Media-icmal 14.06.17

Azərbaycanda dənizçiliyin inkişafı, daşınmaz əmlak bazarındakı durum, inflyasiyanın törədə biləcəyi təhlükələr bugünkü (14 iyun, 2017-ci il) medianın aparıcı mövzusudur.

İnkişafda olan dənizçilik dövləti

"Azərbaycan" qəzeti "Azərbaycan 172 dəniz dövləti arasında ön sıraya yüksəldi" (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=124121) sərlövhəli məqalədə ölkənin dənizçilik sahəsindəki fəaliyyətini dəyərləndirir.

Müəllif ötən 26 illik müstəqillik dövründə bütün sahələr üzrə ölkənin qazandığı uğurların əsasında keçmiş president Heydər Əliyevin formalaşdırdığı təməllərin durduğunu deyir.

Ölkədə dəniz nəqliyyatının qorunub saxlanması və inkişaf etdirilməsinə toxunan müəllif bu məsələdə də H.Əliyevin müstəsna xidmətlərinin olduğunu bildirir: "İqtisadiyyatın bütün sahələri kimi, dəniz nəqliyyatı sektorunun inkişaf etdirilməsi də prezident İlham Əliyevin diqqət mərkəzindədir. Bu gün inamla deyə bilərik ki, İlham Əliyevin xüsusi diqqət və qayğısı sayəsində dəniz nəqliyyatı sahəsinin dinamik inkişafı üçün böyük imkanlar yaradılmışdır".

Müəllif Azərbaycanın 1995-ci ildən Beynəlxalq Dəniz konvensiyalarına qoşulduğunu və bu sahədə fəaliyyətini beynəlxalq hüquqi sənədlərə əsasən icra etdiyini deyir.

Yazıda vurğulanır ki, beynəlxalq dəniz qurumları təmsilçilərindən ibarət Ekspert Qrupunun 2013-cü ildə Azərbaycanda keçirdikləri audit bu sahədə görülmüş işləri yüksək dərəcədə dəyərləndirib.

Müəllif deyir ki, ekspert qrupu dəniz üzgüçülüyünün təhlükəsizliyi, gəmilərə dair tələblərə əməl olunması, gəmilərin hərəkətlərinin idarəçiliyi, gəmilərin beynəlxalq tələblərə uyğun yoxlanılması və s. istiqamətlər üzrə auditlər keçirilib.

Məqalədə deyilir ki, keçirilən audit yoxlaması qəbul edilən bütün hüquqi aktların Beynəlxalq Dəniz Təşkilatının (BDT) tələblərinə uyğun olmasını xüsusi vurğulayır.

Müəllif deyir ki, audit yoxlamasının nəticələrinə əsasən Azərbaycanın 172 dünya dəniz dövləti sırasında ən qabaqcıllar olan Avropa və Skandinaviya dövlətlərini də geridə qoyaraq ön sırada yer tutması dənizçilik sahəsində yürüdülən siyasətin nəticəsidir.

Müəllif viurğulayır ki, cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi altında əldə edilmiş nailiyyətlər ölkənin beynəlxalq arenadakı nüfuzunun gündən-günə artmasına, dövlətin etibarlı tərəfdaş kimi tanınmasına, beynəlxalq təşkilatların fəal və nüfuzlu üzvünə çevrilməsinə, habelə region və bütövlükdə beynəlxalq ictimaiyyət üçün əhəmiyyət kəsb edən tədbir və layihələrin təşəbbüskarı kimi çıxış etməsinə gətirib çıxaracaqdır.

Daşınmaz əmlak bazarında -"ölüm fəsli"

"Exo" qəzeti "Azərbaycanın mənzil bazarında "ölü fəsli" sərlövhəli məqalədə (http://ru.echo.az/?p=60136) müəllif bu sahədəki durumu ekspertlərlə dəyərləndirir.

"Azərbaycan daşınmaz əmlak bazarında sabit durğunluqdur, əgər əvvəl paytaxt bazarında aparıcı satıcı idisə bu gün qaydalar dəyişib, artıq bazarı alıcı tənzimləyir və burada tələb təklifi doğurur. Nəzərə alsaq ki, əhalidə hətta mənzul amağa pul yoxdur, bununla belə Azərbaycanın daşınmaz əmlak bazarı dayandı və bazarı çökmə gözləmir". Bunu isə qəzetə daşınmaz əmlak sahəsində ekspert Rəşad Əliyev bildirib.

Onun sözlərinə görə, hazırda bazarda "ölüm fəsli"dir, 2017-ci ilin əvvəlində bir qədər bahalaşma hiss olunsa da qiymət artımı qısamüddətli oldu: "Bu, dövlət ipoteka kredit proqramının aktivləşməsilə bağlı idi. Daşınmaz əmlak bazarı enmə dövrü yaşayır. İstisna deyil ki, daşınmaz əmlak qiymətləri bir qədər də enə bilər. 2017-ci ilin sonuna kimi qiymət artımından danışmağa belə dəyməz, çünki bunun üçün obyektiv səbəblər yoxdur".

R.Əliyev deyir ki, daşınmaz əmlak sahibləri "yaxşı vaxt gözləmələri" kimi bir mövqe tutmayıblar, kimə lazımdırsa indiki şərtlərlə də daşınmaz əmlak alıb satır.

Ekspertə görə, tələbə qalınca, tələb fəlakətli dərəcədə enib, üstəgəl əhalinin alıcılıq qabiliyyəti dəhşətli dərəcədə aşağıdır.

