Paşinyan Konstitusiyanı dəyişməkdən imtina edir

Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan, iki ölkə arasında sülh müqaviləsi bağlamaq üçün şərt kimi Ermənistan konstitusiyasına Azərbaycanın ərazi iddialarından imtina edilməsini tələb edən düzəlişlərin edilməsini qəti şəkildə rədd edib. Paşinyan vurğulayıb ki, Ermənistan konstitusiyası Azərbaycanın ərazisinə heç bir iddia ehtiva etmir və Bakının təzyiqi altında konstitusiyaya dəyişikliklərin edilməsinin mümkün olmadığını bildirib.

“Ermənistan Konstitusiyasının heç bir müddəası qonşu ölkələrə ərazi iddiaları ehtiva etmir. Ermənistan Konstitusiya Məhkəməsi 26 sentyabr tarixli qərarında qeyd edib ki, Konstitusiyanın preambulasında Müstəqillik Bəyannaməsinə istinad yalnız Konstitusiyanın daxilində əks olunan müddəalara aiddir,” Paşinyan özünün rəsmi X hesabında yazıb.

Bu bəyanat, Ermənistan müxalifət qruplarının və ictimaiyyətin mövqeyi ilə üst-üstə düşür, onlar əsas qanunun xarici təsir altında dəyişdirilməsinə qarşıdırlar.

Problem, Ermənistanın 1990-cı il Müstəqillik Bəyannaməsindən qaynaqlanır ki, bu bəyannamə “miatsum” – Dağlıq Qarabağın Ermənistanla birləşdirilməsi anlayışını ehtiva edirdi. Bu bəyannamə sonradan Ermənistanın postsovet konstitusiyasına əsas prinsip kimi daxil edildi.

Paşinyan əvvəllər Azərbaycan Konstitusiyasını tənqid edərək, onun Ermənistan əleyhinə gizli ərazi iddiaları ehtiva etdiyini iddia edib. O, 1918-1920-ci illərdə mövcud olmuş Azərbaycan Demokratik Respublikasına (ADR) istinad edib. Həmin dövrdə ADR-in ərazisi Zəngəzur və müasir Ermənistanın şimal bölgələrini əhatə edirdi. O zaman ADR-in ərazisi 113,895.97 kvadrat kilometr idi. Lakin 27 aprel 1920-ci ildə ADR-in süqutundan sonra Sovet Rusiyasının siyasəti yeni yaranmış Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının ərazisini 86,600 kvadrat kilometrə qədər azaltdı və Azərbaycanın 27,200 kvadrat kilometr ərazisinin nəzarətini itirməsinə səbəb oldu. 1991-ci ildə müstəqilliyini əldə etdikdən sonra Azərbaycan özünü ADR-in varisi elan etdi.

Paşinyanın qəti mövqeyi sülh müqaviləsinin bağlanması və Sovet dövründə Ermənistandan məcburi köçürülmüş azərbaycanlıların geri qaytarılması tələbinin yerinə yetirilməsi istiqamətində səyləri çətinləşdirir. Həmçinin, iki ölkə arasında davam edən sərhədin demarkasiya prosesinin irəliləyişinə dair şübhələr yaradır.

Bu çıxılmaz vəziyyət, Azərbaycanın işğaldan azad etdiyi ərazilərdən sonra uzun müddət davam edən münaqişələrin həllinə yönəlmiş danışıqların uğursuzluqla nəticələnə biləcəyi ilə bağlı narahatlıqları artırır.