Media-icmal 02.05.19

Azərbaycann "yeni iqtisadi inkişaf modeli"nə baxış, qida təhlükəsizliyi sahəsində vəziyyət, uşağın şəxsiyyətə çevrilə bilməsilə bağlı düşüncələr və s. məsələlər bugünki (02 may, 2019-cu il) medianın aparıcı mövzularındandır...

"Yeni iqtisadi inkişaf modeli"nin ilkin cizgiləri

"Azərbaycan" qəzeti "İham Əliyevin yeni hədəfləri" sərlövhəli məqalədə ölkənin yeni iqtisadi inkişaf modelini dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, prezidentin sədrliyi ilə aprelin 30-da keçirilmiş hökumətin son iclası ənənəvi mahiyyətindən bir qədər fərqlənib, Azərbaycanın "yeni iqtisadi inkişaf modeli"nin hazırlanması hesabat tədbirinə əlahiddəlik gətirib.

"Ən əsası isə, Prezident bu dəfə yalnız qarşıdakı bir rübün, bir ilin hədəflərini deyil, ümumilikdə uzun müddəti əhatə edəcək yüksəliş strategiyasının - yeni iqtisadi modelin müəyyən istiqamətlərindən bəhs etdi", müəllif iclasdakı yeniliyi belə təqdim edir.

Müəllifə görə, yeni iqtisadi inkişaf modeli informasiyası yeni məsələdir, məzmunu barədə müfəssəl məlumat yoxdur, buna görə geniş şərh vermək mümkün deyil: "Ancaq nəzərə alaq ki, hazırlanan model əslində əvvəlki modelin və inkişaf proqramlarının məntiqi davamıdır, həmçinin dövrün çağırışları ilə təkmilləşdirilmiş, daha da modernləşdirilmiş, ən müasir hədəfləri ehtiva edəcək yeni mərhələsidir", deyə yeni iqtisadi inkişaf modelinin ilkin cizgilərini göstərir.

Müəllifin fikincə, əvvəlki, yəni, "inkişafın Azərbaycan modeli" adı ilə tanınan strategiya tam böhran içində olan iqtisadiyyatı 1993-95-ci illərdə yeni düzənə yönləndirib, tənəzzüldən tərəqqiyə gətirib, Azərbaycanı Qafqazın iqtisadi gücü kimi təsbit edib.

Yazı müəllifinə görə, 2003-cü ildən həyata keçirilən yeni iqtisadi siyasət isə ölkənin "Qafqazın lideri"çərçivəsindən çıxaraq, MDB və Şərqi Avropa məkanında ən güclü iqtisadi inkişaf göstəricilərinə yiyələnmək hədəfinə yönləndirib.

Müəllif deyir ki, bununla ölkə bütün dünyada səmərəli və etibarlı tərəfdaşlardan birinə çevrilib, Qərbin əsas təchizatçılarından biri olub, beynəlxalq tranzit mərkəzlərindən biri kimi qəbul edilib və s.

Müəllifə görə, məhz "inkişafın Azərbaycan modeli" strategiyası ölkəni 2014-15-ci illərdə sosial təlatümlərdən, iqtisadi böhranlardan qoruyub.

Müəllif deyir ki, 2016-2019-cu illərdə isə iqtisadiyyatın əsas sektorları üzrə Strateji Yol xəritələrinin hazırlanması, iqtisadi modernləşmə mərhələsinə başlanılması, islahatlar kursunun tətbiqi, sosial paketin elanı əslində yeni iqtisadi modelin ilkin konturlarını və fəaliyyət hədəflərini əks etdirirdi.

Onun fikrincə, dünyada maliyyə, iqtisadiyyat, sosial sahələrdə sabitləşmənin gözlənilmədiyi son illərdə Azərbaycan istisnasız olaraq bütün istiqamətlərdə müsbət göstəricilər əldə edib.

Yazının sonunda isə oxuyuruq: "Müəllifinin İlham Əliyev olduğu bütün islahatlar, proqramlar, layihələr kimi iqtisadiyyatın yeni inkişaf strategiyası da uğurla hazırlanacaq, layiqincə tətbiq ediləcək və daha böyük inkişafın təməlinə çevriləcək!".

Qida təhlükəsizliyinin ciddi problemləri

"Modern.az"da isə "Azərbayanda qida təhlükəsizliyilə bağlı ciddi problemlər var - deputat" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif dövlət başçısının bu günlərdə imzaladığı "Azərbaycan Respublikasında qida təhlükəsizliyinin təmin edilməsinə dair 2019-2025-ci illər üçün Dövlət Proqramı"nın təsdiq edilməsi haqqında sərəncam fonunda ölkədə qida təhlükəsizliyinin təmin olunma səviyyəsini deputat Vahid Əhmədovla gündəmin müzakirəsinə daşıyır.

Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin üzvü V.Əhmədov "modern.az"a açıqlamasında proqramın təsdiqilə bağlı sərəncamı vaxtında verilmiş qərar adlandırıb: "Çünki Azərbaycanda qida təhlükəsizliyilə bağlı ciddi problemlər yaşanmaqdadır. Baxmayaraq ki, bu sahəyə nəzarət edən Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi müəyyən nöqsanları aşkarlayır, ümumilikdə problemlər həddindən çoxdur. Ona görə də belə bir Proqramın qəbul edilməsi çox vacibdir.

