Media-icmal 13.07.17

Azərbaycanın beynəlxalq uğurları, ölkə yollarının durumu, gənclər şəhərciyinin su problemi, bankların vəziyyəti bugünkü mediadan (13 iyul, 2017-ci il) seçmələrdir.

Azərbaycan dövlətinin uğurları

"Azərbaycan" qəzeti "Azərbaycan qlobal enerji xəritəsinin əsas müəlliflərindəndir" (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=126080) sərlövhəli məqalədə müəllif Azərbaycan dövlətinin qazandığı uğurları dəyərləndirir.

Yazı müəllifi ilk uğur kimi keçmiş prezident Heydər Əliyevin müəllifi olduğu yeni neft strategiyasının gətirdiyi siyasi və iqtisadi dividentləri xatırladır.

Müəllif bu strategiyanın uğurla reallaşması nəticəsində dünyanın aparıcı neft şirkətlərinin Xəzərin Azərbaycan sektorunda neft hasilatına cəlb olunduqlarını, ökənin isə tədricən dünya birliyində enerji təhlükəsizliyinin təmini baxımından etibarlı və strateji tərəfdaş kimi öz yerini möhkəmləndirdiyini bildirir.

Azərbaycanın daha bir uğuru kimi neft-qaz nəqlinin şaxələndirilməsi, Avropa İttifaqının enerji təhlükəsizliyinə töhfələr verməyə hazır olması haqda mövqeyi göstərilir: "Son illər bu istiqamətdə baş verən, gələcəkdə Avropanın enerji xəritəsinə ciddi dəyişikliklər edəcək hadisələr həm də Azərbaycanın enerji siyasətinin böyük uğurlarıdır".

Müəllif deyir ki, Azərbaycanın dünyada enerji təhlükəsizliyi sahəsində ən etibarlı tərəfdaş kimi tanınması da bir uğurdur və onun verdiyi töhfələr rəsmi Vaşinqton tərəfindən yüksək qiymətləndirilir. Həm də İstanbulda keçirilən və bu gün başa çatmaqda olan 22-ci Dünya Neft Konqresində ABŞ-ın "Cənub" qaz dəhlizi layihəsinə bundan sonra da dəstək verəcəyi bəyanatı da Azərbaycanın uğurları sırasında yer alır.

Yazıda bildirilir ki, Azərbaycanın təşəbbüsü ilə "Cənub" qaz dəhlizi layihəsinin həyata keçirilməsi beynəlxalq səviyyədə dəstək qazanır və layihənin mahiyyəti barədə dövlət başçısı İlham Əliyevdən sitat gətirilir: "Artıq bu gün demək olar ki, "Cənub" qaz dəhlizi layihəsi uğurla icra ediləcək və Azərbaycan bundan sonra uzun illər ərzində həm bölgə, həm də Avropa ölkələrini təbii qazla təmin edəcəkdir".

Müəllifə görə, bu layihənin tam gücü ilə işə düşməsi Azərbaycanın beynəlxalq imicinə müsbət təsiri ilə yanaşı, onun gələcək inkişafı, siyasi və iqtisadi maraqlarının daha dolğun şəkildə təmin edilməsinə mühüm töhfələr verəcək.

İşi büdcə görəcəksə məmur nəyə lazım?

"Exo" qəzeti isə "Azərbaycanda yolların yarısının təmirə ehtiyacı var" sərlövhəli (http://ru.echo.az/?p=60812) məqalədə ölkə yollarının durumunu yol hərəkəti üzrə ekspert Ərşad Hüseynovla araşdırır.

Ekspert deyir ki, Azərbaycanın hər rayonun rəhbərliyi rayona aid yolları yerli büdcə hesabına təmir etməlidir, amma bunun əvəzinə region məmurları paytaxtdan kömək umurlar: "Azəravtoyol" ASC ölkə yollarının 50%-nin durumunun acınacaqlı olduğunu bildirir, amma fikrimcə, rəqəmlərin göstərilməsində təvazökarlıq edirlər, təmirə ehtiyacı olan yollar daha çoxdur və burada əsas problemlər paytaxtdan kənarda olan yollarda özünü göstərir".

