Media-icmal 04.08.20

COVİD-19 pandemiyasına qarşı mübarizə, şadlıq evlərinin toy intizarı, Qarabağ probleminin indiki şəklinə baxış və s. məsələlər medianın aparıcı mövzuları sırasındadır. 

Bu, gözlənilən idi...

“Bizimol.info” “Rusiyalı həkim azərbaycanlı həmkarlarının səhvləri haqda: "İnsanın imkanları xaricindədir" sərlövhəli məqalədə Sklifosovski adına Elmi-Tədqiqat Təcili Yardım İnstitutunun baş elmi işçisi İlqar Əliyev Azərbaycanda COVUD-19 pandemiyasına qarşı mübarizə barədə düşüncələrini bildirir.

O, Azərbaycana Rusiyadan dəvət edilən həkim korpusunun tərkibində gəlib, Sumqayıtdakı 1 saylı xəstəxanada fəaliyyət göstərir.

İ.Əliyev koronavirusdan necə xilas olmaq və ağciyərlərin süni havalandırma aparatından sonra xəstələrin sağ qalmasından danışıb: “Sumqayıt da təsadüfi seçilməyib. Rusiyalı həkimləri oraya ən böyük problemləri həll etməyə göndərdilər. Həmin problemləri hətta onlardan öncə Sumqayıta gələn türkiyəli həkimlər də çözə bilməmişdilər. Bu xəstəxanada qarşılaşdıqları əsas problem isə reanimasiya olub. Terapevtik bölmələr mövcud durumun öhdəsindən gəlirdi, amma reanimasiyada vəziyyət kifayət qədər çətin idi. Və hələ də o cürdür”, - həkim qeyd edib.

İ.Əliyevə görə, reanimasiya bölümündə belə vəziyyətin yaranması tibbi heyət çatışmazlığı, olanın da kifayət qədər təhsilə malik olmaması ilə bağlıdır.

O hesab edir ki, bu, həm də onunla bağlıdır ki,  orta tibbi personal heç vaxt reanimasiyada işləməyib, bu işin xüsusiyyətini bilmir, özü də Sumqayıt xəstəxanasında əsasən anestezioloqlar işləyirlər.

İ.Əliyevə görə, əgər xəstələri uzunmüddətli ağciyərlərin süni havalandırma (ASH) aparatına qoşsalar, sonradan da havalandırmanı düzgün aparmasalar, bu şəxslər sağ qalmayacaqlar.

O vurğulayır ki, əlamət və analizlərlə adamın xəstəliyinin dərəcəsini təyin etmək, sonra isə xəstəliyin mənfi dinamikasını hesablamaq olar.

“Bizimlə bir qrupda gələn terapevtlər dərhal məhz bununla məşğul oldular: onlar xəstələri müayinə edir, risk qrupuna aid olanları təyin edərək vəziyyətləri kəskinləşməyə macal tapmamış reanimasiyaya köçürürdülər”, - İ.Əliyev deyib.

İ.Əliyev deyib ki, COVID-19 insanların dünyagörüşünü dəyişə bilsə də, dünya iqtisadiyyatına ciddi təsir etsə də, bəşəriyyətin başına oyun açan ilk pandemiya deyil: “Biz bu pandemiyanı gözləyirdik, çünki müvafiq qanunauyğunluq var. Təxminən hər 80 ildən bir pandemiyalar təkrarlanır. 1918-ci ildə “ispan qripi” vardı, bu əsrdə də COVID-19 gözlənilən idi”, - o bildirib.

Şadlıq evlərinin toy intizarı

“Yeniavaz.com” isə  “Şadlıq sarayları artıq müflisləşməklə üz-üzədir” sərlövhəli məqalədə müəllif COVİD-19 pandemiyası fonunda Azərbaycanda şadlıq evlərinin vəziyyətini dəyərləndirir.

Müəllif vurğulayır ki, şadlıq evləri mövcud vəziyyətə görə artıq demək olar ki, müflis olmaq dərəcəsindədirlər, hətta burada çalışan işçilərə artıq ödəniş etmək də mümkün deyil. 

Yazi müəllifi əlavə edir ki, bu dövrdə toy və digər mərasimlərin keçirilməsi qadağaları şadlıq saraylarını gəlirsiz qoyub. 

