Kəlbəcərin işğalından 20 il ötür

Bu gün Kəlbəcər rayonunun Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilməsinin 20-ci ildönümü tamam olur. 

Ermənistanla həmsərhəd rayonun ələ keçirilməsi üzrə döyüş əməliyyatı 27 mart -3 aprel 1993-cü il dövründə həyata keçirilib. Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin bölmələri eyni zamanda iki istiqamətdən – Qarabağın Ağdərə və Ermənistanın Vardenis rayonlarından Kəlbəcərə hücuma keçiblər.

O zaman Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin böyük hissəsi qonşu Laçın rayonunda yerləşdirilmişdi. Kəlbəcərin özündə 1000-ə yaxın azərbaycanlı əsgər var idi. Onlardan 600-ü Ermənistanın Vardenis və Cermuk rayonları ilə sərhəd boyunca 122 km. yüksək dağlıq ərazidə yerləşmişdi. 300-350 nəfər isə Ağdərə istiqamətində idi.

Aprelin 1-də Kəlbəcər rayon mərkəzinə hücum olub. Erməni bölmələri Vardenis rayonundan genişmiqyaslı hücuma keçib. Hücum zamanı tanklardan, komplektləşdirilmiş Rusiya ekipajlarından istifadə olunub. Əldə edilən məlumata görə, erməni qoşunlarının hücum əməliyyatlarının koordinasiyası Ermənistan ərazisindən həyata keçirilib.

Aprelin 2-i günün sonuna erməni bölmələri Kəlbəcər rayon mərkəzinə daxil olublar. Həmin gün Kəlbəcərin və Laçın rayonunun böyük hissəsi işğal olunub.   

Aprelin 3-də Azərbaycan qoşunları Yanşak kəndi ərazisindəki sonuncu yaşayış məntəqəsini qoyaraq Murovdağın yamacında Ömər aşırımına keçiblər.

Kəlbəcərin işğalının nəticəsində 200-ə yaxın adam həlak olub, 300-dək adam yaralanıb, 35 hərbçi itkin düşüb. Mülki əhali arasında 220 nəfər həlak olub, 321 nəfər itkin düşüb. Azərbaycanın  2000 kv. km. ərazisi itirilib. 60 mindən çox Kəlbəcər sakini qaçqın düşüb.

Beynəlxalq birliyin reaksiyası 1993-cü ilin aprelində BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamə qəbul etməsi oldu. Qətnaməyə  görə, Ermənistanın Silahlı Qüvvələri işğal olunmuş əraziləri dərhal azad etməlidir. Sənəd bütün region dövlətlərinin ərazi bütövlüyünün və suverenliyinin tanınmasına  yönəlib və hərbi hərəkətlərin dərhal dayandırılmasını, işğalçı qüvvələrin zəbt olunmuş ərazilərdən dərhal çıxarılmasını tələb edir, həmçinin əlaqədar tərəfləri ATƏT-in Minsk Qrupunun dinc prosesi çərçivəsində münaqişənin həlli məqsədilə danışıqları bərpa etməyə çağırır.

Sonrakı üç ayda BMT TŞ-nin həmin tələblərlə 

853, 874 və 884 saylı qətnamələri qəbul edilib. Azərbaycanın gözləntilərinin əksinə, BMT TŞ yalnız qətnamə qəbulu ilə kifayətləndi və yenə də münaqişənin taleyini ATƏT-in Minsk Qrupuna həvalə etdi ki, burda da əsas rolu Rusiya oynayırdı. İndiyədək BMT qətnamələrinin heç bir bəndi erməni tərəfindən yerinə yetirilməyib.--0—