Media-icmal 11.01.2017

Yanvarın 10-da Nazirlər Kabinetinin 2016-cı ilin yekunlarına dair iclasında dövlət başçısı İlham Əliyevin çıxışında toxunduğu məsələlər, bloger Mehman Hüseynovun polisdə saxlanmasına münasibət, kredit ittifaqlarının və ölkə iqtisadiyyatının durumu bugünkü medianın aparıcı mövzusudur.

Azərbaycan-İslam Həmrəyliyi mərkəzi

“Azərbaycan” qəzeti “Azərbaycan İslam həmrəyliyinin mərkəzinə çevrilir” sərlövhəli (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=113599) məqalə dərc edib. Müəllif məqaləni dövlət başçısı İlham Əliyevin 2016-ci ilin yekunlarına dair Nazirlər Kabinetinin 2017-ci il yanvarın 10-da keçirilən iclasındakı çıxışından iqtibaslar üzərində qurub və bu sırada dövlət başçısının 2017-ci ili “islam həmrəyliyi ili” elan etməsi barədə iqtibası ilk sıraya çıxarıb.

Dövlət başçısı Azərbaycanın 2016-cı ildə inamlı inkişafını davam etdirdiyini, ölkənin təhlükəsizlik tədbirlərilə təmin oldunduğunu və dünya miqyasında sabitliyi ilə seçilən ölkələr sırasında olduğunu deyir.

Eyni zamanda İ.Əliyev 2016-cı ilin tarixdə dərin iqtisadi islahatlar ili kimi qalacağını, qəbul olunan qanun, qərar və sərəncamların ölkənin qeyri-neft sektoru hesabına inkişafını təmin etdiyini bildirir. 

İ.Əliyev deyir ki, ölkə 2016-cı ildə böhranlı durumdan şərəflə çıxıb, 100 mindən çox iş yeri açılıb, qeyri-neft sektorunun inkişafı gələcəyə nikbinliklə baxmağa əsas verir.

Məqalədə İ.Əliyevdən Qarabağ problemilə bağlı iqtibas da yer alır: “ Azərbaycan heç vaxt öz torpağında ikinci qondarma erməni dövlətinin yaranmasına icazə verməyəcək, heç vaxt bu vəziyyətlə barışmayacaq.

Dövlət başçısı 2016-cı il aprelin 2-5-də Qarabağ cəbhəsindəki hərbi əməliyyatları da dəyərləndirir: “Bu, bizim şanlı tarixi qələbəmizdir. Bu, bir daha dövlətimizin, xalqımızın, ordumuzun gücünü göstərir. Bir daha onu göstərir ki, biz istənilən vaxtda məsələni hərbi yolla həll edə bilərik”. 

Dövlət başçısı keçən ilin sentyabrında  Konstitusiyaya dəyişikliklərlə bağlı ümumxalq referendumunu isə belə qiymətləndirir: “Azərbaycan xalqı ötən il keçirilmiş referendumda bir daha öz iradəsini ifadə etdi, bizim siyasətimizə öz böyük dəstəyini verdi, bir daha göstərdi ki, apardığımız siyasət xalq tərəfindən dəstəklənir. Referendum şəffaf, ədalətli, azad şəkildə keçirildi. Bu, həm demokratiya istiqamətində növbəti addımdır, həm də onu göstərir ki, Azərbaycanda seçki prosesi böyük dərəcədə təkmilləşib”.

Nəhayət, dövlət başçısı multikulturalizm barədə danışır: “Azərbaycan doğrudan da dünya miqyasında multikulturalizmin mərkəzidir. Biz nəinki ölkə daxilində millətlərarası, dinlərarası münasibətləri ən yüksək səviyyədə tənzimləyirik, həll edirik, biz dünyaya da nümunə göstəririk”.

Blogerdən qisas alırlar

“Azadlıqinfo” saytı “Mehman Hüseynovdan oğruların qisasını alırlar” sərlövhəli yazıda (https://www.azadliq.info/173736.html) Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının (AXCP) sədri Əli Kərimlinin  M.Hüseynovun polisdə saxlanmasına dair düşüncələrinə yer verib.

