Media-icmal 02.11.18

Azərbaycanın iqtisadi indekslər üzrə beyənlxalq reytinqini yaxşılaşdırmasına fərqli baxış, bəzi qaununlara dəyişiklik layihəsinə deputatın mövqeyi və s. məsələlər bugünki (02 noyabr 2018-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır...

32 pillə irəli

"Azərbaycan" qəzetində "Ən islahatçı prezident, ən islahatçı dövlət" sərlövhəli məqalədə müəllif Azərbaycanda aparılan islahatların beynəlxalq reytinqlərdə yüksək yer almasını və bunun Dünya Bankının oktyabrın 31-də yaydığı "Doing Business 2019" hesabatında əksini tapmasını dəyərləndirir.

Müəllif hesabata istinadən bildirir: "Avropa və Mərkəzi Asiya bölgəsinə daxil olan Azərbaycan ən yaxşı təkmilləşdirmə göstəricilərinə malik 10 ölkə arasında və qlobal səviyyədə rekorda nail olaraq? səkkiz sahə üzrə islahatlar aparmaqla, 2017-2018-ci illərdə biznes fəaliyyətinin daha da asanlaşdırılmasını təmin edib".

Müəllif xatırladır ki, "Doing Business" hesabatı biznes mühitinin asanlığının qiymətləndirilməsi baxımından dünyada ən etibarlı reytinq göstəricisi sayılır, aparılan islahatlar dövlətlərə, şirkətlərə sorğuların cavabları, ölkələrə ekspert missiyaları göndərilməsi və s. kimi meyarlar əsasında dəyərləndirilir:

Müəllif deyir ki, milli iqtisadiyyatın əsas inkişaf istiqamətlərini müəyyən edən Azərbaycan dünya düzənində özünəməxsus mövqeyini möhkəmləndirir, Azərbaycan iqtisadiyyatı inklüziv iqtisadiyyat kimi səciyyələndirilir: "Başqa sözlə desək, prezident İlham Əliyevin nümayiş etdirdiyi siyasi iradəyə uyğun olaraq ölkəmizdə güclü iqtisadi inkişaf dərin məzmunlu sosial siyasətlə tamamlanır".

Müəllif deyir ki, Azərbaycan hazırda bu hesabat üzrə dünyanın 10 ən islahatçı dövləti siyahısına daxil edilərək, ən çox islahat aparan ölkə elan olunub, 2017-ci illə müqayisədə 32 pillə irəliləyərək 190 ölkə arasında 25-ci yerə çıxıb, MDB ölkələri arasında lider mövqeyə yüksəlib.

Yazı müəllifi bunu prezident İlham Əliyevin güclü siyasi iradəsi və davamlı dəstəyi sayəsində aparılan kompleks iqtisadi islahatların Azərbaycanın "Doing Business 2019" hesabatında yeni rekorda imza atması kimi dəyərləndirir.

Müəllif vurğulayır ki, 2015-ci ilin sonlarından başlayaraq neft qiymətlərinin aşağı düşməsinə baxmayaraq, Azərbaycanda aparılan iqtisadi islahatlar nəticəsində ölkədə maliyyə sabitliyi və iqtisadi artım bərpa olunub, bir çox sahələrdə, xüsusilə kənd təsərrüfatı, qeyri-neft sənayesi və digər sektorlarda əhəmiyyətli irəliləyiş əldə edilib.

Məqalə müəllifi deyir ki, dövlət dəstəyilə biznes fəaliyyəti və biznesə dəstək sahəsində əhəmiyyətli irəliləyiş baş verib: "Bütövlükdə "Doing Business 2019" hesabatının 10 indikatorundan 8-i üzrə mühüm irəliləyiş qeydə alınıb".

Müəllifə görə, ölkədə həyata keçirilən uğurlu iqtisadi islahatlar, reallaşan sosial-iqtisadi layihələr onu deməyə əsas verir ki, növbəti illərdə açıqlanacaq beynəlxalq hesabatlarda ölkənin mövqeyi daha da yaxşılaşacaq, Azərbaycan liderliyini qoruyub saxlayacaq.

Günün sualı: Kimə inanmalı?

"Azadlıqinfo" da "Kimə inanmalı? sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Sayt iqtisadçı-ekspert Qubad İbadoğlunun Azərbaycanın heç də bütün indekslər üzrə beynəlxalq miqyasda yuxarı pillələrdə yer almaması barədə düşüncələrinə yer verib.

Bu məsələ ona görə aktual olub ki, Dünya Bankının bu il oktyabrın 31-də yaydığı "Bizneslə məşgulluq" (Doing business) hesabatında Azərbaycanın bəzi meyarlar üzrə indeksini 32 pillə yaxşılaşdırdığı, dünyanın 190 ölkəsi arasında 25-ci yerdə qərarlaşdığı vurğulanır.

Ekspert deyir ki, hesabata görə, Azərbaycan 10 islahatçı dövlətin birincisi, Türkiyə isə ikincisidir.

Q.İbadolu belə bir paralel aparır ki, Əfqanıstan qanunların mükəmməlliyinə görə dünya ölkələri arasında yuxarı yerdə olsa da, korrupsiya reytinqinə görə dünyanın 180 dövləti arasında 177-cidir.

Q.İbadoğlunun sözlərinə görə, Azərbaycana gəlincə isə, ölkə korrupsiyalaşmış ölkələr atasında 122-ci yerdərir.

