Media-icmal 07.03.20

Ölkə əhalisi və kənd təsərrüfatının su ilə təminatı, Azərbaycan cəmiyyətində qadının yeri və rolu, neft hasialtının azaldılması ətrafında müzakirələr, devalvasiya ehtimalları və s. medianın aparıcı mövzuları sırasındadır...

“Azərbaycan” qəzeti “Bölgələrin su təchizatı yaxşılaşır” sərlövhəli məqalədə ölkə əhalisinin və kənd təsərrüfatınin su ilə təminatını dəyərləndirir.

Müəllif dövlət baçısı İlham Əliyevin iki ildən sonra Azərbaycanda içməli təmiz su ilə təmin olunmayan bir şəhərin də qalmayacağı bəyanatını yada salır: “Regionların sosial-iqtisadi inkişafına yönəldilən I Dövlət Proqramının icrasına başlandığı vaxtdan indiyədək kəndlərdə 1500-dən çox artezian quyusu qazılıb. Yüzlərlə kənddə modul tipli sutəmizləyici qurğular quraşdırılıb. Suvarma üçün bu il 400-dən çox subartezian quyusunun qazılması nəzərdə tutulur”.

Müəllifin sözlərinə görə, ölkənin cəmi bir neçə şəhərində içməli su və kanalizasiya layihələrinə başlanmayıb.

Müəllif əlavə edir ki, bu günlərdə Prezident İlham Əliyevin "Şəmkirçay” Sutəmizləyici Qurğular Kompleksinin açılış mərasimində iştirak etməsi və buradakı çıxışı əhalinin içməli, kənd təsərrüfatının isə meliorasiya suyu ilə təmin olunmasına göstərilən diqqətin daha bir aydın təzahürüdür.

Yazıda vurğulanır ki, Şəmkirçay su anbarı Gəncə, Samux və Şəmkir yaşayış məntəqələrinin dayanıqlı su təminatını nəzərdə tutur.

Müəllif vurğulayır ki, Bakı şəhərinin su problemi də öz həllini tapır, paytaxt əhalisinin 80 faizi içməli su ilə davamlı şəkildə təmin edilir və bu istiqamətdə işlər davamlı xarakter daşıyır.

Məqalədə deyilir ki, su təchizatının daha da yaxşılaşdırılması üçün bütün imkanlardan istifadə olunur, istər "Azərsu”, istərsə də Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin xətti ilə kəndlərin su təminatını təşkil etmək üçün təmizləyici qurğular işə salınır.

Müəllifə görə, bütün bunlar yeni iş yerlərinin yaradılması, insanların daha yaxşı yaşaması, kənd təsərrüfatının inkişafı, məhsuldarlığın artması, ixrac potensialının genişlənməsi deməkdir.

“Oxu.az”da dərc edilən “Azərbaycan cəmiyyətində qadınların payı – statistika” sərlövhəli məqalədə Azərbaycan cəmiyyətində qadınların yeri və rolu dəyərləndirilir. 

Müəllif deyir ki, rəsmi statistikaya görə, 2020-ci ilin əvvəlinə ölkə əhalisinin ümumi sayının 50,1 faizini qadınlar təşkil edib, bunun 52,1 faizi nəsilvermə qabiliyyətinə malikdir və 2019-cu ildə doğulmuş 141,2 min körpədən 46,8 faizi qız uşaqlarının payına düşüb.

Məqalə müəllifi ilkin məlumatlara əsasən deyir ki, Azərbaycan qadınları ölkənin sosial-iqtisadi həyatında fəal iştirak edir, onların məşğul əhalinin ümumi sayındakı xüsusi çəkisi 48,2 faizdir.

Müəllifin sözlərinə görə, ümumi təhsil müəssisələrində müəllimlərin 80,7 faizini, orta ixtisas təhsil müəssisələrində 78,9 faizini, ali təhsil müəssisələrində 54,7 faizini, həkimlərin isə 66 faizini, elmi işçilərin 58,2 faizini qadınlar təşkil edir.

Müəllif əlavə edir ki, ümumtəhsil müəssisələrində təhsil alanların 46,7 faizi, orta ixtisas təhsil müəssisələrində oxuyanların 64,1 faizi, ali təhsil müəssisələrinin tələbələrinin 48,8 faizi qızlardır.

Müəllif vurğulayır ki, dövlət qulluğunda çalışanlar arasında qadınların xüsusi çəkisi 28,5 faiz, sahibkarlar arasında isə 21,7 faizdir, bədən tərbiyəsi və idmanla məşğul olanların isə 42,6 faizi qadınlardır.

“Azpolitika.info”da dərc edilən “OPEC+" ölkələrinin danışıqları uğursuz olub” sərlövhəli məqalədə bu kateqoriya ölkələrin neft hasilatının azaldılması barədə yekdil rəyə gələ bilməmərinin səbəbi gündəmin müzakirəsinə daşınır.

