Media-icmal 05.12.17

Ölkədə özəl sektorun inkişafı, yeni il öncəsi bahalaşma gözləntisi, ombudsman institutunun fəaliyyətinə baxış bugünkü (05 dekabr, 2017-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır.

Əsas sərmayədar- özəl sektor

"Azərbaycan" qəzeti "Ölkənin əsas investoru qeyri-dövlət sektorudur" sərlövhəli (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=135238) məqalədə ölkədə özəl sektorun inkişafını dəyərləndirir.

Müəllif iqtisadiyyatın dinamik inkişafı üçün investisiya qoyuluşunu əsas amillərdən biri sayır və deyir ki, müstəqillik dövrünün ilk illərində Azərbaycanda iqtisadiyyat dövlət tərəfindən kreditləşdirilib, indi isə qismən elədir: "Özəl banklarla yanaşı dövlət müxtəlif iqtisadi və sosial layihələri maliyyələşdirir, sahibkarlara güzəştli şərtlərlə kreditlər verir və s. Təkcə son 10 ildə özəl sektorun inkişafı üçün dövlət tərəfindən 2 milyard manatdan çox güzəştli kredit ayrılıb. Azərbaycanda özəl sektorun sürətlə inkişaf etməsinin bir səbəbi də budur".

Rəsmi statistik rəqəmlərə istinadən müəllif 2017-ci ilin 10 ayında qeyri-dövlət sektorunun sənayedə 80,2% paya malik olduğunu bildirir: "Ümumi istehsalın 89,8%-i sənaye məhsullarının istehsalı, 10,2%-i isə sənaye xarakterli xidmətlərin göstərilməsi hesabına yaranıb. Bu rəqəmlərdən də aydın görünür ki, qeyri-dövlət sektorunda məhsul istehsalı sürətlə artır".

Müəllif deyir ki, özəl sektorun inkişafı dövlət başçısı İlham Əliyevin diqqət mərkəzindədir və bu barədə Nazirlər Kabinetinin 2017-ci ilin doqquz ayının sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunan iclasında danışıb: "...Onların arasında güzəştli kreditlərin verilməsi də var. Artıq uzun illərdir ki, bu proses davam edir. Hazırda sahibkarlara verilən güzəştli kreditlərin demək olar ki, tam həcmi əvvəllər verilmiş və qaytarılmış kreditlər hesabına təşkil edilir..." .

Sosial layihələrə gəlincə, müəllif deyir ki, bu ilin 9 ayında 700 kilometrdən çox içməli su xətti çəkilib, qazlaşdırma 93% səviyyəsinə qalxıb, bununla yanaşı ilin əvvəlindən 100-ə yaxın məktəb, 27 tibb ocağı tikilib və təmir edilib.

Müəllif bu sırada 2016-cı ilin aprel döyüşlərində azad edilən Cocuq Mərcanlı kəndində 50 evin sakinlərə verildiyini, 100 evin tikintisinin davam etdiyini, məktəb, məscid tikilidiyini, tibb mərkəzinin inşa olunduğunu deyir.

Məqalədə deyilir ki, bu sərmayənin 33,3%-i dövlətə, 66,7%-i özəl sektora aiddir, üstəlik bu ilin 10 ayında 7 milyard 276,3 milyon manat xarici vəsait də yönəldilib.

Yeni il öncəsi bahalaşma yəqinliyi

"Exo" qəzetində isə "Azərbaycanlılara məsləhət: indidən ərzaq ehtiyatı yığın" (http://ru.echo.az/?p=65256) sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif qarşıdakı bahalaşma gözləntilərini ekspert Nəriman Ağayevlə müzakirə edir.

Ekspert vətəndaşlara verdiyi ərzaq ehtiyatı yığmaq məsləhətini isə belə əsaslandırır: "Yaxın zamanlarda Azərbaycanda ətin, balığın, sitrus meyvələrinin, hətta yarmanın bahalaşacağı gözlənilir.Yeni ilə aydan da az vaxt qalıb və odur ki, 31 dekabra indidən ərzaq ehtiyatı yığmağı məsləhət görürəm".

Ekspert məsləhət görür ki, yeni il hazırlığına indidən başlamaq, ət, balıq kimi dondurularaq saxlanması mümkün olan ərzağı almaq lazımdır.

Ekspertə görə, bəzilərinin "hələ yeni ilə çox qalır, indidən tədarükə nə ehtiyac" kimi düşüncələri özünü aldatmar, sonradan bu məhsulları üçqat bahasına almaq deməkdir, çünki yumurta xaric, tələbat yüksək olan bütün ərzaq məhsulları bahalaşır.