Son vaxtlar qidadan zəhərlənmələr artıb, supermarketlərdə yararsız məshullar baş alıb gedir, istehakçıların aldıqları məhsulların tərkibində sağlamlığa zərərli maddələr aşkarlanır. Belə faktlar var, ona görə də bu məsələlərə diqqət artırılmalıdır".

V.Əhmədov hesab edir ki, neqativ halları mümkün qədər tez bir zamanda aradan qaldırmaq üçün Proqramın icrasına nəzarət gücləndirilməlidir.

"Mən hər zaman demişəm ki, sərhəddən başlamış istehlakçıya çatana qədər bütün qida məhsulları nəzarətdən keçirilməlidir. Məhsullar lazımi laborator müayinələr aparıldıqdan sonra istehlakçıların ixtiyarına buraxılmalıdır. Hazırda Qida

Təhlükəsizliyi Agentliyində müəyyən kadr problemləri var və bunu aradan qaldırmaq üçün kifayət qədər vaxt lazımdır. Ümumilikdə Azərbaycanda qida ilə əlaqədar ciddi və həllini gözləyən neqativ hallar həddindən çoxdur".

Deputat supermarketlərin sayının getdikcə artdığını, hətta bəzilərinin özlərinin məhsul istehsal edib satdığını deyərək, bu fəaliyyətə nəzarət olunması zərurətini irəli sürür.

Deputata görə, məsələ bununla da bitmir, QTA kadr problemlərini həll etməlidir, bütünlükdə isə təkcə QTA yox, Gömrük Komitəsi, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi bu sahədə birgə fəaliyyət göstərməlidirlər ki, keyfiyyətsiz məhsullar Azərbaycana daxil ola bilməsin.

Deputat və eskpert: Limitlər tam ləğv olunmalıdır

"Yeni Müsavat qəzetində Fəzail Ağamalı: Limitlərin tamamilə ləğv olunması ölkə prezidentinin islahatları ilə üst-üstə düşərdi" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif Tarif Şursının 2019-cu il 30 aprel qərarı ilə əhaliyə verilən qaz limitinin 1700 kubmetrdən 2200 kubmetrə qaldırılmasını deputat və eskpertlərlə müzakirə edir.

Müəllif deyir ki, iqtisadçı-ekspert Rövşən Ağayev apardıqları araşdırmalara istinadən deyir ki, hazırkı sosial standartları ilə yoxsul ev təsərrüfatları üçün bu hədd əsasən kifayət edəcək: "Bu yaxınlarda 150-dək ev təsərrüfatı arasında apardığımız sorğuların nəticəsi göstərdi ki, ümumi sahəsi 80-90 kvadratmetrədək olan, kombi ilə təchiz edilmiş mənzillər üçün 2.2 min kubmetr bəs etməlidir".

Müəllifin sözlərinə görə, ekspert Q.İbadoğlu təklif edir ki, qaz limiti tamam ləğv edilsin: "Hesab edirəm ki, xüsusilə də region əhalisi üçün bu vacib məsələ növbəti qış mövsümünə qədər həllini tapmalıdır. Yanlış siyasətə görə, "Azəriqaz" son 2 ildə 1700 kub metrdən yuxarı qaz istehlak edənlərin ödənişlərini ya geri qaytarmalı, ya da cari və növbəti ilin ödənişlərindən çıxmalıdır".

Q.İbadoğlu hesab edir ki, bu yanaşma elektrik enerjisini istehlak edən əhali qrupuna da şamil edilməli və istehlakçılar üçün limit aradan qaldırılmalıdır, bu, həm də qaz və elektrik enerjisi sistemində limitlə bağlı korrupsiya hallarının aradan qalxmasına da töhfə olardı.

Milli Məclisin üzvü, Ana Vətən Partiyasının sədri Fəzail Ağamalı Tarif Şurasının qərarını "Yeni Müsavat"a şərhində deyib ki, limitin tam ləğv olunması ilə bağlı mövqeyində qalır. "Bu, həm aztəminatlı ailələrin problemlərinin aradan qaldırılmasına müsbət təsir göstərərdi. Eyni zamanda, Azərbaycanda kənd təsərrüfatının sənaye üsulu ilə çalışan müəssisələrinin stimullaşmasına səbəb olardı".

Deputat hesab edir ki, təbii qazın və elektrik enerjisinin limitinin tamamilə ləğv olunması vətəndaşların maraqlarına uyğun olardı və ölkə prezidentinin islahatları ilə tamamilə üst-üstə düşərdi.

F.Ağamalı vurğulayır ki, təbii qaz və elektrik enerjisinə qoyulan limitin ləğvi ilə bağlı məsələ aktuallığını saxlayır:

Müəllif isə deyir ki, əhali qazla yanaşı, elektrik enerjisinə tətbiq olunan limitin ləğvini də zəruri hesab edir və qarşıdan enerji istehlakının yüksək olduğu yay mövsümü gəldiyini nəzərə alsaq, yaxın müddətdə enerji istehlakına tətbiq olunan qiymət limitinin aradan qaldırılmasının aktuallaşacağını söyləmək mümkündür.

Müəllifə görə, bu baxımdan, hökumətin əhalidə narazılığın artmasını gözləmədən elektrik enerjisi limitinə də ən azı yenidən baxılması və limitin artırılması vacibdir.