Media-icmal 01.05.19

Aprelin 30-da Nazirlər Kabinetində keçirilmiş müşavirəyə baxış, təhsil müəssisələrində dini tədris ətrafında müzakirələr, əhaliyə limitlə verilən qaz həcminin artırılmasına şərhlər və s. məsələlər bugünkü (01 may, 2019-cu il) medianın aparıcı mövzularındandır.

İslahatların alternativsizliyi

"Azərbaycan" qəzeti "Prezidentin mövqeyi: "İslahatlara alternativ yoxdur" sərlövəhli məqalədə ölkədə bu ilin ilk rübü üçün iqtisadi inkişafı dəyərləndirir.

Müəllif dəyərləndirməni aprelin 30-da dövlət başçısı İlham Əliyein sədrliyi ilə Nazirlər Kabinetinin 2019-cu ilin birinci rübünün sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunan iclası fonunda aparır.

Müəllif deyir ki, iclasda dövlət başçısı "islahatlara alternativ yoxdur" bəyanatı ilə islahatçı lider kimi novatorluğa sadiq qalacağını birmənalı şəkildə bildirib.

Müəllif əlavə edir ki, iclasda Azərbaycanın gələcək inkişafını özündə ehtiva edən yeni sosial-iqtisadi inkişaf strategiyası hazırlandığının elan olunması islahatların bundan sonra da iqtisadi siyasətin ana xətti olacağı deməkdir.

Müəllifin deməsinə görə, dövlət başçısı qazanılan uğurları məqbul saysa da, qarşıda duran yeni məsələlərin həllinə köklənməyi vacib hesab edərək yeni məqsədlərin səmti və məzmunu, öz vədlərinə yenə də sadiq qalacağını qətiyyətlə vurğulayıb. "Artıq 16 ildir ki, Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin müdrik, uzaqgörən və praqmatik daxili və xarici siyasəti ölkəmizdə təhlükəsizliyin qorunmasına, sabitliyə və iqtisadi yüksəlişin dinamik artımına xidmət edir", - müəllif yürüdülən siyasəti belə dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, dövlət başçısı keçən il prezident seçkilərindən sonra islahatların yeni mərhələsinin başlandığını və son 15 ildə Azərbaycan qədər dünyada inkişaf edən ikinci ölkənin olmadığını xüsusi vurğulayıb.

Yazıda deyilir ki, bu ilin ilk rübündə büdcə daxilolmalarının artması ilə əlavə maliyyə resursu formalaşıb, ümumi daxili məhsul, sənaye istehsalı, qeyri-neft sənayesi, kənd təsərrüfatı, əhalinin gəlirləri artıb, ölkə iqtisadiyyatına 2,8 milyard dollar sərmayə qoyulub.

Müəllif deyir ki, dövlət başçısı çıxışında ilin əvvəlindən böyük həcmli sosial paketin icra edildiyini, minimum əməkhaqqının, minimum pensiyaların, müxtəlif növ müavinət və tələbə təqaüdlərinin artırıldığını, problemli kreditlərin, istismara verilməmiş binaların məsələsinin həllini tapdığını nəzərə çatdırıb.

Müəllif deyir ki, dövlət başçısı "Bizim siyasətimizin mərkəzində Azərbaycan vətəndaşı dayanır və vətəndaşın rifahı üçün biz əlimizdən gələni edirik" bəyanatı ilə bir daha sadə vətəndaşların qayğı və problemlərinin daim diqqət mərkəzində, gündəmdə olduğunu bildirib.

Yazının sosnunda isə oxuyuruq: "Son 15 ildə ölkədə 2 milyon yeni iş yerinin yaradıldığını, əhalinin sayının 10 milyona çatdığını, bunun da qarşıda yeni vəzifələr qoyduğunu deyən prezident İlham Əliyev bildirdi ki, bu il də sosial infrastruktur layihələrinin icrası diqqət mərkəzində saxlanılacaq. Sonda prezident İlham Əliyev 2019-cu ilin də xalqımız üçün uğurlu olacağına əminliyini ifadə etdi".

