Avropa məhkəməsi Azərbaycana qarşı şikayətlərlə bağlı qərarları açıqlayıb

Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi (AİHM) iyulun 11-də Azərbaycana qarşı dörd mühüm qərarı elan edib. Leyla və Arif Yunus və İntiqam Əliyev kimi məşhur xadimlərə aid olan qərarlar mülkiyyət, yerdəyişmə azadlığı və ölkədə ədalətli mühakimə hüquqları ilə bağlı qalmaqda olan narahatlığı əks etdirir.

Leyla və Arif Yunus: mülkiyyət və ədalətli mühakimə hüquqlarının pozuntusu

Məşhur azərbaycanlı hüquq müdafiəçiləri Leyla və Arif Yunus mülkiyyətlərinin sökülməsi ilə əlaqədar Azərbaycan hökumətinə qarşı şikayət veriblər. Münaqişə 2008-ci ildə, Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti yeni park kompleksinin tikintisi barədə sərəncam verdiyi zaman başlayıb. Nəticədə Şəmsi Bədəlbəyli küçəsində yaşayış və qeyri-yaşayış obyektləri, o cümlədən Yunusların mənzili sökülüb.

Sakinlərə təzminat olaraq hər kvadrat metr üçün 1500 Azərbaycan manatı (AZN) təklif olunub, Yunuslar bu məbləği qeyri-kafi hesab ediblər. Uzunmüddətli məhkəmə çəkişməsindən sonra 2013-cü ildə Ali Məhkəmə onların xeyrinə qərar çıxarıb, lakin təzminat hələ də ödənilməyib. İndi AİHM Azərbaycan hökumətinin ərizəçilərin mülkiyyət və ədalətli məhkəmə təhqiqatı hüququnu pozduğu qənaətinə gəlib, hökumətə üç ay ərzində Ali Məhkəmənin qərarını yerinə yetirməyi tapşırıb. Lakin məhkəmə zərərlərin qarşılanması haqqında qərar qəbul etməkdən çəkinərək, eyni dövr ərzində əlavə təqdimatlar tələb edib.

İntiqam Əliyev: Yerdəyişmə azadlığı hüququ

İnsan hüquqları üzrə məşhur vəkil İntiqam Əliyev Azərbaycan hakimiyyətinin onun ölkəni tərk etmək hüququna qoyduğu qadağanı mübahisələndirib. AİHM bu məhdudiyyət Əliyevin yerdəyişmə azadlığı hüququnu pozduğunu hesab edib və ona 3500 avro ölçüsündə təzminat ödənilməsi barədə qərar qəbul edib. Hökmdə Azərbaycanda fəalların və vəkillərin səfərlərinə özbaşına qadağa qoyulması ilə bağlı narahatlıq vurğulanır.

Səadət Cahangir: Səmərəli hüquqi müdafiə vasitələri

Jurnalist Səadət Cahangirin işi də Azərbaycan hakimiyyəti tərəfindən səfərlərə qoyulmuş qadağa ətrafında dönürdü. AİHM Cahangirin xeyrinə qərar çıxararaq, onun səmərəli hüquqi müdafiə və yerdəyişmə azadlığı hüququnun pozulduğunu təsdiq edib. Məhkəmə Cahangirə təzminat qismində 3500 avro ödənilməsinə qərar verib, Azərbaycanda dövlətin bu cür hərəkətlərindən adekvat hüquqi müdafiənin olmadığını qeyd edib.

Əmiraslanlı: Müraciət qəbuledilməz hesab edilib

Əksinə, məhkəmə Müsavat Partiyasının sədr müavini Ramiz Əmiraslanlının Azərbaycana qarşı qanunsuz həbs haqqında şikayətini qəbuledilməz hesab edib, bu da AİHM-də şikayətlərə baxılması prosedurunun ciddiliyindən və müraciətlərin qəbulu həddinin yüksək olmasından xəbər verir.

Bu qərarlar Azərbaycanın hüquq sistemində mövcud problemləri, xüsusən mülkiyyət, yerdəyişmə azadlığı və ədalətli mühakimə hüquqları ilə bağlı problemləri üzə çıxarır.