Seçməli ədalət

Bakı/21.08.20/Turan: Azərbaycanda yüksək səviyyəli məmurlar müntəzəm olaraq həbs edilir və mühakimə olunur. Son belə həbslər 2020-ci il avqustun 19-da olub, Baş Prokurorluq Kürdəmir rayon icra hakimiyyətinin rüşvətxorluqda ittiham olunan dörd məsul əməkdaşlığını həbs edib.

İyunun 13-də Gəncənin Kəpəz rayonunun Dövlət Sosial Müdafiə İdarəsinin iki məsul işçisi həbs edilib.

Mayın 9-da Mədəniyyət Nazirliyinin iki yüksək vəzifəli işçisi həbs edilib.

2015-ci ildə Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin yüksək vəzifəli zabitlər qrupunun (onlar arasında “məşhur” general Akif Çovdarov da var idi) və zabitlərlə birlikdə reketlə məşğul olan Azərbaycan Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinin yüksək vəzifəli məmurlarının həbsi ən çox rezonans doğuran hadisələrdən olub.

Bu hadisələrin ortaq cəhəti həbs edilən və ya mühakimə olunan məmurların məhkəmənin çıxardığı qətimkan tədbirini və ya cəzanı sonuna qədər çəkməməsi, vaxtından əvvəl azadlığa çıxması və ya onlar barəsində qətimkan tədbirinin daha yüngül tədbirlə əvəz edilməsidir.

Məsələn, mayın 13-də həbs edilmiş və 4 ay müddətinə istintaq təcridxanasına yerləşdirilmiş Dövlət Sərhəd Xidmətinin (DSX) keçmiş rəis müavini Əfqan Nağıyev avqustun 10-da ev dustaqlığına keçirilib. Eləcə də, 2020-ci il aprelin 6-da MTN-in keçmiş generalları Akif Çovdarov və Sübahir Qurbanov əvf edilib. Çovdarov 2017-ci il okyabrın 30-da 12 il müddətinə azadlıqan məhrum edilib. S.Qurbanov 2015-ci ildə həbs edilib və Bakı Hərbi Məhkəməsinin qərarı ilə 14 il azadlıqdan məhrumetmə cəzasına məhkum edilib.

Bu məhbusların azad edilməsi rəsmi olaraq onların yaşlı olması və ÜST-ün həbs yerlərində koronavirusun yayılması ehtimalı ilə əlaqədar bütün dünyada yaşlı məhbusları azad etmək çağırışı ilə izah olunub. Amma Çovdarovun və Qurbanovun onlarla həmyaşıdı – Azərbaycanın məşhur siyasi məhbusları azad edilməyib.

Ekspertlər məhbuslara qarşı seçməli humanistlik göstərildiyini etiraf edirlər

Məhbuslara qarşı fərqli münasibət problemi var və bu problemin səbəbi də var, - analitik Şahin Cəfərli belə hesab edir. Əsas səbəb keçmiş məmurların hakimiyyətə ideoloji və siyasi yaxınlığıdır, müxalifətçilərdən fərqli olaraq, onlar hakimiyyət üçün təhlükəli deyillər. Sadəcə olaraq, onlar işləyərkən “oyun qaydalarını” pozublar və ya digər yüksək vəzifəli, amma vəzifədən azad edilmiş məmurlara yaxındırlar. Belələri profilaktika üçün bir müddət nəzarətə götürülür, həbsdə saxlanılır. Onların orada onlarıhəbsə atanların oğurlanmış dəyərlərini geri qaytardıqları ehtimalı yüksəkdir. Artıq onlar təhlükəli deyillər və sərbəst buraxılırlar.

Amma hakimiyyətin digər keçmiş məmurlara sərt amansız rəftarı halları da məlumdur. Bu, hakimiyyətin bu insanların sadiqliyinə inanmaması ilə izah olunur və ya onlar ölkə rəhbərliyinə qarşı yönəlmiş siyasi fəaliyyətlə məşğul olublar. Şahin Cəfərli nümunə göstərib: 14 illik həbs cəzası çəkən keçmiş səhiyyə naziri Əli İnsanov və 13 il həbsdə qalan keçmiş iqtisadi inkişaf naziri Fərhad Əliyev. Ola bilər ki, bu yaxınlarda həbs edilmiş keçmiş səfir və baş prokuror Eldar Həsənov hakimiyyətə qarşı siyasi loyallığı olmadığına görə saxlanılıb.

Hüquq müdafiəçisi Rəsul Cəfərov Azərbaycanda seçməli ədalət olmasına, yəni qanunun vətəndaşın xeyrinə istifadə edilə biləcək maddələrinin məhbusun kimliyindən asılı olaraq fərqli yerinə yetirilməsinə təəssüf edir. Problemin digər bir tərəfi vaxtından əvvəl azad edilmə mexanizminin nöqsanlarıdır. “Bu nöqsanları aradan qaldırmaq üçün siyasi iradə olmalıdır, qanunvericliyin imkanları bütün vətəndaşlara eyni dərəcədə tətbiq edilməlidir”, deyə Cəfərov bildirib.

Cinayət işlərində ixtisaslaşan vəkil Samir Əliyev Azərbaycanda müxtəlif məhbuslara seçməli, siyasi münasibət olduğunu istisna edib.

“Ölkədə dini, irqi xüsusiyyətlərindən, vəzifəsindən və digər xüsusiyyətlərindən asılı olmayaraq, hamı qanun qarşısında bərabərdir. Kiməsə üz verilirsə, bunu bütün hüquq-mühafizə sisteminə aid etmək olmaz. Qanunun aliliyini qoruyan məmurlar və hakimlər var. Ədalətsiz və qanunsuz qərarlar qəbul edənlər isə gec və ya tez ifşa ediləcək, ədalət bərqərar olacaq”, deyə vəkil Əliyev qeyd edib.

Milli Məclisin deputatı Aydın Mirzəzadə məhbuslara qarşı humanistlik prinsipinin tətbiqində seçicilik olduğunu hesab etmir. Ölkədə vaxtından əvvəl azad edilənlər arasında müxalifətçilərin siyasi məhbus hesab etdiyi şəxslər də var, deyə o bildirib və əlavə edib ki, Azərbaycanda siyasi məhbus yoxdur. Öz siyasi baxışları olan məhbuslar var.

Deputat Azərbaycanda humanist cəza növlərinin tətbiq edilməsi təcrübəsindən istifadə olunduğuna və bunun genişləndiyinə nümunə kimi ayağına xüsusi qolbaq taxan 2 minə yaxın ev dustağı olduğunu xatırladıb. Ölkədə həmçinin məhbuslar ailə üzvlərinin dəfn və ya toy mərasimləri ilə əlaqədar qısa müddətlik azadığa buraxılır.

O, müxalifəti bu problemi siyasiləşdirməməyə və keçmiş məmurların vaxtından əvvəl azad edilməsini də öz həmfikirlərinin azad edilməsi kimi, eyni sevinclə qarşılamalıdır. Aydın Mirzəzadə hesab edir ki, ölkədə cəzanın humanistləşməsi davam etməlidir.-0-