Media-icmal 07.11.19

Qeyri-neft sektorunun inkişafı, Azərbaycan bazarında keyfiyyətsiz şprislər müzakirəsi, “Holcim-Azərbaycan” ASC səhmdarlarının dividend qayğıları və s. məsələlər bugünki medianın aparıcı mövzuları sırasındadır...

Qeyri-neft məhsullarının ixrac həcmi artır

“Azərbaycan” qəzeti ”İxracda qeyri-neft məhsullarının çəkisi artır” sərlövhəli məqalədə qeyri-neft sektorunun inkişafını dəyərləndirir.

Müəllif hesab edir ki, qeyi-neft sektorunun inkişafı  həyata keçirilən islahatların əsas hədəflərindən biridir və məqsəd də ölkə iqtisadiyyatının neft-qaz sektorundan asılılığını tədricən aradan qaldırmaqdır.

Müəllif əlavə edir ki, aparılan uğurlu islahatlar sayəsində qeyri-neft sektorunda məhsul istehsalı ildən-ilə artır və bu, ixracatda da özünü göstərir.

Yazı müəllifi vurğulayır ki, Prezident İlham Əliyev də ölkədə qeyri-neft sektorunun inkişaf tempini yüksək qiymətləndirib: “İqtisadiyyatımız bu ilin altı ayında 2,4 faiz, qeyri-neft sektorumuz 3,2 faiz artmışdır... Kənd təsərrüfatı bu ilin altı ayında 13 faiz artmışdır, xüsusilə bitkiçilik hesabına. Bitkiçilik 25 faiz artmışdır”.

Məqalə müəllifi deyir ki, İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin “İxrac İcmalı”nın bu ilki oktyabr məlumatlarına görə, bu ilin yanvar-sentyabr aylarında qeyri-neft sektoru üzrə 1 milyard 433 milyon dollar dəyərində ixrac reallaşıb, bu da ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 17 faiz artım deməkdir.

Müəllif deyir ki, qeyri-neft sektoruna aid ixracda 142,3 milyon dollarla pomidor satışı liderliyini qoruyub saxlayır, ikinci yerdə qızıl (sikkə kəsilməsində istifadə olunmayan, digər emal olunmamış formalarda), üçüncü yerdə qabığı təmizlənmiş meşə fındığı yer alır.

Müəllifin sözlərinə görə, bu ilin sentyabr ayında qeyri-neft sektoru üzrə ixrac 136 milyon dollar təşkil edib ki, bu da ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə ixracın 19 faiz artması deməkdir, bu ilin sentybarında qeyri neft-qaz məhsulları üzrə ən çox mal Rusiyaya, Türkiyəyə, İsveçrəyə, Gürcüstana və Çinə ixrac edilib.

Yazıda vurğulanır ki, bu ilin sentyabr aylarında “Azərkosmos” ASC dünyanın 20 ölkəsinə 2,2 milyon dollar dəyərində xidmət ixrac edib, bu ilin yanvar-sentyabr ayları ərzində “Azexport.az” portalına 436,4 milyon dollar dəyərində ixrac sifarişi daxil olub, bu da ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 6,4 faiz artım deməkdir.

Müəllif deyir ki, 2017-ci ilin yanvar ayından 2019-cu il sentyabrın 30-dək (33 ay ərzində) “Azexport.az” portalına dünyanın 136 ölkəsindən daxil olan ixrac sifarişlərinin dəyəri 1 milyard 425,5 milyon dollar təşkil edib.

Ölkə bazarına gələn keyfiyyətsiz şprislər

“Modern.az”da isə “Keyfiyyətsiz şprislərin Azərbaycan bazarına daxil olması…” - deputat təhlükədən danışdı sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif ölkəyə təhlükəli şprislər gətirilməsi barədə Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin üzvü Vahid Əhmədovla söhbətləşir.

Yazı müəllifi vurğulayır ki, Azərbaycanın illik şpris tələbatı 140 milyon ədəd, bu ilin mayında Pirallahı Sənaye Parkında açılışı edilən “Diamed Co” şpris istehsalı zavodunun illik istehsal gücü 150 milyon ədəd şprisdir.

Müəllif deyir ki, Azad İstehlakçılar Birliyinin (AİB) sədri Eyyub Hüseynov ölkədə təhlükəli şprislərin tüğyan etdiyi barədə açıqlamalar verir, Səhiyyə Nazirliyi isə Analitik Ekspertiza Mərkəzinə standartlara uyğun olmayan şiprislərlə bağlı müraciət edilmədiyini bildirir.

