Bankirlər 13 milyard dolları Baltik çamaşırxanası vasitəsilə hərəkət etdirə bilərdi

Baltikyanı Estoniyada işləyən banklar daha böyük miqdarda pul yuya bilərdi.

Estoniya polisi 2011-ci ildən qədər 2016-cı ilə qədər əsasən Rusiyadan olan 13 milyard dollardan çox pul və qiymətli kağızların köçürülməsi ilə bağlı ölkələrinin bankirlərinin şübhəli işlərə cəlb edilməsini qiymətləndirir.

Əməliyyatlar 2012-ci ildən etibarən qeyri-rezident hesabları istifadə edilməklə dörd ayrı sxemdə, 7,3 milyard avro (8,6 milyard ABŞ dolları) Rusiya səhmləri daxil olmaqla həyata keçirilib, deyə maliyyə kəşfiyyatı bölməsinin rəhbəri Madis Reymand bildirib. Onun sözlərinə görə, Britaniya şirkətlərinin uçot məlumatları "əhəmiyyətli rol oynayıb".

Uzun müddətdir qeyri-qanuni Rusiya fondlarına Avropa İttifaqına kanal kimi xidmət edən Baltik regionu son illərdə maliyyə qalmaqalları ilə sarsılıb. İki Baltik bankı pul yuyulması ilə əlaqədar bu il bağlanılıb. Danimarkanın maliyyə nəzarətçisi Estoniya şöbəsində pozuntulara görə DanskeBank A / S-a xəbərdarlıq edib. Latviya və Estoniya öz nüfuzunu qorumaq məqsədilə bu cür şirkətlərin istifadəsinə görə aktivlərin müsadirəsi və qadağan edilməsi barədə düşünür.

Reymand deyib ki, hazırda cinayət təqibi üçün kifayət qədər sübut yoxdur. Cümə günü yayımlanan illik hesabatda bildirilir ki, qanuni mənşəyi sübut edə bilmədikdə şübhəli aktivləri ələ keçirməyə imkan verən bir planın həyata keçirilməsi "çox vacibdir".

"Mühüm mənşə"

"Şərqdən gələn və ümumiyyətlə iri beynəlxalq sxemlərlə bu cür əməliyyatlarla bağlı ümumi problemimiz ondan ibarətdir ki, praktikada şübhəli mənşəli hər hansı əmlakla əlaqəli əvvəlki cinayətlərin olduğunu öyrənmək mümkün deyil", - deyə Reymand bildirib. "Aydındır ki, bu əməliyyatlar şəffaf deyil və buna görə də şübhə doğurur".

Dörd sxemdən üçü artıq Mütəşəkkil Cinayətkarlıq və Korrupsiya Layihəsi (OCCRP) tərəfindən bildirilib. O, 17 Avropa mətbuat orqanının iştirakı ilə araşdırma aparıb. İki halda Rusiyanın aktivləri əsasən Moldovadan (Rusiya çamaşırxanaları kimi tanınır) köçürülüb. Estoniya bankları ümumi dəyəri 47 milyard dollar olan məbləğdən 2 milyard dollarını "emal edib".

Üçüncü sxemdə AzərLəndromat və dövlət qurumları Estoniya banklarında qeyri-rezident korporativ hesablara 3,9 milyard dollardan çox vəsait köçürüblər. Əvvəlki OCCRP hesablamalarında bu rəqəm daha az - 2,9 milyard dollar olub, deyə Reymand bildirib. Azərbaycan OCCRP hesabatını rədd edir və Danske Estoniya şöbəsinin davam edən araşdırmasının nəticələrinə münasibət bildirməkdən imtina edib.

Azaldılmış risklər

Dördüncü sxem Rusiya şirkətlərinin səhmlərini və istiqrazlarını Estoniya banklarında qeyri-rezident hesablarına köçürmək olub. Qiymətli kağızlar yerli maliyyə sistemi vasitəsi ilə satılıb və qeyri-rezidentlərə "müxtəlif mal və xidmətlər əvəzinə onlarla ölkə və minlərlə şirkətə göndərilməzdən əvvəl" gəlirlər ödənilib, deyə Reymand qeyd edib.

OCCRP Azərbaycan sxemində olan bütün şübhəli əməliyyatları Danshke-nin Estoniya bölməsinin həyata keçirdiyini bəyan etsə də, Reymand konkret banklar barədə şərh verməkdən imtina edib. Amma o, qeyd edib ki, son illərdə Estoniyanın maliyyə müşahidəçilərinin hərəkətləri "praktik olaraq" bu cür sxemlərin riskini aradan qaldırıb.

"Maliyyə nəzarət orqanı risklərin azaldılmasına adekvat cavab verib, bazarda bu riskləri əsasən aradan qaldırıb" deyib Reymand. Onun sözlərinə görə, hər dörd halda Estoniyada fəaliyyət göstərən birdən çox bank iştirak edib.

Estoniyanındakı nəzarət orqanı 2015-ci ildə yerli Danske birliyinə bir il əvvəl aparılan yoxlamalar əsasında "əhəmiyyətli" pulların yuyulması pozuntuları barədə məlumat verib. O, bankın Rusiya prezidenti ilə, həmçinin Rusiya Təhlükəsizlik Xidməti ilə əlaqəli olan adamlarla bağlı məlumatı gizlətmək yolu ilə onu aldatması ehtimalı ilə bağlı Danske-da digər araşdırılmanın açılmasının mümkünlüyünü nəzərdən keçirir.

Polis hesabatında ehtimal edilir ki, Rusiyadan pul yuyulması üçün səylərin davam edəcəyini gözləmək üçün əsas var. Son illərdə yüzlərlə bank cinayət ittihamı fonunda lisenziyasını itirib və onları idarə edən insanlar, güman ki, Estoniya vasitəsilə pullarını almağa cəhd edəcək.

25 may 2018-ci il