Media-icmal 11.01.20

Ölkənin idman uğurları, əmanətlərin manatla və xarici valyuta ilə qoyulmasındakı fərqlər, “Bank Standart”dakı kreditorların durumu və s. məsələlər medianın aparıcı mövzuları sırasındadır...  

Yarışlar, medallar

“Azərbaycan” qəzeti “62 beynəlxalq turnirə evsahibliyi, 243 yarışda iştirak, 271 qızıl medal” sərlövhəli məqalədə ölkənin idman uğurlarını dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, ölkə idmançıları istər olimpiya, istər qeyri-olimpiya növləri üzrə Azərbaycanın idman şöhrətini artırırlar. “2019-cu ildə idmançılarımız beynəlxalq yarışlarda 775 medal qazanıblar. Medallardan 271-i qızıl, 238-i gümüş, 266-sı bürüncdür. Ölkəmizdə 62 beynəlxalq idman tədbiri keçirilib. Milli komandalarımız 243 beynəlxalq turnirə qatılıb. Azərbaycanın keçən il “Formula-1” Azərbaycan “Qran-pri”sinə, UEFA Avropa Liqasının finalına, Avropa Gənclərinin XV Yay Olimpiya Festivalına, gimnastika üzrə dünya kubokları uğrunda turnirə və digər mötəbər yarışlara uğurla evsahibliyi etməsi, atletlərimizin beynəlxalq turnirlərdə qazandıqları parlaq qələbələr ölkəmizin idman tarixinə qızıl hərflərlə yazıldı”, deyə müəllif bildirir.

Müəllif vurğulayır ki, 2019-cu ildə Minskdə keçirilən II Avropa Oyunlarında

Azərbaycan 5-i qızıl, 10-u gümüş, 13-ü bürünc olmaqla 28 medal qazanaraq 50 ölkə arasında ilk onluqda yer aldı.

Daha sonra müəllif diqqəti idmanın gimnastika növünə çəkərək deyir ki, keçən il bu növlər üzrə yaşrlarda Azərbaycan atletləri 32-si qızıl, 33-ü gümüş, 39-u bürünc olmaqla 104 medal əldə ediblər.

Məqalədə deyilir ki, ən başlıcası gimnastlar “Tokio 2020” olimpiadasına lisenziya qazanıblar.

Ölkənin şahmat sahəsindəki uğurlarından danışan müəllif vurğulayır ki, Teymur Rəcəbovun keçən il dünya çempionu olması ən yadda qaln idman hadisələrindən biridir.

2019-cu ilin yayında Bakıda keçirilmiş XV Avropa Gənclər Yay Olimpiya Festivalında Azərbaycanın uğurlarından danışan müəllif deyir ki, Azərbaycan atletləri bu yarışlarda 23 medal qazanaraq ümumi komanda hesabında 4-cü olub, medallardan 10-u qızıl, 7-si gümüş, 6-sı bürüncdür.

Müəllif 2019-cu ildə Avropanın nüfuzlu klub turnirlərindən UEFA Avropa Liqasının finalına Bakının evsahibliyi etməsini də idman uğurlarından biri sayır.

Müəllifə görə, mütəxəssislərin ümumi fikri belə olub ki, Bakının evsahibliyi etdiyi Avroliqanın finalı ən yüksək səviyyədə təşkil edildi, komandaların ədalətli mübarizəsi üçün hər cür şərait yaradıldı, möhtəşəm qarşılaşmaya evsahibliyi edən Azərbaycan hər cür təqdirə layiqdir.

Kreditorlardan Mərkəzi Banka iddia

“Fed.az” saytında isə “Bank Standard”ın talan olunmasına  Mərkəzi Bank da göz yumub” sərlövhəli məqalə diqqət çəkir. Müəllif artıq iki ildən çoxdur ki, ləğv edilmiş “Bank Standart”da əmanətlərin qaytarılması vəziyyətilə bağlı Kreditorlar Komitəsinin sədri Şahin Əhmədovla söhbətləşir.

Ş.Əhmədov “FED.az”a açıqlamasında iddia edir ki, əmanətlərin böyük hissəsinin hələ də qaytarılmadığı “Bank Standart”da bu vəziyyətin yaranmasında Mərkəzi Bankın (AMB) rolu var və AMB faktiki bankın talan olunmasına göz yumub.

Komitə sədrinin sözlərinə görə, əmanətçilərə bildirilib ki, hələ ki, ikinci ödəniş mərhələsi olmayacaq, çünki Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatası ləğv olunub və salahiyyətlər Mərkəzi Banka verilib: “Bundan sonra pulların yığılması və s. məsələlərə Mərkəzi Bank nəzarət edəcək”, deyə komitə sədri bildirib.

Amma Ş.Əhmədov bu prosesdə Mərkəzi Bankın iştirakına o qədər də optimist yanaşmır: “AMB bir dəfə banklara nəzarət edib və bankları bankrot edib. Vaxtı ilə “Bank Standart”ın talan olunmasına Mərkəzi Bank da göz yumub”.

Komitə sədri deyir ki, o zaman MB bildirirdi ki, banka 115 milyon dollar ayrılıb və hər şey qaydasındadır, amma bu bəyanatdan bir neçə gün sonra “Bank Standart” bağlandı.

