Media-icmal 16.02.2016

Ölkədəki ağır sosial durum, korrupsiya medianın aparıcı mövzusudur.

Rəsmi qəzetlər bu mövzular barədə heç nə yazmırlar. Mərkəzi Bankın son qərarına münasibət ifadə edən hər hansı bir məqalə yoxdur. “Azərbaycan” qəzeti  dövlət başçısı İlham Əliyevin Münhen Təhlükəsizlik Konfransında iştirakını “dövlətin nüfuzunun artması” kimi dəyərləndirir.

“52-ci Münhen Təhlükəsizlik Konfransında Azərbaycanın bilavasitə iştirakı ilə reallaşdırılan mühüm energetika və digər layihələrin yalnız regionda deyil, dünya miqyasında da böyük əhəmiyyətə malik olduğu xüsusi ilə vurğulanıb”,- qəzet yazır.

“Mərkəzi Bankın qəbul etdiyi səhv qərarların sayı artmaqdadır, bu qurumun bu gün qəbul etdiyi qərar ölkədə işgüzar fəaliyyəti daha da zəiflədəcək”, - iqtisadçı Nemət Əliyev Mərkəzi Bankın uçot dərəcəsini qaldırmasını və likvidlik faizləri dəhlizini 2-10% arasında müəyyənləşdirməsini “Azadlıq” qəzetinə (http://www.azadliq.info/120123.html) belə şərh edir.

N.Əliyev 2015-ci ildə manatla verilmiş kreditlərin həcminin 2,5 milyard manat azaldığını nəzərə çatdırır. Dollarla verilmiş kreditlərin həcmi il ərzində 434 milyon dollar artsa da dekabrda 612 milyon dollar azalma baş verib. “Alıcılıq qabiliyyətini nəzərə almaq üçün nisbətən sabit valyutada hesablayıb müqayisələr aparsaq məlum olar ki, bir il ərzində kredit qoyuluşu 9,7 milyard dollar azalaraq 13,9 milyard dollara düşüb. Göründüyü kimi, bir ildə irimiqyaslı kredit resurslarından məhrum olmuşuq”, - ekspert maliyyə sahəsindəki mövcud durumu anladır.

Ekspertə görə, belə ağır bir zamanda vəziyyətin daha da pisləşməsinin qarşısının alınmasında iqtisadiyyatın pulla təminat səviyyəsinin yüksəldilməsi hava, su qədər vacib idi. “Lakin Mərkəzi Bankın uçot dərəcəsinin artırılmasını nəzərdə tutan bugünkü qərarı kreditlərin faiz dərəcələrinin artırılmasına, iqtisadiyyatın kredit resursları ilə, pulla təminat səviyyəsinin pisləşməsinə səbəb olmaqla bugünkü işgüzar fəallığın daha da zəifləməsinə də əsas verəcək”, - N.Əliyev bildirir.

“Təəssüf ki, korrupsiya hakimiyyət strukturlarının bütün səviyyələrinə nüfuz edir,  sistemli xarakter alır, mahiyyəti etibarilə özünü dövləti fəaliyyətin bütün sahələrində büruzə verir” “Novoe Vremya” qəzetində (http://www.novoye-remya.com/w55855/.../#.VsIw4RFf34g) dərc edilən “Korrupsiya caynaqları daha çox sferanı əhatə edir” məqaləsində belə deyilir.

Məqalədə Ailə, Qadın, Uşaq Problemləri üzrə Komitədə keçmiş aparat rəhbəri Səfər İmanovun 170 min dollar rüşvət alması iddiası korrupsiya faktı kimi sayılır. Bununla yanaşı daha iki nəfərin idə S.İmanova rüşvət vermək iddiası məqalədə yer alır. “Ölkədə korrupsiya ilə mütəşəkkil cinayətkarlıq və kölgə iqtisadiyyatı arasında sıx əlaqə var, tək S.İmanov belədirmi? MTN-dəki korrupsiya cinayətlərini yada salmaq pis olmazdı”, - yazıda korrupsiyanın ölkənin milli təhlükəsizliyinə cavabdeh olan orqanı belə əhatə etməsini vurğulayır.

MTN-in keçmiş şefi Eldar Mahmudovun 100 milyon dollarla ölçülən mülkləri və əmlakı haqda danışılır. Yeri gəlmişkən, E.Mahmudovun varidatının ən çox cəmləndiyi ölkə kimi İspaniya və Çexiyanın adı çəkilir.   

“Aydındır ki, bundan sonra da ölkədə korrupsiya yoxdur demək sadəcə gülməlidir”, - yazıda vurğulanır.

Məqalədə beynəlxlaq qurumların açıqlamalarına isnadən korrupsiyanın miqyasına görə Azərbaycanın 127-ci yerdə olması, ölkə ÜDM-də kölgə iqtisadiyyatının 60% təşkil etməsi yada salınır. “İndi nə qədər bəyanatlar səslənirsə səslənsin, korrupsiya Azərbaycanın dövlət-hüquq sisteminin özündən doğur, çünki, real icra, qanunverici və məhkəmə hakimiyyəti bölgüsü yoxdur. Bax, bununla da mübarizə aparılmalıdır. Bu isə o deməkdir ki, Mahmudovlar, İmanovlar, Zeynalovlar bir-birini əvəz  edəcək”, - məqalədə xatırladılır.

“Hökumət artıq qəti qərara gəlib və vətəndaşa heç bir dəstək veməyəcək”.  İqtisadçı ekspert Samir Əliyev bun “Yeni Müsavat” qəzetinə şərh edir. O, maliyyə qurumlarının son addımın bunu demyə əsas verməsi kimi dəyərləndirir. “Belə görünür ki, bankların və bəzi millət vəkillərinin cəhdləri nəticə verməyəcək və əhali dollarla götürdüyü krediti cari məzənnə ilə ödəməli olacaq”,  - ekspert durumu anladır.

Belə yanaşma və münasibəti qüsurlu sayan ekspert əhalinin indi düşmüş  olduğu durumu idarəçilikdəki səhvlərin nəticəsi adlandırır. Vaxtilə əhainin işığa, suya olan borclarının silindiyini yazan qəzet bunu indi də müəyyən güzəştlərlə əhaliyə tətbiq etməyin mümkünlüyünü xatırladır.

“Elə insan var ki, 2014-cü ildə kredit götürüb, indi borcu 2 dəfə artıb, birinci devalvasiyada hökumət problemi bankların boynuna qoydu, banklar da öz növbəsində cüzi kömək edərək problrmi əhalinin boynuna atıb”, - qəzet problemin həllini tapmamasına toxunur.

İctimai şuralar mərkəzi və yerli icra hakimiyyətlərinin nəzarətindən çıxaırlmalıdır. Deputat Azay Quliyev bunu “İctimai iştirakçılıq haqqında”  qanun lahiyəsində İctimai şuraların yaradılmasına münasibətdə bildirib. “Bizim yol” qəzeti belə yazır.

A.Quliyev “İctimai nəzarət haqqında” qanun layihəsində bu müddəanın əksini tapdığını deyib. “Biz subyektivliyi, formallığı aradan qaldırmaq istəyirik”, - A.Quliyev bu şuraların formal yaradılmasını əleyhinə çıxıb. O, bu şuraları rəsmi qurumların təşkil etməsinin də əleyhinə çıxıb. Bəziləri bu şuraların fəaliyyətinin əlaqələndiricisi kimi QHT-lərə DDŞ-nı göstəriblər. Layihənin parlamentdə müzakirələri zamanı təkliflərin nəzərə alınmasının vacib olduğu deyilib.