Ə.Kərimli bloger M.Hüseynovun həbsini vəzifəli şəxslərə aid olduğu deyilən mülklərin foto-videolarını sosial şəbəkələrdə yaydığına görə cəzalandırıldığı qənaətindədir: “Mehman Hüseynovdan ifşa etdiyi oliqarxların qisasını alırlar”.

AXCP sədri bundan irəli gələrək dövlət hakimiyyətinin rəsmən oliqarxların, büdcə oğrularının keşiyində durduğunu və bunun dövlət adına utanc olduğunu bildirir: “ Dövləti o qədər kiçildib, gülünc günə qoydular ki, indi bu boyda dövlət aparatı gənc bloger Mehman Hüseynovun şərlənməsi üçün səfərbər edilib”-deyə M.Hüseynovun oğurlanmasına toxunur.

Ə.Kərimli blogerin həbsinə rəvac verənlərə sual da ünvanlayır: “Mehman Hüseynovu şərləyib həbs etmək əvəzinə, düşünün ki, bu gənc blogeri xalq niyə bu qədər sevir? Başa düşün ki, xalq sizlərin oğru olduğunuzu onsuz da bilir”.

AXCP sədri bu mövqeyilə bu oğurluqları ifşa etdiyinə görə blogerə xalq içində sevgi yarandığını deyir.

Onun fikrincə, bu ölkədə kimin kim olduğunu xalq hamıdan yaxşı bilir: “Mehmanla, Mehmansız da sizlərin böyük əksəriyyətinizin büdcə oğrusu olduğunuzu, azğın və dəbdəbəli həyat tərzi keçirdiyinizi xalq bilir. Sadəcə, Mehman bəy xalqın onsuz da bildiklərini əyani şəkildə faktlarla çəkib göstərir.

AXCP sədri bu həbslərlə və ictimai fəallarla belə davranışla hakimiyyətin hansısa uğura nail ola bilməyəcəyi barədə xəbərdarlığı da edir: “Mehman Hüseynovun həbsi sizləri ifşalardan qorumayacaq, hər gün, hər addımda ifşa olunacaqsınız, oğrular!”

Kredit İttifaqları üçün sonun əvvəli

“Exo” qəzeti  “Sonun əvvəli: Azərbaycanda kredit ittifaqları bundan sonra da bağlanacaq” sərlövhəli məqalədə bu qurumların gələcək taleyini ekspert Əkrəm Həsənovla müzakirə edir. (http://ru.echo.az/?p=54909).

“Azərbaycanda kredit ittifaqları bundan sonra da bağlanmaqda davam edəcək. Bu meyl digər qeyri-kredit qurumlarını da əhatə edəcək”. Ekspert Ə.Həsənov bu sahədəki perspektivi qəzetə belə şərh edir.

Onun sözlərinə görə, hələ belə çox birliklər fəaliyyətlərini davam etdirməyə imkan verən lisenziyadan məhrum ediləcəklər. Ekspertin fikrincə, belə addımlara səbəb isə bu qurumların qanunvericiliyin tələblərini pozması və qarşılarına qoyulan tələbləri yerinə yetirməmələridir.  Ə.Həsənov deyir ki, bütün bu prosesdə pullarını bu qurumlara etibar edən vətəndaşların əziyyət çəkəcəyi təəssüf doğurur. 

Bütün kredit qurumlarının banklar və qeyri-banklar kimi iki növə bölündüyünü deyən Ə.Həsənov bildirir ki, kredit ittifaqları da qeyri-bank kredit təşkilatı növünə aiddir.

Ekspert vurğulayır ki, qanunvericilik bu kredit ittifaqları qarşısına minimal tələblər qoysa da onlar belə yerinə yetirilməyib. Ə.Həsənovun sözlərinə görə, yalnız öz üzvlərinə kredit verməli olan bu ittifaqlar bu formatı aşıblar: “Artıq elə mühit yaranmışdı ki, bütün arzu edənlər kredit ittifaqı yarada bilirdilər və son 20 ildə kredit ittifaqları daim qanunvericiliyin pozulması mənbəyi olublar. Odur ki, 12 belə qurum lisenziyadan məhrum edilib və bu meyl davam edəcək”.