Deputat deyir ki, ölkədə qeyri-neft sektorunun inkişafına nail olmaq əsas məsələlərdən biridir, son vaxtlar müəyyən işlər görülüb, artımlar var, amma bunlar yetərli deyil: “Çünki yeni açılan bəzi müəssiələrin effektivliyində, o cümlədən də “Diamed Co” şpris zavodu ilə əlaqədar problemlər var. Prezdent mayda zavodun açılışını etdi və zavod istehsala başladı”.

V.Əhmədov əlavə edir ki, mətbuatdakı yazılarla bağlı bu məsələ ilə maraqlanıb, zavodun istehsal gücü ildə 150 milyon şpris olsa da, bu vaxtadək cəmi 5 milyon şpris istehsal ediilib, o da hələ satışa çıxarılmayıb: “Şprislərin satışa çıxması üçün müəyyən laborator müayinələr aparılmalıdır, sertifikat verilməlidir. Hazırlıqlar vaxtında aparılmadığından belə problem yaranıb”.

Deputat deyir ki, Azərbaycan bazarına Çindən şprislər gətirənlər yerli şprislərin bazara çıxmasının və zavodun istehsal gücünün tam həyata keçirilməsinin qarşısını alırlar: “Yerli istehsalda olan şprislərin əsas hissəsi olan iynə İsveçrədən gətirilir, onlar daha keyfiyyətlidir. Çindən gətirilən şprislərin ədədi 3 qəpiyədir, yerli istehsalda olan şprislər isə 6 qəpiyə başa gəlir. Keyfiyyəti nəzarətdə olmayan şprisləri bazara buraxıblar. Zavod bütün gücü ilə işləyə bilsə, illik 140 milyon şprisə olan tələbat tam ödənilər və xaricdən şpris almağa ehtiyac qalmaz”.

V.Əhmədov bildirib ki, zavodun tam gücü ilə işləməsinə çalışmaq və buna mane olanları araşdırıb tapmaq lazımdır.

Dividendlərimizi verin

“Marja.az”da isə “Bakıda məşhur zavoda etiraz - “Hüquqlarımız pozulur, dividend ala bilmirik” sərlövhəli məqalə diqqət cəlb edir.

Müəllif “Holcim Azərbaycan” ASC-nin Azərbaycan vətəndaşlarının İsveçrə şirkətinə narazılığının artması səbəblərini gündəmin müzakirəsinə daşıyır. 

Müəllifin sözlərinə görə, “Holcim Azərbaycan ASC”nin fiziki şəxs səhmdarları Bakıda İsveçrə səfirliyinin qarşısında etiraz aksiyası keçiriblər.

Yazı müəllifi əlavə edir ki, səhmdarlar hüquqlarının pozulmasından və dividend ödənilməməsindən şikayət edirlər: “Holcim Azərbaycan” 20 il ərzində cəmi 4 dəfə dividend ödəyib. Şirkətin təxminən 95 milyon manat bölüşdürülməmiş mənfəəti var, həmin vəsaitdən səhmdarlara dividend ödəməlidirlər. Təxminən 320 narazı səhmdar var. Biz dəfələrlə zavod rəhbərliyi ilə görüşüb, fikirlərimizi bildirmişik. 20 il ərzində elə bir vəziyyət yaradıblar ki, çoxları səhmlərini satıb, 14%-dən 7%-ə düşmüşük”.

Səhmdarlar deyirlər ki, məktublar yazırlar, suallar verirlər, cavab isə verilmir, bir ton sementin maya dəyərini, satış qiymətini, ödənilən vergilər barədə məlumatları ala bilmirlər. “Hüquqlarımız pozulur. Hazırda zavod işləyir. Xalis mənfəət əldə edir. Biz zavodun səhmdarları olaraq dividend tələb edirik”.

Müəllif şikayətçilərə istinadən bildirir ki, “Holcim Azərbaycan” ASC yeni zavodun tikintisi üçün aldığı borca görə dividend ödəyə bilmir: “Bizə bildirilib ki, zavodun tikilməsi üçün avro ilə kredit götürülüb. Sonradan manat ucuzlaşıb və şirkətə ziyan dəyib. Bu səbəbdən dividend ödənilmir”.

Şikayətçilərin sözlərinə görə, “Holcim Azərbaycan” ASC şikayətlərə baxmır və buna görə də tələblərini İsveçrə səfirliyi vasitəsilə “LafargeHolcim” şirkətinə çatdırmaq istəyirlər.

Müəllif vurğulayır ki, şikayətçilər qətnaməni səfirliyə təqdim ediblər, eyni zamanda, məsələ barədə Prezident Administrasiyasına da məlumat verilib.

Xatırladaq ki, “Holcim Azərbaycan” ASC-nin ən böyük səhmdarı İsveçrənin “LafargeHolcim” şirkətidir, “Holcim Azərbaycan” Qaradağ sement zavodunu idarə edir.