Media-icmal 17.02.21

"Azpolitika.info" saytında "Hansını tərpədirsən, altından 100 milyonlar, milyardlar çıxır... – Deputat" sərlövhəli məqalədə müəllif məmur talançılığı ilə bağlı mövzunu iqtisadçı-deputat Əli Məsimli ilə gündəmin müzakirəsinə daşıyır.

Müəllifə görə, mövzunu aktuallaşdıran işğaldan azad edilmiş ərazilərin bərpası üçün külli miqdarda vəsaitin lazım olmasıdır və belə halda məmur oliqarxiyasının, "kölgə iqtisadiyyatı"nın, maliyyə talançlığının xalqa və ölkəyə vurduğu ziyan yada düşür.  

Ə.Məsimli vurğulayır ki, Azərbaycan yeni inkişaf  mərhələsinə qədəm qoyub, artıq neft amilinin dominant rol oynadığı modeldən insan amilinin önə çıxdığı innovasiyalı inkişaf modelinə keçilir, yəni əsas prioritet insan üzərində qurulur.

Deputat əlavə edir ki, əgər əvvəllər Neft Fonduna ildə təxminən 20 milyard dollara qədər vəsait daxil olurdusa, son illər bu məbləğ maksimum 5 milyard dollar civarındadır.

Ə.Məsimli deyir ki, bütün potensialı hərəkətə gətirərək 10-20 ilə görüləsi işləri 5-7 ilə başa gətirmək olar, bununla da Azərbaycan təkcə regionda yox, bütün dünyada nümunəyə çevrilə bilər.

Ə.Məsimliyə görə, bütün problemlər başlıca olaraq monopoliya, korrupsiya və məmur özbaşınalığından qaynaqlanır, nəticə də ondan ibarətdir ki, ölkənin əhalisi ilə onun sərvətləri tərs mütənasibdir.

Deputat hesab edir ki, əslində, ölkədə 10 milyon deyil, bəlkə də 2-3 dəfə artıq sayda insan üçün yüksək həyat səviyyəsi yaratmaq mümkündür. Amma korrupsiya və monopoliya vasitəsilə milli sərvətlərin böyük hissəsi kiçik bir qrupun əlində cəmləşib.  

Son illərdə yüksək vəzifəli şəxslərin həbsini nəzərdə tutan deputat deyir: "Hansını tərpədirsən altından bir neçə yüz milyon, bəzi hallarda isə milyardlar çıxır. Bu özü də göstərir ki, əgər idarəetmə sisteminin fəlsəfəsi dəyişməsə, islahatlar aparılmasa, yalnız bəzi həbslərlə korrupsiyanı müəyyən qədər azaltmaq olar, amma onu cəmiyyətə təhlükə yaradan səviyyədən aşağı salmaq müşgülə çevrilər. Hər halda, reallıq onu deyir ki, korrupsiyaya, monopoliyaya, məmur özbaşınalığına qarşı mübarizə yaşadığımız dövrün tələbinə, prioritetinə çevrilib".

"Metbuat.az" saytında isə ""Rusiya Qarabağa ağır silahlar yerləşdirə bilər" sərlövhəli məqalədə Qarabağda Rusiya sülhməramlılarının fəaliyyəti politoloq Məhəmməd Əsədullazadə ilə dəyərləndirilir.

Politoloq 2020-ci il noyabrın 10-da imzalanmış üçtərəfli Bəyanata əsasə nQarabağda yerləşdirilən Rusiya sülhməramlılarının bu üç ayda mandatından kənar fəaliyyətlə məşğul olduğunu deyir: "...mandatından kənar dedikdə, sülhməramlı qüvvələrin beynəlxalaq mandatı yoxdur, bu gün sülhməramalı kimi deyil, real Rusiyanın peşəkar döyüşçülərindən ibarət bir hərbi birləşməsi kimi fəaliyyət göstərirlər", deyə politoloq izah verir.

Onun fikrincə, onların üç ay ərzində fəaliyyətləri sülhün və təhlükəsilziyin təminatı deyil, separatizmin müdafiəsi olub: "10 gündən bir hərbi təlimlər keçirirlər. Əgər bunlar sülhməramlı qüvvələrdirsə, atıcı silahlara malikdirsə, geniş poliqonda onların hərbi təlimləri kimə və nəyə hesablanıb?! Demək, missiya başqadır və onlar bundan sonra geniş çaplı proqrama malikdir".

Politoloq deyir ki, Rusiya sülhməramlıları kiçik və iri çaplı minaatanlardan istifadə edərək təlimlər keçir, proses göstərir ki, onların fəaliyyəti yalnız öz hərbi imkanlarını inkişaf etdirmək, sülhü və təhlükəsizliyi deyil, döyüş aktivliyini qoruyub saxlamaqdır".

M.Əsədullazadə vurğulayır ki, Rusiya bu gün minaatanlardan istifadə edəcəksə, sabah Dağlıq Qarabağa ağır silahlar - tank, top və raket sistemləri yerləşdirə bilər, odur ki, bunun qarşısı alınmalı, Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin fəaliyyəti nizamnamə ilə tənzimlənməlidir.

"Qafqazinfo.az" saytı isə "Onların yarısı 343 manat və ondan aşağı maaş alır" sərlövhəli məqalədə median əməkhaqqının həcmini iqtisadçı-ekspert Rövşən Ağayevlə dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi ilk dəfə ölkədə median əməkhaqqının miqdarı ilə bağlı açıqlama yayıb.

Rövşən Ağayev sözügedən açıqlamanı şərh edərək deyib ki, nazirliyin məlumatına əsasən, ölkədə median əməkhaqqı 343 manat təşkil edir. "Median əməkhaqqı iqtisadiyyatda maaş cədvəlinə qol çəkən bütün işçilərin sayını ikiyə böldükdə həmin bölünmə nöqtəsinə düşən məbləğə bərabərdir", deyə iqtisadçı məsələyə izah verib.

R.Ağayev deyir ki, Azərbaycanda median əməkhaqqının 343 manat olması o deməkdir ki, 1.8 mln. nəfərə yaxın muzdlu işçinin az qala 900 min nəfərinin məvacibi 343 manat və ondan aşağı səviyyədədir. Ekspert bildirir ki, hazırda orta aylıq maaşın 700 manatdan bir qədər yüksək olduğu nəzərə alınsa, deməli, median maaş orta əməkhaqqının 48%-nə bərabərdir. 

 Ekspert bəyan edir ki, OECD-nin (İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı) statistikasına görə, median və orta məvacib arasında fərq inkişaf etmiş və bir sıra Şərqi Avropa ölkələrində 10-25% arasında dəyişir, amma Azərbaycanda bu fərqin 2 dəfədən çox olması diqqət çəkir. 

Ekspert vurğulayır ki, açıqlanan statistikada özəl və dövlət sektorunun hər biri üzrə median maaşın məbləği ayrıca göstərilmir, digər tərəfdən, nazirlik median pensiyaların da məbləğini açıqlasa, bu sahədə də mənzərə aydın görünərdi.