Olsun, amma ayrıca yox...

"Modern.az"da isə "Deputatlar dinin məktəblərdə ayrıca tədris olunmasını təhlükə saydılar" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif yeni tədris ilində orta və ali məktəblərdə din dərslərinin keçirilməsini deputatlarla müzakirə edir.

Müəllif deyir ki, Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsi növbəti tədris ilindən orta və ali məktəblərdə din dərslərinin keçiriləcəyi barədə açıqlama verib və bu, gündəmin əsas müzakirə mövzusuna dönüb.

Yazı müəllfinin deməsinə görə, ictimaiyyət təhsil ocaqlarında dini dərslərin keçirilməsinə birmənalı münasibət sərgiləmir.

Müəllif deyir ki, deputat Fazil Mustafa multikulturalizm adı ilə dinin tədris edilməsini normal qarşılayır. "Dinlərarası münasibətlərə aqressiv formada yanaşmamaq, yaxud da daha humanist yanaşma üçün dində olan müsbət təzahürlərin uşaqlara öyrədilməsinin heç bir zərəri yoxdur. Sadəcə, bunun ayrıca din dərsi kimi uşaqlara keçirilməsi məqsədəuyğun deyil. Multikultural formada keçirilməsi daha məqsədəuyğundur. Bu yolla başqa dinlərə münasibətdə insanların daha tolerant yanaşmasını təmin etmək olar".

Müəllifin deməsinə görə, deputat bu fonda hansısa müzakirələrin aparılmasına imkan yaratmağı doğru saymır, dini tədrisin ayrıca multikultural ad altında keçirilməsini normal hesab edir.

Deputat Kamilə Əliyeva da dini dərslərin ayrıca fənn kimi tədrisnin əleyhinə olduğunu deyir: "...bu, ayrıca fənn olmayacaq, bildiyiniz kimi, orta məktəblərdə "Həyat bilgisi" fənni tədris olunur. Həmin fənnin içərisində dünya dinləri barədə məlumat verilirdi. Sadəcə, bir o qədər də geniş deyildi. Güman ki, Təhsil Nazirliyi proqramda dəyişiklik etməklə uşaqların bir az da geniş bilgi almasına yardımçı olacaq. Əgər uşaq məktəb yaşından müəyyən bilgilərə sahibdirsə, bu, müsbətdir".

K.Əliyeva deyir ki, dinşünaslıq fənni ayrıca fənn kimi tədris edilə bilməz, bu halda əleyhinə çıxacağını bildirir.

"Dinlərin tədris olunması uşaqları gözüaçıq edəcək ki, onlar pis vərdişlərə uymasınlar, təsir altına düşməsinlər. Bu mənada təklifi alqışlayıram. Dərsliklər sadə və anlaşıqlı dildə yazılmalıdır. Həmçinin uşaqların yaş psixologiyasına uyğunluğu da nəzərə alınmalıdır", - deputat belə düşündüyünü deyir.

Deputat Asim Mollazadə din dərslərinin tədrisində ciddi problem görmədiyini deyir: "Ümumi formada bütün dinlərlə bağlı bilik verilə bilər. Bütün dövrlərdə buna bənzər dini tədris olub. Ona görə də komitənin açıqlamasında qəbahətli nəsə görmürəm".

Bu limit yoxsullara əsasən çatar

"Yeni sabah.az" da isə "Qaz limitinin artmasını kimlər hiss edəcək-açıqlama" sərlövəhli məqalə diqqət çəkir.

Sayt Tarif Şurasının 2019-cu il aprelin 30-da əhaliyə verilən qaz limitinin 1700 kubmetrdən 2200 kubmetrə qaldırılmasına dair qərarı barədə iqtisadçı-ekspert Rövşən Ağayevin şərhinə yer ayırıb.

