Türkiyədə ərəb baharı?

İstanbulda Gezi Parkında ticarət mərkəzinin tikintisi üçün ağacların kəsilməsinə etiraz edənlərin aksiyasının dördüncü günündə yerli polis qəti addımlara əl atıb – nümayişçilərə qarşı supüskürdən və gözyaşardıcı qaz tətbiq edib. Nəticədə oturaq şəkildə keçirilən tətil kütləvi iğtişaşlara və hüquq-mühafizə əməkdaşları ilə toqquşmaya çevrilib, xəbəri yerli Hurriyet Daily News nəşri yayıb.

Şəhər valisi Hüseyn Avni Mutlu bildirib ki, iğtişaşlar zamanı 63 nəfər saxlanılıb. 12 nəfər xəstəxanadadır. Bir nəfər əməliyyat olunub və hazırda reanimasiya şöbəsindədir. Digərləri cüzi xəsarətlər alıblar və tezliklə xəstəxanadan çıxarılacaqlar. Bir jurnalist gözyaşardıcı qazın təsiri nəticəsində xəsarət alıb, lakin hazırda onun vəziyyəti normaldır.

Zərərçəkmişlərdən biri ürəyindən əməliyyat olunub, problemlərə qazdan zəhərlənmə səbəb olub. Bundan başqa, həkimlər onun güllə dəyən gözünü xilas edə bilməyib. Həmçinin bildirilir ki, bir neçə siyasətçi, jurnalist və hətta turist xəsarət alıb. Polis heç kimi ayırd etmədən supüskürdücü maşından istifadə edib, su axınları parkda dinc şəkildə səhər yeməyi yeyənlərə belə yönəldilib. Şahidlərdən biri deyib: Bu dəfə onlar elə hücum ediblər ki, bizə əziyyət versinlər”.

Reuters agentliyi bildirir ki, yaralananların sayı yüzü aşıb. Təkcə nümayişçilərin sağlamlığına ziyan dəyməyib, bu mərəkələrin bəzi şahidləri və yaxınlıqda yerləşən evlərin sakinləri də qazdan zəhərlənib.

Ticarət mərkəzindən başqa, Gezi Parkında piyada zonası və yeraltı tunellərdə nəqliyyat qovşaqları tikmək planlaşdırılırdı. Türkiyə rəhbərliyi iğtişaşlardan ciddi şəkildə narahatdır, daxili işlər naziri Muammer Güler cinayət təhqiqatı başladığını bildirib.

“Euronews”un yaydığı məlumata görə, nümayişlər gecə yarısına qədər davam edib, etiraz aksiyalarının episentri Taksim meydanı olaraq qalıb. Nümayişçilər “ekoloji” şüarlardan siyasi şüuarlara keçiblər və hökumətin istefasını tələb ediblər. Gənclər baş nazir Tayyip Erdoğanı avtoritar adlandırır, lakin getdikcə cəmiyyətin daha geniş təbəqələrində narazılıq artır.

Taksim mikrorayonunda yenidənqurmalardan çox az insanın xəbəri olan Ankarada minlərlə insan İstanbul sakinləri ilə həmrəylik əlaməti olaraq küçələrə çıxıb. Türkiyənin böyük şəhərlərində polislə qarşıdurmalar nəticəsində 300-dən çox insan yaralanıb, onlarla insan saxlanılıb.

Cümə günü İzmirdə etiraz aksiyaları keçirilib. Bir sıra siyasətçilərin və ictimai xadimlərin sözlərinə görə, hakimiyyətin nümayişlərə cavabı həddindən artıq güclüdür. Hüquq müdafiə təşkilatları polisi nümayişçilərə qarşı qaz tətbiqinə görə məsuliyyətə cəlb etmək zərurətindən bəhs edir.

Bu, son vaxtlar Türkiyənin böyük şəhərlərində ilk etiraz aksiyaları deyil. Mayın 1-də İstanbulda nümayişlər iğtişaşlara keçib, on minlərlə iştirakçı hakim partiyanın hakimiyyətini məhdudlaşdırmağa çağırıb. Dünən parlamentin təsdiq etdiyi alkoqol reklamının qadağan edilməsi və satışının məhdudlaşdırılması haqqında qanun narazılıq odunun üstünə yağ töküb. -02В-