Media-icmal 07.12.17

Ölkədə xalq-iqtidar birliyi, Avropa İttifaqı və avrointeqrasiyaya baxış, regionlara qoyulan sərmayə azlığı bugünkü (07 dekabr 2017-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır.

Dünyada öyrənilən sosial dövlət modeli

"Azərbaycan" qəzeti "Sağlam təməl üzərində qurulan xalq-iqtidar birliyi" (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=135442) sərlövhəli məqalədə sosial dövlət modeli və onun əsaslarını dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, vətəndaşların sosial müdafiəsinin təmin olunması və həyat şəraitinin yaxşılaşdırılması Azərbaycan dövlətinin prioritetidir, sosial dövlət isə hər bir vətəndaşın layiqli həyat şəraiti əldə etməsinə təminat verən hüquqi, demokratik, müasir ictimai-siyasi sistemdir.

Yazı müəllifi vurğulayır ki, prezident İlham Əliyev son 14 ildə Azərbaycanın müasir dövlətə çevrilməsini və tam müstəqil siyasət yürütməsini milli ideyanın başlıca hədəfi kimi müəyyən edib: "İqtisadi məsələlərə xüsusi diqqətin ayrılması da əsaslı yanaşma olaraq dövlət müstəqilliyinin iqtisadi bazisini möhkəmlətmək, cəmiyyətin davamlı inkişafı üçün zəmin hazırlamaq məqsədindən irəli gəlmişdir".

Müəllif bildirir ki, iqtisadi-siyasi liberallaşmaya və demokratikləşməyə xidmət edən islahatlar hər bir vətəndaşın layiqli, yüksək həyat şəraitinin təmin edilməsi naminə milli ideyanın mahiyyətində duran praktik məqsədlərdir.

Yazı müəllifinə görə, məhz bu siyasət sayəsində ölkədə ictimai-siyasi sabitlik təmin olunub, hüquqi dövlət və vətəndaş cəmiyyəti quruculuğu yolunda kompleks addımlar atılıb, qazanılan uğurlarn əsasında isə ölkədə yürüdülən müstəqil siyasət, həmin siyasətin əsasında isə xalq-iqtidar birliyi durur.

Müəllif ölkənin hərtərəfli inkişaf etməsinə sübut kimi BMT İnsan İnkişafı İndeksinə görə, 0, 751 bal toplaması, təhsil, orta ömür uzunluğu, sosial təminat səviyyəsinə görə, 188 ölkə arasında 78-ci olması kimi göstəriciləri nəzərə çatdırır.

Avropa İttifaqının "Şərq Tərəfdaşlığı" Proqramının sifarişi ilə hazırlanan daha bir sorğunu diqqətə çəkən müəllif sorğuya görə, rəyi soruşulanların 81%-nin hökumətə etibar etməsini, Milli Məclis isə 65%-in etibarını doğrultmasını, 80%-in ölkənin, 83%-in öz şəxsi gələcəyinə nikbin baxması kimi dəyərləndirməni də inkişaf göstəriciləri sırasına aid edir.

Yazıda Azərbaycanın sosial dövlət quruculuğu modelinin dünyanın bir çox siyasi institutlarında maraqla öyrənildiyi iddia edilir, sürətli sosial-iqtisadi inkişaf, regionların inkişaf harmoniyası, sosial infrastruktur layihələrinə önəm, neft kapitalının insan kapitalına çevrilməsi Azərbaycanın sosial dövlət quruculuğu modelinin əsas xüsusiyyətləri sayılır.

Regionlardan qaçaq düşən sərmayə yatırımı

"Exo" qəzetində Azərbaycan regionları investorlar üçün maraqlı deyil?" sərlövhəli (http://ru.echo.az/?p=65346) məqalə diqqət cəlb edir.

Müəllif ölkə regionlarına sərmayə yatırımını iqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli ilə araşdırır.

Ekspert deyir ki, bu sahədə vəziyyət heç xoşagələn deyil: "Azərbaycanlı sərmayəçilər sərmayələri başqa ölkələrin regionlarının inkişafına yatırırlar, vətəndə cəlbedici şəraitin olmaması ölkə rayonlarını yerli və xarici kapital yatırımçıları üçün maraqsız edib". N.Cəfərli sərmayə yatırımı sahəsində ölkədəki durumu qəzetə belə şərh edir.

Ekspert diqqəti Bakıda investisiya yatırımlarına yönəldərək burada xarici sərmayəçilərin ancaq enerji sektorunda payları olduğunu deyir və səbəbini belə izah edir: "Burada oyun qaydaları tamamilə fərqlidir, belə ki, bütün neft-qaz sazişlərini parlament təsdiq edir, yerli idarəetmə orqanlarının bura müdaxilə etmək hüququ yoxdur. Qeyri-neft sektoruna gəlincə, burada vəziyyət tamamilə başqadır. Məhz buna görə xarici sərmayəçilərin əsas payları enerji sektoruna yönəldilir. Yerli sərmayəçilər isə yatırımı daha çox dövlət layihələrinə qoyurlar. Sərmayəçilər bizim regionlara maraqlı deyillər, onlar, sadəcə, cəlbedici deyil".

