Media-icmal 18.10.18

18 oktyabr - Dövlət Müstəqilliyi gününü dəyərləndirmə, 18 oktyabrın qeyri-iş günü olması müzakirələri, rus dilində təhsilə Azərbaycanda artan maraq və s. məsələlər bugünki (18 oktyabr 2018-ci il) medianın aparıcı möbzularındandır...

Dövlət müstəqilliyi günü

"Azərbaycan" qəzeti "Əbədi, daimi, dönməz istiqlal" sərlövhəli məqalədə dövlət müstəqilliyini dəyərləndirir.

Müəllif bir cümlə ilə 1991-ci ilin sonunda sovet imperiyasının çökməsilə Azərbaycan xalqına yenidən dövlət müstəqilliyini bərpa etmək imkanı yarandığını və bundan da irəli gələrək, 1991-ci il oktyabrın 18-də Ali Sovetin sessiyasında

"Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyi haqqında Konstitusiya Aktı" ilə dövlət müstəqilliyinin elan olunduğunu bildirir.

Müəllif deyir ki, bununla da Azərbaycanın tarixində yeni dövrün başlanğıcı qoyuldu.

Müəllif dövlət müstəqilliyinin bərpasından 27 il ötdüyünü deyərək, iddia edir ki, bu dövrün birinci iki ili (1991-93-cü illər) "neqativ siyasi proseslər, xalqın azadlıq ideyalarını şübhə altına almış illər" kimi dəyərləndirir.

Məqalə müəllifi 1991-1993-cü illərdə hakimiyyətdə olmuş iqtidarları ölkənin müstəqilliyinin möhkəmlənməsi üçün heç bir iş görməməkdə, dövlətçiliyi və müstəqilliyi məhvə düçar etməkdə ittiham edir.

Müəllif deyir ki, belə ağır və mürəkkəb dövrdə xalqın tələbi ilə Heydər Əliyevin ölkə rəhbərliyinə qayıdışı Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin qorunub saxlanmasına və möhkəmləndirilməsinə xidmət edən başlıca amil oldu.

Yazı müəllifi deyir ki, 1993-cü ilin iyununda parlamentin sədri, oktyabrda isə Prezident seçilən Heydər Əliyev tezliklə ölkədə yaranmış siyasi böhranı və hakimiyyət boşluğunu aradan qaldırdı, hərc-mərclik, özbaşınalıq, zorakılıq, silah işlətmək yolu ilə hakimiyyətə gəlmək praktikasına son qoyuldu, ictimai-siyasi sabitlik bərqərar edildi.

Müəllif deyir ki, H.Əliyevin ölkəyə rəhbərliyi dövründə dövlət idarəçiliyi, nizami ordu quruldu, genişmiqyaslı siyasi, hüquqi, iqtisadi, sosial və mədəni islahatlar həyata keçirildi, xalqın milli birliyi və həmrəyliyi təmin edildi.

Müəllif bu dediklərindən irəli gələrək iddia edir ki, Azərbaycanın həqiqi müstəqilliyi 1991-ci ildən yox, 1993-cü ildən başlayır.

Məqalə müəllifi vurğulayır ki, H.Əliyevin varisi, indiki Prezident İlham Əliyevin uğurlu siyasəti nəticəsində müstəqilliyin siyasi və iqtisadi sütunları daha da möhkəmlənib.

Məqalənin sonunda deyilir ki, Heydər Əliyevin şah əsəri olan Azərbaycan İlham Əliyev liderliyi ilə tarixinin ən qüdrətli dövrünü yaşayır, bunlar H. Əliyev ideyalarının yaşamasının, Prezident İlham Əliyev tərəfindən müstəqilliyin, dövlətçiliyin qüdrətlənməsinə hesablanmış əməli siyasi fəaliyyətin nəticəsidir.

Qazanılan uğurlar əminliklə deməyə əsas verir ki, Azərbaycanın müstəqilliyi, ulu öndər Heydər Əliyevin dediyi kimi, dönməzdir, əbədidir, daimidir.

Dövlət müstəqilliyi günü: qeyri -iş günü olsun, olmasın?

