Media-icmal 02.10.18

Ölkə tələbələrinin yataqxana problemi, problemli kreditlərin davam edəcəyi müddət, xaricə turist kimi gedən azərbaycanlıların sayı, bir ailənin qaz borcu və s.məsələlər bugünki (02 oktyabr, 2018-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Bitməyən "yataqxana problemi"

"Azərbaycan" qəzeti "Tələbələrin bitməyən yataqxana həsrəti" sərlövhəli məqalədə tələbələrin yataqxana təminatını dəyərləndirir.

Müəllif vurğulayır ki, hazırda tələbə yataqxanaları olan binaların əksəriyyətində məcburi köçkünlər məskunlaşıb, qalanlarında isə infrastruktur tam köhnəlib.

Müəllif deyir ki, tələbələr ya icarəyə mənzil götürməli, ya da yataqxanada qalmalıdırlar, amma Bakıda tələbə yataqxanası məsələsi problemdir.

Yazı müəllifi deyir ki, xarici ölkələrdə bütöv tələbə şəhərcikləri fəaliyyət göstərdiyi halda, Azərbaycanda tələbəni otaqla belə təmin etmək problemə dönüb: "Tələbənin yaşadığı şərait, onun gündəlik üzləşdiyi problemlər birbaşa təhsilin səviyyəsinə təsir göstərir. Yəni, sosial problemlər təhsilin keyfiyyətinə təsir göstərən mühüm amildir".

Müəllif deyir ki, Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin (ADNSU) vaxtilə 7 binadan ibarət böyük yataqxana kompleksi olub, amma kompleksdən 6 bina sökülərək hazırda yerində yeni yataqxana inşa olunur.

Müəllif universitet təmsilçisinə istinadən bildirir ki, 320 nəfərlik yataqxana binası təmir olunaraq tələbələrin istifadəsinə verilib.

Müəllifin sözlərinə görə, Azərbaycan Tibb Universitetinin (ATU) 5 yataqxanası olsa da, hazırda onlardan 3 saylı qızlar yataqxanası əsaslı təmirə dayanıb, 2 saylı yataqxanada 157 nəfər qız tələbə yerləşib, oğlanlar üçün 2 yataqxana var və onlarda təqribən 400-ə yaxın tələbə yerləşdirmək mümkündür. 273 nəfərlik 5 saylı yataqxana isə əcnəbi tələbələr üçündür".

Müəllif deyir ki, tələbələr ayda 50 manat yataqxana pulu ödəyirlər.

Müəllif vurğulayır ki, Azərbaycan Dillər Universitetinin (ADU) hazırda 250 nəfərlik qızlar yataqxanası fəaliyyət göstərir və burada tələbələrlə yanaşı, müəllimlər də qalır, aylıq ödəniş haqqı 20 manatdır. Oğlanlar üçün tikilmiş yataqxanada isə məcburi köçkünlər məskunlaşıb.

Müəllifin sözlərinə görə, Bakı Slavyan Universitetinin (BSU) yataqxanasında məcburi köçkünlər məskunlaşıb, universitetin hərbi kafedrası ləğv olunandan sonra həmin binanın üç mərtəbəsində tələbələri yerləşdiriblər, bina yataqxana üçün nəzərdə tutulmadığına görə şəraiti yoxdur. Burada təxminən 150-yə yaxın oğlan tələbə yerləşdirilib, qızların yerləşdirilməsi üçün heç bir imkan yoxdur.

Müəllifin sözlərinə görə, Təhsil Nazirliyinin nəzdində 48 yataqxana binası var, digər 27 binada qaçqın və məcburi köçkünlər yaşadığı üçün onların yataqxana kimi istifadəsi mümkünsüzdür.

5 il də davam edəcəyi deyilən "problemli kreditlər" dövrü

"Yeni Müsavat" qəzetində isə "Əkrəm Həsənov: "Problemli kreditlərlə bağlı vəziyyət hələ bir neçə il sürəcək" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Məqalədə bu il sentyabrın 22-də Azərbaycan Konstitusiya Məhkəməsi Plenumunun xarici valyutada götürülən kreditlərlə bağlı bankların xeyrinə qərar qəbul etməsindən sonra yaranan vəziyyət və bundan çıxış yolları barədə bank sahəsi üzrə ekspert Əkrəm Həsənovun düşüncələrinə yer verilib.

