Azərbaycan tibbinə etibar etmək olar?

Azərbaycan baş nazirinin müavini Abid Şərifov İsrail xəstəxanasından çıxarıldıqdan sonra hazırda Bakıda əməliyyatsonrası reabilitasiya üçün müalicə kursu keçir. Martın sonlarında 77 yaşlı yüksək vəzifəli məmurun ürəyində problem yaranıb. Amma Bakı klinikalarından birinin kardiloqları vəziyyətin ciddiyətini nəzərə alaraq, onun müalicəsini öhdələrinə götürməyə risk etməyiblər və təcili olaraq xarici mütəxəssislərə müraciət etməyi tövsiyə ediblər.

Təcili olaraq İsrailə birbaşa xüsusi aviasiya reysi təşkil olunub. Yerli hava limanından onu Hayfa şəhərində yerləşən “Rambam” klinikasına aparıblar. Orada kardioloqlardan ibarət qrup artıq VİP-xəstəni gözləyirdi. Həkimlər ona bradikardiya diaqnozu qoyublar və kateterdən istifadə və elektrokardiostimulyator quraşdırmaqla ürək əməliyyatı həyata keçirməyi qərara alıblar. Uğurlu əməliyyatdan sonra xəstə özünü qənaətbəxş hiss edib və Azərbaycan baş nazirinin müavini artıq reabiliyasiya üçün vətənə göndərilib.

Bu, Azərbaycanın yüksək vəzifəli məmurlarının müalicə üçün xaricə getdiyi yeganə fakt deyil. Və sadəcə hökumətimizin üzvündə olduğu kimi təcili hallarda deyil. Plana uyğun adi tibbi müayinə üçün də xaricə gedirlər. Məsələn, səhiyyə naziri Oqtay Şirəliyev müntəzəm olaraq Almaniya klinikalarında dispanserləşdirmədən keçir, əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri Səlim Müslümov isə müntəzəm olaraq Çexiyanın Karlovı Varı şəhərində səhhətini düzəldir. Bu siyahıya təkcə nazirliklərin birinci şəxsləri deyil, həm də orta dərəcəli məmurlar, icra hakimiyyəti başçıları, Milli Məclisin deputatları, imkanlı biznesmenlər də daxildir.

Rəsmi statistikaya əsasən, hər il 70 minə yaxın Azərbaycan vətəndaşı müalicə məqsədilə xaricə səfər edir. Marşrutlar çox müxtəlifdir – Hindistan, İsrail, Rusiya, Belarus, Çexiya, ABŞ. Ən məşhur və “asan” ölkələr imkanlı xəstələr üçün Türkiyə, orta maliyyə imkanı olan insanlar üçün Gürcüstan və İrandır. Və azərbaycanlı xəstələrin iştirakı ilə tibbi turizm sahəsində dinamika getdikcə artır.

Parlamentin Səhiyyə Komitəsinin sədr müavini Musa Quliyev Azərbaycan məmurlarının tibbi yardım üçün xarici mütəxəssislərə müraciət etməsində qəbahətli bir şey görmür.

“Bəlkə nazirin və ya digər məmurun Azərbaycanda müalicəsi mümkün olmayan bir xəstəliyi var? Bəlkə onların dünyanın istənilən xəstəxanasından yardım almağa imkan verən tibbi sığortası var? Ölkədə tibb güclü inkişaf edib, amma etiraf etmək lazımdır ki, xəstənin müalicəsi zamanı müasir texnologiyalardan və metodlardan istifadə edə bilən həkimlərin sayı dəqiq kifayət qədər deyil. Buna görə xəstələr xaricə getməyə üstünlük verirlər. Və onların heç də hamısı məmur deyil”, deyə deputat qeyd edir.

Tibb elmləri doktoru, tibbi problemlər üzrə ekspert Adil Qeybullanın vəziyyətə baxışı fərqlidir. Onun sözlərinə görə, Bakıda ölkədən xəstələrin Almaniyaya, Türkiyəyə səfərlərini hüquqi olaraq rəsmiləşdirən və təşkil edən vasitəçi firmalar var. Onlar xarici mütəxəssisləri tapır, müalicə və xəstənin qalması şərtlərini razılaşdırır.

“Təəssüf ki, nə Bakıda, nə də xaricdə maddi gəlir səviyyəsindən asılı olmayaraq, bizim məmurlarımızdan və biznesmenlərimizdən soruşmurlar ki, 26 illik müstəqillik dövrü ərzində Azərbaycanda necə tibb yaratmısınız ki, adi əməliyyat üçün Avropaya gəlirsiniz? Bu, ritorik sual deyil. Müalicə üçün xaricə getmək bizim nazirlərimizin və siyasətçilərimizin səhiyyə sisteminə, həkimlərin peşəkarlığına etibar etməməsinin təzahürüdür. Sıravi vətəndaşlar bunu məhz belə başa düşür. Başqa bir səbəb mütəxəssislərin peşəkarlıq səviyyəsinin aşağı olması, müasir avadanlıqların çatışmazlığı, nəticə olaraq yanlış diaqnozlar və düzgün aparılmayan müalicədir. Üçüncü səbəb öz imkanını nümayiş etdirmək istəyidir”, deyə ekspert izah edir.

Nəticə birmənalıdır – rəqabətədavamlı səhiyyə sistemi yaratmaq üçün bu sahəyə investisiya həcmini artırmaq, müalicə müəssisələrini daha müasir avadanlıqlarla təchiz etmək, həkimləri stimullaşdırmaq, onların peşəkarlıq səviyyəsini artırmaq lazımdır. Və bir də, ölkənin siyasi isteblişmentinin üzvlərinin müalicə üçün xaricə getməsini qadağan etmək də çox təsirli tədbir olardı. Bir də gördün, yerli tibbin vəziyyəti sürətlə yaxşıya doğru dəyişdi...