Ekspert Kanadanın Freyzer İnstitutunun 100-dən çox ölkəni təmsil edən tədqiqatçılarla birgə hazırladığı hesabatına istinadən isə deyir ki, Azərbaycan iqtisadi azadlıq reytinqində dünyanın 180 ölkəsi arasında 106-cı yerdə qərarlaşıb. "Bu reytinq mərkəzi hökumət qurumlarının say tərkibi; mülkiyyət hüququnun müdafiəsi və məhkəmə azadlığı; pul siyasətinin sərtlik dərəcəsi; xarici ticarət azadlığı; kreditlərin, məşğulluğun və biznesin tənzimlənməsi meyarlarına əsaslanır".

İqtisadçı bildirir ki, bu günlərdə açıqlanan Dünya Bankı Avropa və Mərkəzi Asiya regionu (ECA) ölkələri üçün dünya ilə olan iqtisadi bağlantıların "dərinliyi"ni, effektivliyini və ölkələrin bundan əldə etdiyi faydaları qiymətləndirən "Çoxölçülü Bağlantı İndeksi"ndə (Multidimensional Connectivity Index) Azərbaycan Tacikistanla birlikdə sonuncu yeri tutur.

Ekspertə görə, belə ki, Azərbaycan Çoxölçülü Bağlantı, eləcə də ayrılıqda ticarət və birbaşa xarici sərmayələr üzrə reytinqdə dünya üzrə ən sonuncu yerdədir.

İnformasiya və Komunikasiya texnologiyaları reytinqinə gəlincə, ekspert deyir ki, bu sahədə Azərbaycan dünyanın 105 ölkəsi arasında 104-cü yerdədir.

Bundan irəli gələrək, Q.İbadoğlu Dünya Bankının Bizneslə məşgulluq (Doing Business) hesabatında Azərbaycanın mövqeyini 32 pillə yaxşılaşdıraraq 25-ci yerdə qərarlaşması ilə bağlı göstəriciləri şübhə altına alır: "Korrupsiya, iqtisadi azadlıq, dünya ilə iqtisadi bağlantılar hesabatında aşağı reytinqə malik olan Azərbaycanda bizneslə məşğulluq göstəricisinin sürətlə yaxşılaşması xeyli suallar doğurur. Əgər həqiqətən belədirsə, onda islahatlar başlayıb da, qurtarıb da, sadəcə bizim xəbərimiz olmayıb, çünki eşitməmişik, görməmişik".

Deputat: Necə yəni, İntizam Komissiyası, bəs seçicilər?

"Modern.az" saytında isə "Vahid Əhmədov deputatlarla bağlı dəyişiklikləri pislədi" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif "Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Daxili Nizamnaməsi", "Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi deputatının statusu haqqında", "Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi deputatının etik davranış qaydaları haqqında" qanunlarına dəyişikliklər edilməsi ilə bağlı hazırlanan qanun layihəsi ilə bağlı deputat Vahid Əhmədovla söhbətləşir.

Müəllifin sözlərinə görə, Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin üzvü, deputat Vahid Əhmədov dəyişikliklərə etirazını ifadə edib: "Mən həmin iclasda iştirak etməmişəm, ancaq ikinci oxunuşda, yəqin ki, bu barədə öz sözümü deyəcəyəm. Sizə açıq söyləyim ki, bu məsələ başa düşülən deyil. Bilmirəm ki, bu qanun layihəsi haradan gəlir, kim bunu idarə edir, kimin istəyidir. Əvvəla, millət vəkilini xalq seçir. Əgər bu gün Milli Məclisdə 119 nəfər millət vəkili varsa, onların hər biri Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin siyasətini tam dəstəkləyir. Bununla bağlı heç bir problem yoxdur. Ona görə də biz millət vəkillərinə qarşı atılan bu cür addımları qeyri-qanuni hesab edirəm", deyə V.Əhmədov sayta açıqlamasında bildirib.

V.Əhmədov hesab edir ki, belə qanun layihələri beynəlxalq ekspertizaya göndərilməli və oradan keçməlidir: "Necə yəni, millət vəkillərinin taleyini İntizam Komissiyasının 9 nəfərlik deputatı həll etməlidir? Bəs 40-45 min seçici nəyə lazımdır? Milli Məclis seçkili orqandır. Yəni bu cür məhdudiyyətlərin qoyulması cəmiyyətdə də yaxşı qarşılanmır".

Müəllifə görə, deputat bunu millət vəkillərinə laqeyd münasibət sayaraq, bu sənədin kiminsə masasının üzərində hazırlandığını iddia edib, buna görə komissiya sədri və üzvlərini günahlandırıb: "Axı nə üçün onlar bu məsələ Komitədə müzakirə olunan zaman öz sözlərini deməyiblər! Buna heç bir ehtiyac yox idi, Azərbaycan sabit dövlətdir. Bu cür addımları atmağa nə gərək vardı?"

V.Əhmədov deputatların xalq tərəfindən seçildiklərini, Milli Məclisin təyinatlı orqan olmadığını, hüquqi və demokratik dövlət qurulduğunu və qanunverici orqan kimi parlamentin də dövlətin bir qolu olduğunu vurğulayır.

Elə bundan da irəli gələrək, V.Əhmədov qanunverici orqanın səlahiyyətlərinin bu formada əlindən alınmasını və narazılıq yaradılmasını yolverilməz adlandırır.