R.Əliyev deyir ki, əgər əvvəl mənzil sahibi qiyməti bilə-bilə qaldırırdısa, indi belə imkan yoxdur və qiymətlərin maksimum həddə qalxmasından danışmaq olmaz.

Ekspert hesab edir ki, mənzillərin qiyməti əhəmiyyətli dərəcədə ucuzlaşa bilər, amma bu indiki halda inandırıcı deyil: "Biz əvvəlki kimi yeni qiymət enməsini görməyəcəyik. Son iki ildə biz hamımız daşınmaz əmlak bazarında hər şeyin enməyə doğru getdiyini gördük. Tikinti şirkətləri öz işlərini dayandırmalı oldular, belə ki, əhalidə mənzil almağa pul yoxdur, həm də tikintinin maya dəyəri bahalaşır. Bu, hər şeydən əvvəl manatın enməsilə bağlıdır ki, tikinti materiallarının bahalanmasına səbəb oldu, indi tədricən aktivləşməyə başlayır", ekspert belə deyir. Müəllif Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsinin paytaxtın qəzalı binalarında yaşayan sakinləri üçün qarşıdakı 5 ildə Bakıda 254 hündürmərtəbli binanın tikiləcəyi barədə bəyanatını xatırladır və bunun 50 min nəfərdən çox insanı əhatə edəcəyini deyir.

Daha sonra müəllif bu binaların tikilməsi şərtləri, bu pilot layihənin Səbayel, Nərimanov, Nəsimi, Xətai, Nizami, Suraxanı və Yasamal rayonlarında icra ediləcəyi barədə danışır.

İnflyasiya və inhisar real mübarizə istəyir

"Novoye Vremya" qəzeti "İnflyasiyanı cilovlamaq olmur, bu, hansı təhlükədən xəbər verir?" sərlövhəli məqalədə (http://www.novoye-vremya.com/w95139/.../#.WUAm1GiLTIU) müəllif problemin mahiyyətini izah edir.

Müəllif xatırladır ki, Azərbaycanda inflyasiyanın "zirvə vaxtı" qış dövrünə təsadüf etmişdi və meyvə-tərəvəz satıcıları dollar qıtlığını, manatın zəifləməsini əsas gətirərək qiymətləri qaldırmışdlar: "Ərzaq mallarına yaxın belə düşmək olmurdu, hökumət məmurlarının supermarketlərə reydləri isə qiymət özbaşınalığı sahəsindəki mənzərəni dəyişməyi bacarmırdı, birrəqəmli inflyasiyadan əsər- əlamət belə qalmadı".

Müəllif xatırladır ki, Nazirlər Kabinetinin bəzi təmsilçiləri baharın gəlişi və daha çox da yay fəslində qiymətlərin enəcəyi, inflyasiyanın səviyyəsinin azalacağı barədə danışırdılar.

Amma müəllif xatırladır ki, bu deyilənlər olmadı, məlum oldu ki, inflyasiya mövsümi xarakterli deyil, qiymətlər isə artır, son vaxtlar toyuq yumurtasının qiymətinin artması bunun əyani sübutudur və təbii ki, inflyasiya da yerində saymır.

Daha sonra müəllif statistik rəqəmlərə istinadən müqayisəli təhlilə keçir və deyir ki, keçən ilin eyni dövrülə müqayisədə bu ilin yanvar-may aylarında istehlak malları və xidmətlər 14%-ə yaxın bahalaşıb.

Müəllif xatırladır ki, illik hesablamada 2017-ci ilin yanvar-aprel aylarında istehlak malları və xidmətlərin 13,5% , ərzaq mallarının 17, 8%, qeyri-ərzaq mallarının isə 13,5% bahalanıb.

Məqalə müəllifi deyir ki, statistikanın hansı rəqəmi göstərməsindən asılı olmadan hazırda inflyasiya 20% təşkil edir və bu qurumlar inflyasiyanın səbəblərini həvəssiz müzakirə edirlər, amma bu səbəblər aşkar olmadan inflyasiyaya qarşı mübarizə özü də mənasız olacaq.

Müəllifə görə, inflyasiyanın səbəbləri çox ola bilər, əhalinin və iqtisadi sahələrin həddən artıq kreditləşməsi, istehsal həcminin azalması bu səbəblər sırasındadır.

Yazıda xatırladılır ki, bu deyilənlər həm iqtisadiyyata, həm də ölkənin bank sisteminə aid xüsusiyyyətlərdir, o cümlədən bu sahədə hökumətin zəif maliyyə siyasəti də bu sıraya aid edilə bilər və inflyasiyanı kifayət qədər gücləndirmək üçün mənfi meyllər vardır: "Amma ölkədə inflyasiyanın yayılması səbəbi iri şirkətlərin bəiz sahələr üzrə yaratdığı inhisardır. Bu səbəb öz əhəmiyyətinə görə öndə dayanır və inhisar aradan qaldırılmadıqca bütün tədbirlər əhəmiyyətsiz olacaq".

Müəllif bunu da xüsusi olaraq vurğulayır ki, inhisara qarşı real mübarizə olmadan inflyasiyanı aşağı salmaq cəhdləri çox mənasız bir işə dönür.

Yazıda deyilir ki, indi Azərbaycanda məsələ inflyasiyanın birrəqəmli həddə endirilməsi yox, ikirəqəmli həddin artmasına imkan verməməkdir, amma buna nail olmaq çətindir.

Müəllifə görə, inflyasiya cilovlanmasa növbəti qiymət və inflyasiya artımı daha çox sosial narazılıq yaradacaq.