Ekspert xatırladır ki, bu 12 qeyri-bank qurumlarının bağlanmasına səbəb hesabatlılığa əməl etməmələri, 2015-ci il üçün kənar audit hesabatının olmamasıdır. Nəticədə Arzu, Azeri İnvest, Cənub, Ceyhun, Compass, F.A.S., Həkəri, Kredo-İnvest, Real, Tərəkəmə, Tural və Yardımlı kimi kredit ittifaqları lisenziyadan məhrum ediliblər.

Ə.Həsənov xatırladır ki, 2016-cı ilin sentyabrında ölkədə 109 kredit ittifaqı fəaliyyət göstərib, elə həmin 2016-cı ildə 11 maliyyə institutunun fəaliyyətinə son verilib. 2016-cı ilin sonuna Azərbaycan bank sisteminin toplam aktivlərinin həcmi 32 milyard manata yaxın olub.  

Sistem böhranı təhlükəsi

“Novaya Vremya” qəzeti  “Ölkə iqtisadiyyatının ciddi islahatlara ehtiyacı var” (http://www.novoye-vremya.com/w78274/.../#.WHUc7BuLTIU) sərlövhəli məqalədə ölkə iqtisadiyyatının durumunu ekspertlərlə müzakirə edir.

Müəllif hesab edir ki, 2016-cı il Azərbaycanda dərin sosial-iqtisadi böhran ili kimi yadda qalıb.

Ekspert Natiq Cəfərli 2106-cı ili iqtisadi baxımdan mürəkkəb il sayır, ölkə təsərrüfatı və bank-maliyyə sektorundakı gerçəkliyin hökumət qarşısında çox ciddi məsələlər qoyduğunu bildirir: “2016-cı ildə Azərbaycanda ÜDM 4% azalıb ki, bu, MDB miqyasında ən pis göstəricidir, dünya miqyasında isə ölkə “autsayderlər beşliyi” qrupundadır. İnflyasiya 12% həddindədir, ərzaq malları 10% bahalaşıb, manat dollara nisbətdə daha 16% ucuzlaşıb”.  

Ölkədə valyuta qıtlığını aradan qaldırmaq üçün 12 milyard dollar lazım olduğunu deyən ekspert Dövlət Neft Fondunun bazara cəmi 4 milyard dollar çıxara bildiyini, qalan 8 milyard dolların sual altında qaldığını vurğulayır. N.Cəfərliyə görə, ölkə 2017-ci ilə qida məhsullarının bahalaşması, milli valyutanın devalvasiyası, neftin qiymətinin ucuzlaşması, inflyasiyanın sürəti kimi problemlərlə daxil olub.

“Təəssüflə qeyd etməliyik ki, dövlət iqtisadiyyatında durum o qədər mürəkkəb və qeyri-sabitdir ki, yaxşı nəsə gözləməyinə dəyməz. İkirəqəmli inflyasiya göstərir ki, iqtisadiyyat super durğunluq durumundadır”. Bunu isə qəzetə ekspert Oqtay Haqverdiyev bildirir.

O deyir ki, bu fakt iqtisadiyyatı təşkil edən bank-maliyyə sistemi və real iqtisadiyyat seqmentinin böhran halında olmasının və oradan çıxa bilməməsinin göstəricisidir. Ekspert əlavə edir ki, ölkənin bank sistemi özünün kreditləşmə kimi əsas funksiyasını yerinə yetirə bilmir, çünki bankların pulu yoxdur.

O.Haqverdiyevə görə, ən pisi budur ki, ölkənin böhranın hansı mərhələsində olduğu bilinmir: “Biz bilmirik ki, böhranın dibinə çatmışıq, yoxsa ona doğru gedirik. Odur ki, nikbinlik üçün əsas yoxdur. Bir sözlə, ölkə iqtisadiyyatının ciddi islahatlara ehtiyacı var, əks halda isə sistem böhranı təhlükəsi yaranır”.