N.Cəfərli deyir ki, sərmayəçilər daim şəffaf yanaşmaya ehtiyac duyur, yerli orqanlar isə özlərini heç biri qanunu tanımayan külli-ixtiyar sahibi kimi aparırlar, odur ki, sabah sərmayələrini itirə biləcəkləri qorxusuna görə sərmaəyçilər regionlara sərmayə yatıra bilmirlər: "Yerli orqanların sərmayəçilərə və yerli iş adamlarına təzyiqlərini sübut edən onlarla fakt var və bütün bunlar regionların sərmayə yatırımına mənfi təsir göstərir".

Ekspert hesab edir ki, regionların cəlbediciliyini yüksəldən tədbirlər artırıldıqdan, yerli orqanlar qanunun aliliyini tanıdıqdan, ölkədə ədalətli məhkəmə sistemi yarandıqdan sonra bu sahədə vəziyyət dəyişə bilər.

N.Cəfərli hesab edir ki, yerli, eləcə də xarici sərmayə yatırımçıları əmin olmalıdırlar ki, öz kapitallarını itirməyəcəklər, həm də hələ regionların özlərində kifayət qədər problemlər var.

Ekspert bu problemlər sırasında ölkədə alıcılıq qabiliyyəti aşağı olduğu üçün sərmayəçilərin daha çox paytaxt Bakıya yatırım etdiklərini deyir və xarici sərmayəçilərin regionlara cəlb edilməsi üçün dövlətin regionların inkişafına dair xüsusi proqram hazırlamasını vacib sayır.

Müəlif isə xatırladır ki, 2017-ci ilin yanvar-oktyabr aylarında Bakıya 11,301,8 mlrd.manat yatırım edilib ki, bu, ötən ilin eyni dövrülə müqayisədə 2,9% az, həm də bütün ölkəyə yatırılan sərmayənin 90,2%-i deməkdir.

Yolumuz hayanadır?...

"Azadlıqinfo.az" saytında isə "Avropa İttifaqından qaçmağın arxasında çox təhlükəli planlar ola bilər" (https://www.azadliq.info/208191.html) sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif Azərbaycan və Avropa İttifaqı münasibətlərini, eləcə də bu fonda avrointeqrasiya prosesi sahəsindəki durumu müzakirə edir.

Buna səbəb isə deputat Səməd Seyidovun bu günlərdə Tbilisidə keçirilmiş Avropa İtiifaqının "Şərq Tərəfdaşlığı" ilə bağlı tədbirində "Azərbaycan Avropa İttifaqına inteqrasiyanın tərəfdarı deyil" bəyanatını səsləndirməsidir.

S.Seyidov Milli Məclisin Beynəlxalq münasibətlər və parlamentlərarası əlaqələr komitəsinin sədri, Azərbaycanın Avropa Şurasında nümayəndə heyətinin rəhbəridir.

Müəllif bu bəyanatda ciddi təhlükə görür və bundan irəli gələrək deyir: "Azərbaycanın gələcək taleyi bu fikirlərə münasibət bildirməyimizi zəruri edir. Ölkəmizin və xalqımızın keçmişini və bu coğrafiyada tarixən başımıza gələn müsibətlərin gerçək səbəblərini, bugünkü durumumuzu soyuqqanlı şəkildə analiz etdikcə, gələcəyimiz üçün təşviş keçirməmək mümkün deyil".

Digər tərəfdən, müəllif Avropanı real olaraq üstün siyasət, elm və mədəniyyət, iqtisadiyyat, mütərəqqi idarəetmə sistemi yaradan mərkəz adlandırır və bundan irəli gələrək cəmiyyətə suallar ünvanlayır: "Niyə Azərbaycan Avropa İttifaqına inteqrasiyanın tərəfdarı olmamalıdır? İnsan haqlarının və sosial-siyasi dəyərlərin ən üstün olduğu bir məkana yaxınlaşmaqdan nə itirəcəkdik?"

Müəllif xatırladır ki, XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda cümhuriyyət qurucuları olan insanlar müasirlik dedikdə Avropanı açıq işarə ediblər.

Yazı müəllifi Aİ ilə bağlı bəyanatı Azərbaycanın ciddi təhlükəyə düçar olması hesab edir və deputatın belə düşünməsini sağlam məntiqlə anlamağın çətin olduğunu deyir.

Müəllif bu bəyanatı bəzi daxili qüvvələrin xalqı getdikcə cəhalətə yuvarlamaq istəməsi, bəzi xarici düşmənlərə növbəti faciələrə zəmin hazırlaya bilmək üçün fürsət tanıması kimi dəyərləndirir.

Müəllifə görə, bütün bunların əsasında vətəndaş passivliyi durur və buna görə də bunu deyənlər özlərini çox rahat hiss edirlər.

Yazı müəllifi vurğulayır ki, bu gedişi dərk edib, onu durdurmaq gücündə olmayan hər kəsin daxilinin narahatlıq içərisində olması isə şübhəsizdir.