"Tarif Şurası əhalinin istehlak etdiyi mavi yanacaq limitini illik 1.7 min kubmetrdən 2.2 min kubmetrə çatdırdı. Hökimətin hazırkı sosial standartları ilə yoxsul ev təsərrüfatları üçün bu hədd əsasən kifayət edəcək". Ekspert limitin artırılmasını ümumilikdə belə dəyərləndirir.

R.Ağayev bildirir ki, bu yaxınlarda 150-dək ev təsərrüfatı arasında aparılan sorğuların nəticəsi göstərdi ki, ümumi sahəsi 80-90 kvadratmetrədək olan kombi ilə təchiz edilmiş mənzillər üçün 2.2 min kubmetr bəs etməlidir. Mənzilin sahəsi 100 kvadratmetrdən üzü yuxarı getdikcə illik istehlakın həcmi əlavə hər 10 kvadratmetr üçün orta hesabla 100-200 kubmetr aralığında yüksələcək. Bu fərq mənzilin vəziyyətindən, coğrafiyada qışın nə dərəcədə sərt keçməsindən asılı olaraq dəyişir".

R.Ağayev rəsmi məlumatlara istinadən deyir ki, hazırda 1.5 milyon ev təsərrüfatının illik istehlakı 1.7 min kubmetrədək, 300 min ev təsərrüfatının illik istehlakı isə 1.7-2.2 min kubmetr intervalındadır: "Məlumat üçün deyim ki, hazırda ölkədə təxminən 2.150 mln. qaz abunəçisi var. Bu rəqəmlərdən çıxış etsək, deməli, bundən sonra 650 min abunəçi və ya bütün ev təsərrüfatlarının 30%-i 2.2 min illk qaz istehlak edir".

Aparılan sorğuya istinad edən ekspertin deməsinə görə, bütün abunəçilərin 56%-i (1.2 mln.) illk 1.7 min kubmetrdən az qaz istehlak edir.

Ekspert həm də hesab edir ki, rəsmi statistikanın əhalinin gəlirləri, yoxsulluq səviyyəsi barədə etibarlı məlumatlar vermədiyi şəraitdə kommunal xidmət istehlakının səviyyəsi ev təsərrüfatlarının sosial statusunu (yoxsul, orta təbəqə və ultrazənginlər) müəyyən etmək baxımından çox mühüm mənbələrdən biridir.

Nazirlər Kabinetinin hazırda qüvvədə olan normativlərinə görə, 1 nəfər üçün aylıq qaz istehlakı norması 21 kubmetr, 4 nəfərlik orta statistik ailə üçün 84 kibmetrdir. Tarif Şurasının məlumatın görə, hazırda aylıq istehlakı maksimum 140 kubmetr olan ailələrin sayı 1.2 mln. təşkil edir".

Xatırlatma

2016-cı il fevralın 28-də Tarif Şurası qazın və elektrikin qiymətini qaldırmışdı. Həmin qərarda qeyd edilirdi ki, illik istehlak həcmi 1500 kubmetrədək (sonra həmin il dekabrın 22-də bu 1700-ə qaldırıldı) olan istehlakçılardan ötrü qazın qiyməti dəyişdirilmir və bir kibmetr üçün mövcud 10 qəpik səviyyəsində saxlanılır.

Ancaq illik istehlak həcmi 1500 (1700) kubmetri aşan hissəyə bir kubmetrə görə qiymət 20 qəpik müəyyən edilir.Tarif Şirası aprelin 30-da verdiyi qərarla bu limiti 1700-dən 2200 kubmetrə qaldırıb.

Elektrikdə isə limit olduğu kimi qalıb, 2016-cı ildə Tarif Şurası 250 kilovat-saata kimi (sonra 300-ə qaldırıldı) elektrikin qiymətini də dəyişmədən 7 qəpik saxlamışdı.

Aylıq istehlak həcminin qeyd edilən rəqəmdən çox olan hissəsindən ötrü isə 11 qəpik müəyyən edilmişdi.