Müəllif bildirir ki, sahibkarlara dövlət tərəfindən müəyyən qədər dəstək göstərildi, amma şadlıq evi sahiblərinin sözlərinə görə o da ilk iki ay müddətində ödənildi, daha sonra isə... 

Müəllif  vurğulayır ki, bu il mart ayının 14-dən etibarən pandemiya səbəbi ilə ölkədə bütün kütləvi tədbirlər, o cümlədən toy-nişan mərasimləri təxirə salınıb.

Aylardır ki, kiminsə evindən “Vağzalı” səsi eşidilmir. Bəzi ailələr sakit, səs- səmirsiz toy edir, toy demək olarsa əgər... 

Müəllifə görə, mövcud vəziyyət toy sahiblərinə də həm mənəvi, həm maddi ziyan vurur. 

Müəllif deyir ki, bir çoxları toyu el adətinə uyğun keçirməyi gözləyirlər,  toy sahiblərinə, həmçinin şadlıq evlərinə səbrli olub gözləməkdən başqa çarə qalmır...

Gözləyək ki, bu pandemiya bəlası sovuşsun, həyat da öz axarına qaldığı yerdən davam etsin.

Xatırladaq ki, COVİD-19 pandemiyası ilə bağlı 2020-ci ilin martın sonlarından Azərbaycanda karantin rejimi tətbiq edilir. Karantin rejimi virusa yoluxmanın qarşısını almaq üçün kütləvi toplantıların keçirilməsini qadağan edir və buna görə də haqqında danışılan müddətdən bu yana ölkədə toy-nişan, hüzr məclisləri kçeirilməsinə qadağa qoyulub.   

Moskva gərginliyə imkan verər, amma...

“Ovqat.com” da isə “Yeni Qarabağ savaşı: “Rusiya əngəlləməyə çalışacaq, ABŞ və Türkiyə isə”... sərlövhəli məqalədə Türkiyədən olan tarixçi alim, Moskva Dövlət Universitetinin aspirantı Burak Kolotun düşüncələrinə yer verilib.

Onun fikrincə, Ermənistan Azərbaycanla sərhəddə gərginlik ocaqları yaratmaqla beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətini Qarabağ məsələsindən yayındırmağa çalışır.

B. Kolot hesab edir ki, erməni tərəfin iyulun 12-14-də Ermənisatanın Azərbaycanın dövlət sərhədlərini pozaraq hücuma keçmək istəməsi də belə hallardan biridir: “Əslində Tovuzdakı insidentə məhz bu səbəbdən Ermənistanın təxribatı kimi baxmalıyıq, çünki sözügedən bölgənin Dağlıq Qarabağda davam edən münaqişə ilə heç bir coğrafi əlaqəsi yoxdur”.

B.Kolota görə, nə Rusiya, nə də beynəlxalq strukturlar müharibədə maraqlı deyil, üstəlik, regional şərait müharibə üçün əlverişsizdir.

O vurğulayır ki, Ermənistan-Azərbaycan probleminin həllinə cavabdeh olan ATƏT-in Minsk Qrupu son insidentlə bağlı atəşkəsin pozulmasını pisləyib, Moskvanın özü isə təcili vasitəçilik təklif edib.

B.Kolot deyir ki, bu iki böyük gücdən başqa Türkiyə münaqişə tərəflərindən birinə yaxın olan yeganə oyunçudur.

Onun sözlərinə görə, Qarabağ məsələsində Minsk Qrupundan asılı olmayaraq, istər müharibədən sonrakı dönəmdə, istərsə də müharibə dövründə özünü unutmağa qoymayan mühüm bir faktor mövcuddur: “Bu da Rusiyanın regiondakı çəkisidir. Rusiya Ermənistana həm nəzarət edilməli məkan kimi baxır, həm də onu özünün Qafqaz strategiyası və geostrateji təhlükəsizlik paradiqması çərçivəsində saxlayır.

Eyni şəkildə ruslar Azərbaycanı Qərbin Qafqazın təhlükəsizliyi nöqteyi-nəzərindən itirə bilmədiyi strateji tərəfdaş kimi qəbul edirlər”.

Rusiyanın hazırkı mövqeyinə toxunan tarixçi hesab edir ki, Moskva gərginliyin artmasına imkan verə bilər, lakin müharibəyə imkan verməyəcək.