Ş.Əhmədov deyir ki, “Bank Standard”ın Keditorlar Komitəsi bankda vəsaiti batan fiziki və hüquqi şəxsləri birləşdirir, əsas işi bankdan həmin vəsaitlərin geri alınmasına nail olmaqdır.

Komitə sədri deyir ki, bankın batan kreditlərinin böyük hissəsi az saylı müştərilərə məxsusdur və bankın batmasında 153 şəxs (hüquqi və fiziki şəxslər) günahkardır, belə ki, bankın 1 milyard pulunun 80,31%-ni bu şəxslər aparıblar. Onun sözlərinə görə, pulların 10%-ni də digər 200-dən bir qədər çox şəxs aparıb.

Ş.Əhmədov deyir ki, bu məsələ ilə bağlı məhkəmə prosesi olsa da porsesdə bu vəziyyətə görə Mərkəzi Bankın, Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatasının və ya daha hansı qurumun təqsirli olmasına aydınlıq gəlməyib.  

Ş.Əhmədovun sözlərinə görə, bankda vəsaitlərini ala bilməyənlər dövlət başçısına müraciət ünvanlayıblar, bankın ləğv planında kreditlərin təminatsız verildiyi göstərilib: Ləğv planında göstərilir ki, “Bank Standard” kreditləri qeyri-işlək, böyük hissəsi faizsiz, bir böyük hissəsi isə zaminsiz verilib.

Komitə sədri deyir ki, dövlət “Bank Standart”ın əmanətçilərinə pulların qaytarılması üçün 467 milyon manat vəsait ayırıb, amma Əmanətlərin Sığortlanması Fondu bankın əmanətçilərinə birinci hissə ödənişləri verib: “Bunlar arxayındırlar ki, dövlət yenə onların yerinə pul verəcək,  bunlar da amnistiya alacaq və azadlığa çıxacaqlar”, deyə Ş.Əhmədov bildirib. 

Bölgələrdə manat, paytaxtda xarici valyuta

“Yenisabah.az”da isə “Qoyduqları pulun taleyi ilə maraqlanmırlar” Bakıda yaranan manat “xof”u” sərlövhəli məqalə diqqət çəkir.

Müəllif ölkə regionlarında əmanətlərin daha çox manatla, Bakıda isə xarici valyuta ilə saxlanması səbəbləri barədə iqtisadçı ekspert Akif Nəsirli ilə söhbətləşir. 

Mövzu ilə bağlı iqtisadçı ekspert deyir ki, bu, daha çox paytaxt sakinlərinin intellekti və maraqları ilə əlaqəlidir: “Regionlarda maariflənmə aşağı səviyyədədir. Əmanət yatıran əhalinin böyük hissəsi artıq uzun müddətdir ki, manatın sabitləşməsinə arxayınlaşaraq, milli valyutaya üstünlük verirlər”.

Ekspert vurğulayır ki, daha bir səbəb odur ki, milli valyuta əmanət kimi daha çox divident gətirir, amma xarici valyutalarda qoyulan əmanətlərin dividenti kəskin olaraq aşağıdır: “Milli valyuta ilə qoyulan əmanət 9-12 faiz ilə divident verirsə, dollarla və ya avro ilə qoyulan əmanət cəmi 2-3% divident verir. Digər tərəfdən, məbləğ aşağı səviyyədə olduğu üçün, tutaq ki, 2 min, 5 min və s. əmanət qoyan sahibkar və ya vətəndaş qoyduğu pulun taleyi ilə maraqlanmır”.

Ekspertə görə, Bakıda isə böyük məbləğdə əmanət qoyan sahibkarlar var, onlar media ilə maraqlanırlar, paytaxtda intellekt daha çox cəmləşib: “Ona görə də əmanətlərə müraciət edən paytaxt əhalisinun çoxu Azərbaycan manatının təxminən hansı şəraitdə sabitləşdiyini bilirlər. Yəni fərqindədirlər ki, Azərbaycan manatı güvənli valyuta deyil. Yəni, ən azı onun ucuzlaşmasını Bakıda olan sahibkarlar daha yaxşı bilirlər”. 

Ekspert deyir ki, Azərbaycan höküməti və Mərkəzi Bank manatı müxtəlif vasitələrlə inzibati qaydada sabit saxlayır, manatın arxasında da kifayət qədər  qızıl, məhsul ehtiyatı yoxdur ki, digər valyutalarla rəqabətə girsin. Bunu paytaxt əhalisi bilir.

A.Nəsirli deyir ki, paytaxtda əmanət qoyan əhalinin pulu daha çox məbləğdədir, buna görə də pulunun güvəndə olmasında maraqlıdır, elə buna görə də regionla paytaxt arasında fərqlər yaranır.

Ekspertə görə, az faizlə xarici valyuta ilə əmanət yatıranlar haqqlıdırlar, manatın ucuzlaşmama şansı çox azdır və sabitliyi də bu gün dünya bazarında neftin qiyməti və hökümətin qərarından asılıdır, böyük həcmlərdə depozit yatıran sahibkar bunun fərqindədir.

A.Nəsirli deyir ki, bu ənənənin gələcəkdə dəyişmə ehtimalı var, bunun üçün iqtisadiyyat inkişaf etməli, xarici valyutalar ilə sərbəst rəqabətə girən valyuta formalaşdırılmalıdır, ölkənin idxal-ixrac balansında neftin payını çıxdıqdan sonra, müsbət saldo göstəricisi olacaqsa manat da o zaman güvənli olmağa başlayacaq.