Ə.Hüseynov vurğulayır ki, paytaxtın özündə də pis durumda olan yollar var, amma paytaxtın kənarlarında, bəzi rayonlarında çoxdan təmir işi aparılmayan yollar var ki, baxımsız haldadır, hər addımda çala-çuxurlar özünü göstərir: "Amma bu problem region sakinlərinə yaxşı tanışdır və onlar demək olar ki, asfaltlı yolların olmasını artıq unutmağa başlayıblar, rayon mərkəzlərilə kəndlər arasında yol örtüyü adlı bir şey yoxdur".

Ə.Hüseynov bildirir ki, yağış və qar mövsümü başladıqda bu yollarda palçıqdan tərpənmək olmur, ən yaxşı halda yollar şebel (daş qırıntıları) ilə örtülüb və bu problemi aradan qaldıra bilmək üçün milyard manatlar tələb edilir.

Ekspert deyir ki, bu problemi bütünlüklə aradan qaldırmaq üçün dövlət büdcəsində vəsait yoxdur, odur ki, buna başqa bucaqdan baxmaq lazımdır: "Hesab etmirəm ki, regional problemlər Bakının maliyyə dəstəyilə həll olunmalıdır, məmurlar Bakıdan köməyə alışıblar, odur ki, əllərini-qollarını sallayaraq nə vaxt vəsait daxil olacağını gözləyirlər. Amma hər rayon rəhbərliyi yol problemini özü müstəqil həll etməlidir".

Ə.Hüseynov hesab edir ki, büdcə vəsaitləri ölkə iqtisadiyyatının inkişafına və vacib sosial problemlərin həllinə sərf olunmalıdır, yolların təmiri, infrastrukturun yaradılması rayon rəhbərlyinin problemidir, əks halda problemlər yalnız büdcə vəsaitləri hesabına həll olunacaqsa onda bu məmurlar nəyə lazımdır?

Ekspertə görə, dövlət məmurları yerlərdə paytaxtdan köməyə ümidli olmadan rayonları çoxdan inkişaf etdirməli və həyat səviyyəsini qaldırmalı idilər.

Ə. Hüseynov həm də burada məsuliyyət məsələsi olmasını diqqətə çəkir: "Digər tərəfdən, ritorik bur sual da ortaya çıxır: niyə bu məmurlara gördükləri işləri, indiki halda yolların təmir olunması ilə bağlı işləri, nə zaman bitirəcəkləri müddəti qoyulmur və dövlət nəzarəti edilmir".

Gənclər şəhərciyinin su problemi

"Bizim Yol qəzeti" isə "Gənclər şəhərciyinin bitməyən dərdləri - sakinlər yay günü susuz qalıblar" (http://www.bizimyol.info/az/news/8263.html) sərlövhəli məqalədə "Abşeron" Gənclər Şəhərciyinin problemlərini ictimailəşdirir.

Müəllif şəhərcik sakinlərinə istinadən deyir ki, "Azərsu" Açıq Səhmdar Cəmiyyəti sakinlərə xəbərdarlıq etmədən "Abşeron" Gənclər Şəhərciyində suyun verilməsini dayandırıb və bu hal şəhərcik sakinlərinin ciddi narazılığına səbəb olub.

Şəhərcik sakinləri susuzluqdan çox əziyyət çəkdiklərini bildirirlər: "Şəhərciyə gün ərzində üç saat gündüz və üç saat axşam olmaqla gün ərzində cəmi 6 saat su verilirlər. Biz də su gələn kimi çənlərimiz dolduruq və gün boyu ondan istifadə edirik. Amma yay mövsümü olduğu üçün çəndəki su da bəzən çatmır və suyun gəlməsini gözləyirik. İndi də xəbərdarlıq etmədən suyun verilməsini dayandırıblar. Camaat susuzluqdan "qırılır".

Müəllif deyir ki, şəhərçik sakinləri bu məqamı "Azərsu"nun insanları su ilə sınağa çəkməsi kimi dəyərləndirir və bunu hətta düşmənin də etmədiyi addım sayırlar.

Müəllif vurğulayır ki, "Azərsu" ASC-nin şəhərcikdəki nümayəndəsi Zahid müəllim isə bunu kompleksdəki su hovuzlarının təmizlənməsi ilə izah edir, amma aparılan müşahidələr şəhərcikdəki hovuzlarda hər hansı təmizləmə işinin aparılmadığını və hazırda da olmadğını göstərir.