"Günəbaxan və kərə yağı, qoyun, mal, quş əti, soğan, kartof, konfet, kələm, bütün meyvə növləri, balıq, konservlər, süd məhsulları bahalaşacaq. Əgər tez xarab olmayan məhsulları bayrama iki həftə qalana qədər almaq mümkün olsa, kifayət qədər vəsaitə qənaət etmiş olarsınız. Məsələn, əti, balığı, quş ətini, içkiləri yarmanı və konfeti əvvəlcədən almaq olar". Ekspert dekabrın son 20 günü ərzində ərzaq istehlakı sahəsində yaranacaq qiymət mənzərəsini belə təsvir edir.

Ekspert deyir ki, ananas, portağal indidən bahalaşıb, total bahalaşma isə dekabrın 15-dən dekabrın 25-27-nə kimi davam edəcək.

N.Ağayevə görə, qiymətlər azı 15% bahalaşacaq, 2018-ci ilin əvvəlindən isə

Tarif Şurası və Mərkəzi Bankın xalqı "sevindirmək" sürprizi olmasa bəzi qiymətlər ucuzlaşa və qiymətlər fevral ayına kimi enməkdə davam edə bilər.

Ekspertə görə, belə sürpriz olarsa qiymətlər nəinki indiki həddə qalacaq, əksinə, daha da bahalaşacaq: "Əlbəttə, böhrana qədər ki dövrlə müqayisədə Azərbaycan vətəndaşlarının yeni il bayramının xərcləri iki dəfə artıb. Son illərdə gəlirlərin ciddi şəkildə azalması kimi dəyişiklik də baş verib. Odur ki, 2014-cü il ilə müqayisədə indi bayram süfrəsinin təmtərağı o səviyyədə olmayacaq".

Ombudsmanı parlament yox, xalq seçsin

"Novoye Vremya" qəzetində isə "Yeni ombudsman seçilənə qədər, yaza qədər gözləyək" (http://novoye-vremya.com/w113324/.../#.WiWRykpl_IU) sərlövhəli məqalədə ombudsmanın fəaliyyəti dəyərləndirilir.

Müəllifə görə, ölkədə ombudsmanın fəaliyyətilə bağlı ictimai rəy bundan ibarətdir ki, indiki ombudsman ölkədə insan hüquqlarını təmin etmək sahəsində səlahiyyətini yerinə yetirə bilmir, institutun özüünü isə bütünlükdə köklü islahatlara ehtiyacı var.

Müəllif hesab edir ki, kadr islahatı olmadan Ombudsman institutunun fəaliyyətinə yeni impuls vermək mümkün deyil, özü də bu məsələ çoxdan "yetişib".

Yazı müəllifinə görə, bundan irəli gələrək ombudsman vəzifəsinə yeni namizədlərin irəli sürülməsilə bağlı qərar layihəsinin müzakirəsi 2018-ci ilin yaz sessiyasına saxlanılıb.

Müəllif deyir ki, ombudsmanın fəaliyyəti ölkədə insan haqları sahəsindəki duruma bağlıdır və burada əsas məsələ institutun səmərəli təşkili və bütün enerjinin insan haqlarının qorunmasına yönəldilməsidir.

Məqalə müəllifi bu mənada institutun işinin düzgün qurulmadığı qənaətindədir: "Bizim haqqında danışdığımız halda hər şey yüksək dəqiqliklə tərsinə hərəkət edir. Bu institut vətəndaşın hüquqlarının qorunmasından çox, məmur aparatının hüquqlarını müdafiə edir, odur ki, bu institutun fəaliyyətinə cəmiyyətin etimadı olduqca aşağıdır".

Müəllif deyir ki, hakimiyyət özü ombudsmana fəaliyyət azadlığı vermir, odur ki, kimin bu vəzifəni tutmasından asılı olmayaraq ombudsmandan aktivik gözləməyinə dəymir.

Müəllif vətəndaşlara məxsus mənzillərin dağıdılması, ictimai-siyasi qurumların illərlə qeydə alınmaması zamanı ombudsmanın mövqe bildirməməsini tənqid edərək deyir: "Bunun da nəticəsi kimi ölkədə ədalət edə bilməyən vətəndaşlar Avropa məhkəməsinə üz tuturlar. Bir çox hallarda hakimlər ölkə qanunvericiliyinin qəsdən pozulmasının birbaşa iştirakçıları olurlar".

Müəllif Milli Məclisin icra hakimiyyətindən çox aslı olduğunu iddia edərək ombudsmanın Milli Məclisin səsverməsilə yox, ümumxalq səsverməsilə seçilməsi təklifini çıxış yolu saydığını bildirir. --0--