DTİ: 1 noyabr seçkiləri azad, ədalətli və demokratik olmayıb

Demokratik Təşəbbüslər İnstitutu (DTİ) parlament seçkilərinin monitorinqinin nəticələri haqqında yekun bəyanatı yayıb.

DTİ seçki məntəqələrinin açılması və səsverməyə hazırlıq zamanı pozuntular olduğunu  qeyd edir:

Məntəqələrin 21,6%-də səsvermə vaxtında başlamayıb. Məntəqələrin 56,7%-də bülletenlər sayılmayıb. Məntəqələrin 39,8%-də mürəkkəb və ultrabənovşəyi lampalar yoxlanılmayıb.

Səsvermə zamanı aşağıdakı pozuntular qeydə alınıb:

46,4% seçki məntəqəsində MnSK üzvü səsvermə otağının girişində ultrabənövşəyi lampa vasitəsilə seçicinin sol əlinin baş barmağının mürəkkəblə işarələndiyini yoxlamayıb.

Barmağının mürəkkəblə işarələnməsini yoxlatdırmaqdan imtina edən seçicilər 29,9% seçki məntəqəsində səsvermə otağına buraxılıb.

Seçki məntəqələrinin 42,2%-də seçicinin seçki bülleteni alması haqqında seçici siyahısında adının qarşısında imza qrafasında imza atmaması hallarına rast gəlinib.

51,5% seçki məntəqələrində başqasının əvəzinə səsvermə halı müşahidə olunub.

Bir şəxs tərəfindən seçki qutusuna birdən artıq seçki bülleteninin atılması halı 63,9% seçki məntəqəsində müşahidə olunub.

40,2% seçki məntəqəsində səsvermə kabinəsinə birdən artıq şəxsin daxil olması hallarına rast gəlinib.

Seçki məntəqələrinin 29,9%-də “polis seçki məntəqəsindən azı 100 metr  aralıda dayanmalıdır” prinsipinə əməl olunmayıb.

18,5% seçki məntəqəsində səsvermə otağında seçici qismində istisna olmaqla polis əməkdaşlarına rast gəlinib.

85,6% seçki məntəqəsində “karbonlaşmış (əsas) protokolun 1- 6- cı bəndləri qutular açılmamışdan doldurulmalıdır” prinsipinə əməl olunmayıb.

48,5% seçki məntəqəsində səslərin hesablanması ümumi hesablanma prosesinə yekun vurulanadək fasiləsiz aparılmalıdır prinsipi ilə aparılmayıb.

18,6% seçki məntəqəsində səslərin sayılmasının  səs vermə otağından kənarda baş verməsi halına rast gəlinib.

Seçki məntəqələrinin 55,7%-də səslərin sayılması müşahidəçilərin müşahidəsi altında baş verməyib.

24,8% seçki məntəqəsind səslərin sayılması zamanı bülletenlərin qarışdırılması, dəyişdirilməsi və ya üzərinə işarə qoyulması halına rast gəlindi.

74,2% seçki məntəqəsində səslərin hesablanması namizədlərin aldığı real səslərə uyğun hesablanmadı.

68,0% seçki məntəqəsində karbonlaşmış protokollar səsvermə otağında tərtib olunmadı.

72,1% seçki məntəqəsində protokolun təsdiq olunmuş surətini müşahidəçilərə əldə etməyə imkan yaradılmadı.

90,8% seçki məntəqəsində protokolun imza və möhürlə təsdiq olunmuş bir nüsxəsi divardan asılmadı.

15,5% seçki məntəqəsində səslərin sayılması və protokolların yazılmasına kənar şəxslərin müdaxiləsi müşahidə olundu

33,0% seçki məntəqəsində MnSK sədri və komissiya üzvlərinə kənar şəxslərin göstəriş vermə halı müşahidə olundu.

Real seçici fəallığı 25.52%, yəni MSK-nın ilkin rəsmi məlumatında göstərdiyindən (52,76%) iki dəfə az olub.

Seçkilər günü seçicilərə təzyiqlər də olub. Kampaniyanın bütün mərhələlərində, xüsusən seçkilər günü olan pozuntular 1 noyabr seçkilərini “azad olmayan, ədalətsiz, qeyri-demokratik və qeyri-şəffaf” hesab etmək üçün əsas verir.

Seçkilər rəqabətsiz, alternativsizlik şəraitində keçirilib və Azərbaycan xalqının real iradəsini əks etdirməyib.

Beləliklə, parlament seçkiləri yerli qanunvericiliyə və beynəlxalq standartlara uyğun olmayıb, deyə hesabatda bildirilir.

DTİ bu pozuntularla bağlı şikayətlərin dərhal araşdırılmasını, təqsirkarların müəyyən edilib cəzakandırılmasını, vətəndaş fəallarına və siyasi fəallara qarşı repressiyalara son qoyulmasını, siyasi məhbusların azad edilməsini zəruri hesab edir.

Hakimiyyət Seçki Məcəlləsinin Venesiya Komissiyasının və ATƏT DTİHB-nin tövsiyələrinə uyğun şəkildə təkmilləşdirilməsi üçün iradə göstərməlidir. -06D-