək hüququnu dəstəkləməliyik. Azərbaycanlıların əksəriyyətinin bu haqda nə düşündüyü nəzərə alınmadan Dövlət Departamenti və Tehranın İran xalqının indiki sərhədlərdə və həmin yurisdiksiya altında yaşamasına razı olduğunu eşitmək mənim üçün qəribədir. Mən İran hökumətini azərbaycanlı əhaliyə öz gələcək dövləti ilə bağlı məsələnin müəyyən olunması üçün referendum keçirmək hüququ verməyə çağırıram”, - konqresmen  vurğulayıb.

Turan-ın müxbirinə təqdim olunan qətnamə layihəsində deyilir: “Əsasən etnik azərbaycanlıların yaşadığı İran əyalətləri Şərqi və Qərbi Azərbaycan adlanır. Bununla da Tehran hökuməti təsdiq edir ki, azərbaycanlıların vətəni bölünüb.  

“ABŞ-ın siyasəti milli azlıqlara mənsub şəxslərə təcavüzün və onların hüquqlarının pozulmasının qarşısının alınmasından ibarətdir. Konqres hesab edir ki, Azərbaycanla İran arasında bölünən Azərbaycan xalqı öz müqəddəratını təyin etmək hüququna malikdir, xalqa xarici məcburiyyət olmadan, sülh və barış içində yaşayan millətlər birliyində öz statusunu seçmək imkanları verilməlidir”, - sənəddə bildirilir.

Hələlik konqresmenlərin və administrasiyanın bu qətnaməyə reaksiyasının necə olacağı məlum deyil.  

Amerika Sahibkarlıq İnstitutunun əməkdaşı, əvvəllər Pentaqonun İran və İraq üzrə müşaviri olmuş Maykl Rubin bu təşəbbüsü belə şərh edib: “Layihənin baxılmaq üçün Xarici İşlər Komitəsinə təqdim olunması adi prosedurdur. Əgər komitə ona baxmasa, məsələ orada da qalacaq. Konqresmenin təşəbbüsü fayda gətirməyəcək. Mahiyyətcə, o, azərbaycanlılara xeyir gətirməyəcək antiiran qanun layihəsinin sponsorudur. Əgər məqsəd Azərbaycana yardım göstərməkdirsə, o zaman Konqres Azərbaycan ərazilərinin Ermənistan tərəfindən işğalına dərhal son qoyulmasına çağırmalıdır”, - analitik bildirib.

Digər ekspert, Ostin Universitetindən Maykl Tkaçik Turan-ın müxbirinə deyib ki,   bu qətnamənin məcburi qüvvəsi yoxdur. Bu, sadəcə bəyanatdır, əgər hər iki palatadan keçsə, bütün Konqresin fikri olacaq.

“İranla münasibətlərdə gərginliyi nəzərə alaraq, güman edirəm ki, bu, yalnız İrana təzyiqin artırılmasına yönəlib”, - Tkaçik vurğulayıb.-25V-