Müəllifin sözlərinə görə, OPEC təşkilatı və bu təşkilata daxil olmayan neft hasilatçısı olan ölkələr arasında keçirilmiş Vyana danışıqları uğursuz olub. Bu danışıqlarda Azərbaycanı Energetika naziri Pərviz Şahbazov təmsil edib.

Müəllif əlavə edir ki, martın 6-da görüş başlanmazdan öncə Rusiya koronavirusla əlaqəli vəziyyətə cavab olaraq neft hasilatını bir qədər də azaltmaq təklifi qəbul etməyib və hazırki razılaşmanı yalnız bu ilin ikinci rübünün sonuna kimi uzatmağa hazır olduğunu bildirib. 

Müəllifin sözlərinə görə, OPEC ölkələrinin rəsmi iclasından sonra "OPEC+" təşəbbüsü çərçivəsində bu ilin sonuna kimi gündəlik neft hasilatının daha 1,5 milyon barel azaldılması tövsiyə edilib.

Müəllif deyir ki, “OPEC+” Texniki Komitəsi iştirakçı ölkələrə koronavirusun (COVİD-19) təsirini aradan qaldırmaq məqsədilə bu ilin ikinci rübü üçün gündəlik neft hasilatını əlavə 1 milyon barel azaltmağı tövsiyə edib. Komitə neft hasilatının azaldılması üzrə mövcud kvotanın 2020-ci ilin sonunadək uzadılmasını nəzərdən keçirməyi də tövsiyə edib. 

Müəllif bunu da bildirir ki, 2019-cu il dekabrn 6-da Vyanada keçirilən OPEC-ə üzv və qeyri-üzv dövlətlərin nazirlərinin VI görüşündə 2020-ci ilin birinci rübündə gündəlik neft hasilatının daha 500 min barel azaldılması barədə öhdəlik 1, 7 mln. barelə çatdırılıb.

Müəllifin sözlərinə görə, Azərbaycan müvafiq olaraq gündəlik neft hasilatını 20 min bareldən daha 7 min barel azaldacaq. Beləliklə, öhdəliyi 27 min barelə yüksələn Azərbaycan 2020-ci ilin yanvar ayından gndəlik hasilatı 769 min barel həcmində saxlamalıdır.

“Bizimyol.info”da isə “Neft ucuzlaşmaqda davam edəcəksə, Azərbaycanda dollar bahalaşacaq - açıqlama” sərlövhəli məqalədə dünya bazarında neftin dəyərinin ucuzlaşması və bunun səbəbləri araşdırılır.

Müəllif bu fonda belə cəhəti diqqətə çatdırır ki, dünya bazarında Azərbaycan neftinin ucuzlaşması ilə sosial şəbəkələrdə özəl kommersiya banklarında xarici valyuta satışının həyata keçirilməməsi ilə bağlı məlumatlar paylaşılır.

Müəllif iddia edir ki, 2015-ci ildə iki devalvasiya yaşayan vətəndaşların növbəti devalvasiyanın olacağı ilə bağlı şərhləri çoxluq təşkil edir.

Mövzu ilə bağlı  iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli bildirib ki, dünyada iqtisadi aktivliyin azalması ilə neftə tələbat da azalır, neftin qiymətinin ucuzlaşması davam edərsə, devalvasiya baş verə bilər: “İqtisadçı deyir ki, Azərbaycan neftinin qiyməti 55 dollardan aşağıdır, qiymətin uzun müddət belə qalması və növbəti ucuzlaşma prosesinin baş verməsi ehtimalı yüksəkdir”, deyə ekspert bildirir.

N.Cəfərli əlavə edir ki, dünyada iqtisadi aktivliyin azalması müşahidə olunur, neftə tələbat azalıb: “Odur ki, neftin qiymətinin yaxın gələcəkdə də düşməsi gözlənilir. Bu da cəmiyyətdə ajiotaj yaradıb. Qonşu ölkələr olan Türkiyədə və Rusiyada milli valyutaların dəyərdən düşməsi prosesini görürük... Gürcüstan larisində də ucuzlaşma müşahidə olunur. Bu da Azərbaycanda növbəti devalvasiya gözləntisini artırır”.

Amma ekspert ehtimal edir ki, hökumətin dərhal devalvasiyaya getməsi ehtimalı çox aşağıdır, aprel ayının sonu - may ayının əvvəlinə kimi gözləmə mövqeyi tutacaqlar: “Dünyada iqtisadi vəziyyət bu səviyyədə qalarsa, neftin qiymətində ucuzlaşmalar davam edərsə, manatın ucuzlaşmasına mane olmayacaqlar”, deyə N.Cəfərli bildirib.