Yazı müəllifi Azərbaycanda problemli kreditlərin həcminin 1,8 milyard manata yaxınlaşdığını xatırladır.

Ə.Həsənov deyir ki, bu kreditlər həm manatla, həm də xarici valyutada var və manatla olan kreditlər az da olsa, yox da sayılmaz: "Xarici valyutada olan kreditlər isə əksəriyyəti təşkil edir. Konstitusiya məhkəməsinin qərarı artıq tam təsdiqlədi ki, bu kreditlər cari məzənnə ilə qaytarılmalıdır və heç bir güzəşt də olmayacaq".

Ekspert deyir ki, normal gəliri olanlar bu kreditləri qaytarmağa çalışırlar, amma bir təbəqə də var ki, əmlakları və gəlirləri yoxdur, həmin borc alanlar faktiki müflisdirlər, istər indiki, istərsə də keçmiş məzənnə ilə olsun, borcu qaytara bilmirlər, çünki gəlir mənbələri yoxdur.

Ə.Həsənovun sözlərinə görə, qanun vətəndaşlara da, şirkətlərə də özlərini müflis elan etməyə imkan versə də, məhkəmələr müxtəlif bəhanələrlə bu hüququ tanımırlar, sıravi vətəndaş da, sahibkar da krediti qaytara bilməyəndə icra məmurları onları həbslə qorxudurlar və bəzi hallarda, təəssüf ki, həbs də edirlər.

Ekspert bununla bağlı Avropa İnsan Haqları Məhkəməsinə 3 şikayət verdiyini, yaxın zamanda vətəndaşların həbs qərarının götürüləcəyinə ümid etdiyini bildirir: "Vəziyyət bu cür davam edə bilməz, vətəndaşlar onlara edilən hədələrə dair şikayət verməlidir".

Ə.Həsənov deyir ki, ölkə qanunvericiliyi saxta sənədlə götürdüyü kreditə, ondan təyinatı üzrə istifadə etməməyə görə sahibkara cinayət məsuliyyəti nəzərdə tutur: "Kimdən bacarsalar, ondan pulunu alıb, girovunu satacaqlar. Kimin pulu yoxdursa, ona təzyiq göstərib, həbs edəcəklər, ümumilikdə isə problem ən azı, 5 il belə davam edəcək".

Ekspert hesab edir ki, problemli kreditlərin əksəriyyətini elə bank sahibləri ilə bank rəhbərləri özləri yaradıblar, belə ki, öz şirkətlərinə, yaxınlarına kredit veriblər: "Fikir də bu olub ki, kredit getsin, qayıtmasın, odur ki, tam obyektiv yoxlama aparılıb, bu kreditlər üzə çıxarılmalıdır, amma bu iradəni görmürəm".

Gedəni gələnindən çox olan Azərbaycan turizmi

"Novoye Vremya" qəzetində isə "Azərbaycan turistləri xaricdə" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif Azərbaycan vətəndaşlarının turist olaraq xaricdə xərclədikləri vəsaitlərin həcmini araşdırır.

Müəllif 2018-ci ilin ilk yarısına dair Mərkəzi Bankın dərc etdiyi tədiyyə balansındakı görtəricilərə istinadən deyir ki, göstərilən müddətdə Azərbaycan vətəndaşları turist məqsədilə xaricdə təqribən 1,2 milayard dollar xərcləyiblər və ötən 2017-ci ilin eyni dövründə də rəqəmlər buna bənzər olub: "Ümumiyyətlə isə qeyd etmək lazımdır ki, xaricə gedən azərbaycanlıların sayı ölkəyə gələn xarici turistlərin sayından çoxdur: "Məsələn, 2017-ci ildə ölkəyə təqribən 2,7 milyon nəfər xarici gəlib, amma xaricə gedən azərbaycanlıların sayı 4,1 milyon nəfərdir".

Yazı müəllifinin sözlərinə görə, bu ilin 7 ayı ərzində xarici ölkələrə gedən azərbaycanlıların sayı 2514,5 min nəfər olub, həmin dövrdə Azərbaycana isə 1655 min nəfər xarici gəlib.