Müəllifə görə, sadəcə, problemi ört-basdır etmək üçün bu cür yalan iddialarla çıxış edirlər, problemin əsl səbəbi doğru izah olunmur və buna görə də bütün sakinlər küçədədir.

Məqalədə bildirilir ki, yayın qızmarında insanları susuz qoymaq onları öldürməyə bərabərdir, çünki burada yaşayanların əksəriyyəti gənc ailələrdir və hər evdə 2-3 körpə olan ailələr vardır: "Axı körpə uşaq "su yoxdur" sözünü anlamır, dərk etmir. Biz indi hara gedək bilmirik, aidiyyatı şəxslərdən məsələyə müdaxilə edib, problemi həll etmələrini istəyirik".

Müəllif deyir ki, sakinlər son çarə olaraq onu da diqqətə çatdırırlar ki, suyun verilməsi bərpa olunmadığı halda Bakı-Sumqayıt yolunu bağlamağa məcbur olacaqlar: "Adamı su ilə sınağa çəkməzlər, bunu heç düşmən də etməz, amma "Azərsu" edir". Su verilmədiyi halda yolu bağlayacağıq və başqa çarəmiz də yoxdur. Bəlkə onda məcbur qalıb, bizə bir gün ağlayarlar".

Bank sistemi hələ də "dalan"da

"Novoye Vremya" qəzetində isə "Yarımçıq addımlar bank sektoruna yardımçı ola bilməz və ya Nəzarət Palatası nə ilə fərqləndi?" sərlövhəli məqalə (http://www.novoye-vremya.com/w98325/.../#.WWZwmoiLTIU) oxumaq olar.

Müəllif ölkənin bank sisteminin durumuna və iş yerlərinin ixtisar edilməsi probleminə toxunur və vurğulayır ki, bu gün kütləvi ixtisarlar olmasa da "arada bir" olan ixtisarlar özünü göstərir. Bu, həm dövlət və həm də özəl qurumlarda baş verir: "Amma iqtisadi böhranın başlanması ilə bank sektorundakı ixtisar prosesi sürətli olmaqda davam edir. Belə ki, bu il iyunun 1-nə bu sektorda çalışanların sayı 16034 nəfərdir və Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatasının məlumatına görə, ilin əvvəlindən bank sektorunda 913 nəfər və ya 5,4% azalma baş verib".

Yazı müəllifi bu ixtisarlara səbəb kimi bank sisteminin böhrandan çıxa bilməsi üçün Palatanın bankların sayının azalması siyasətini göstərir, amma ölkədə 10-dan çox bank bağlansa da bank sistemində "sağlamlaşdırma"nın özünü göstərmədiyini və bunun hələ çox uzaqda olduğunu deyir: "Palata çoxsaylı qərarlar, hansısa daxili direktiv və qanunlar qəbul edir. Amma bank sektoru səmərəlilik əlaməti göstərmir, digər tərəfdən, minlərlə əməkdaş işini, yaşamaq üçün gəlir mənbəyini itirirlər".

Müəllif bütünlükdə Palatanın fəaliyyəti dövründə bank sistemində pozitiv dəyişiklik baş vermədiyi qənaətindədir, əksinə durum daha da pisləşib, bank sektorunda islahatlardan çox danışılsa da hər hansı dəyişiklikər baş vermir.

Yazı müəllifi ölkə banklarının əsas problemlərini də göstərir: "Yerli bankların ödənilməmiş kreditlər, zəif kapitallşama, kredit portfeli və əhali əmanətlərinin zəifləməsi kimi əsas problemləri həll olunmayıb. Halbuki, Azərbaycan bank sisteminin düşdüyü bu "dalan"dan çıxış yolu çoxdan tapılmalı idi".

Müəllif vurğulayır ki, Palata məhz bank sistemini sağlamlaşdırmaq üçün yaradıldı, amma bu qurum vəzifələrinin öhdəsindən gələ bilmədi: "Yerli bankların indiki sistem böhranı bunun təsdiqidir və yarımçıq tədbirlərlə bank sektorunu xilas etmək olmaz".

Müəllif deyir ki, burada məsələ məmurların maliyyə və bank sisteminə nəzarət təsirlərini itirmələridir, bu isə böhranı daha da dərinləşdirməklə yanaşı Azərbaycan iqtisadiyyatına növbəti zərbə ola bilər ki, buna isə heç bir halda yol vermək olmaz.