Müəllif deyir ki, keçən il ilə müqayisədə bu il İrana gedənlərin sayında 31,2% artım var, eyni zamanda, azərbaycanlılar Gürcüstana, Rusiyaya, Türkiyəyə də səfərlər ediblər.

Yazı müəllifi vurğulayır ki, bu ilin 7 ayında Azərbaycan vətəndaşları Türkiyədə 418 mənzil alıblar, əgər keçən ilin iyulunda 46 mənzil almışdırlarsa, bu ilin iyulunda bu rəqəm 82 olub.

Müəllifin sözlərinə görə, azərbaycanlılar ən az Gürcüstanda xərcləyiblər, belə ki, 2018-ci ilin birinci rübülə müqayisədə ikinci rübdə xərclər 13% azalaraq adambaşına 230 manata enib.

Beləliklə, xaricə gedən azərbaycanlıların sayı Azərbaycandakı xaricilərin sayından çox olsa da turizm planı baxımından hətta sərfəli görünür, belə ki, xaricdə olan azərbaycanlı turistlər Azərbaycanda olan turistlərlə müqayisədə az xərcləyirlər.

Müəllifə görə, burada turist və ən yaxşı halda şopinq xidmətləri nəzərə alınır.

Biznes planı baxımından isə Azərbaycanda vəziyyət daha acınacaqlıdır, çünki ölkədən kənara kapital axını hələ də davam edir.

Bir abonentin bir kəndlik qaz borcu

"Bizimyol.info"da isə "XİN qarşısında etiraz edərək həbs olunan şəxsə 1950 manat qaz borcu yazıldı" sərlövhəli məqalə maraq doğurur.

Müəllif müsavatçı fəal Əziz Qəhrəmanovun (Əziz Şahinoğlu) məişət problemini müzakirəyə çıxarıb.

Yazı müəllifi xatırladır ki, Ə.Şahinoğlu sentyabrın 15-də Xarici İşlər Nazirliyinin qarşısında aksiya keçirib, üzərinə "XİN, mənasız sülh danışıqlarını durdurun! Düşmənlə müharibə dili ilə danışın!" yazılan lövhəni qaldıraraq öz etirazını bildirib, amma çox keçməyib ki, saxlanılaraq Yasamal rayon məhkəməsinin qərarı ilə 10 sutka inzibati cəza alıb.

Müəllif deyir ki, yaxın vaxtlarda həbsdən çıxan fəal xoşagəlməz mənzərə ilə rastlaşıb, belə ki, Suraxanı rayonu, Hövsan qəsəbəsi, Oktay Şabanov kuc. 24 ünvanında yaşayan Ə.Şahinoğlunun həyət evində quraşdırılan qaz sayğacının plombunun olmaması əsas gətirilərək sökülüb, müvəqqəti olaraq yeni sayğacla əvəzlənib, ASAN kommunala yaxınlaşdıqda isə onun 1950 manat borcu olduğu bildirilib.

Müəlifin sözlərinə görə, "bizimyol.info"ya danışan Ə.Şahinoğlu qeyd edib ki, onun sayğacı həyətindən kənarda, yolda olub və sayğacının plombunun qopmasından xəbəri olmayıb: "Mənim evim həyət evidir, sayğac isə yoldadır, həbsdən çıxdıqdan sonra ASAN kommunalda dedilər ki, sənin 1950 manat borcun var. Mən hər ay ödənişimi vaxtlı vaxtında ödəmişəm. Əgər sayğac ekspertizada olduğu müddətdə istifadə edilən mavi yanacağın dəyərini 1950 manat hesablayıblarsa, bu, əsassızdır. Mən o həcmdə qazı 3 il müddətinə də işlədə bilmərəm. İndi mən xəstə, 1-ci qrup əlil ana (şəhid anası) və böyrəyindən əməliyyat olmuş körpə uşaqla qışı necə keçirim? Xahiş edirəm ki, məsələyə aydınlıq gətirilsin".

Müəllif deyir ki, "Azəriqaz" İstehsalat Birliyinin İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin rəisi İbrahim Kərbəlayev "bizimyol.info-ya bildirib ki, bununla bağlı konkret fikir bildirmək mümkün deyil, məsələ ilə bağlı vətəndaş "Azəriqaz"a müraciət etməli, araşdırıldıqdan sonra məlumat verilməlidir.