"Modern.az" da isə "18 oktyabr qeyri-iş günü olsun! - Müstəqillik günü ilə bağlı təklif verildi" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif 1991-ci il oktyabrın 18-də Azərbaycanın keçmiş Ali Sovetinin sessiyasında "Azərbaycan Respublikasının Dövlət Müstəqilliyi haqqında Konstitusiya Aktı"qəbul edərək Dövlət müstəqilliyinin elan olunmasını

Azərbaycan tarixinin ən şərəfli səhifələrindən biri adlandırır.

Müəllif vurğulayır ki, Konstitusiya Aktında göstərilir ki, müstəqil Azərbaycan dövləti 1918-1920-ci illərdə mövcud olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin hüquqi varisidir və bu sənədin qəbul olunması ilə Azərbaycan tarixində yeni dövrün başlanğıcı qoyulub.

Yazı müəllifi deyir ki, 1992-2006-cı illərdə 18 oktyabr ölkədə rəsmi bayram kimi qeyri-iş günü olub: "Amma 2006-cı il dekabrında Milli Məclidə Əmək Məcəlləsinə edilən əlavə və dəyişiklərdən sonra 18 oktyabr - Dövlət Müstəqilliyi günü, 12 noyabr - Konstitusiya Günü və 17 noyabr - Milli Dirçəliş Günü münasibətilə verilən istirahət ləğv edilib. Həmin günlər bayram günü kimi saxlanılsa da, iş günü sayılır".

Müəllif deyir ki, o zaman 18 oktyabrın iş günü elan edilməsi ölkədə birmənalı qarşılanmadı, çoxları Milli Məclisin Azərbacan üçün çox önəmli bir tarixi dövlət səviyyəli bayramlar siyahısından çıxararaq, peşə bayramı səviyyəsinə endirməsini mənfi hal kimi qiymətləndirdilər, çünki dünyanın bir çox ölkələrində müstəqillik günü qeyri-iş, bayram günüdür.

Müəllif bununla bağlı bəzi deputatların şərhlərini alıb və onlar 18 Oktyabr Müstəqillik gününün yenidən qeyri-iş günü olmasını təklif ediblər.

Milli Məclisin deputatı, "İstiqlalçı deputat" Vahid Əhmədov 18 oktyabrın Azərbaycanda qeyri-iş günü elan edilməsinin tərəfdarıdır: "Bütün dünya dövlətlərinin rəhbərləri Azərbaycanı 18 oktyabrda daha çox təbrik edirlər. Çünki, həmin gün müstəqillik haqqında Konstitusiya Aktı qəbul olunub. Ona görə də bu günün qeyri-iş günü elan edilməsi daha əhəmiyyətlidir. Təklif edirəm ki, Müstəqillik günü Azərbaycanda qeyri-iş günü elan edilsin. Yəni, insanlar hiss etməlidir ki, müstəqillik günü Azərbaycan üçün ən önəmli, tarixi günlərdən biridir, bayramdır, istirahət günüdür".

Deputat Fazil Mustafa deyir ki, Müstəqillik gününün qeyri-iş günü elan edilməsi məsələsi dəfələrlə parlamentdə qaldırılıb: "Ancaq bununla bağlı heç bir qərar dəyişməyib. Fikrimcə, oktyabrın 18-i Azərbaycanda qeyri-iş günü olmalıdır, bu, daha doğru olar. Təəssüf ki, Milli Məclisdə qərar səs çoxluğu ilə qəbul olunduğuna görə, hələ ki məsələyə təsir etmək imkanımız yoxdur".

Müəllif deyir ki, digər "İstiqlalçı deputat" Tahir Kərimli də 18 oktyabr Müstəqillik Gününün yenidən qeyri-iş günü olmasını təklif edib: "Əvvəllər oktyabrın 18-i qeyri-iş günü idi, ancaq sonradan belə məsləhət oldu ki, oktyabrın 18-i iş, 28 May Respublika günü isə qeyri-iş günü olsun. Ancaq müstəqillik günü bir çox ölkələrdə qeyri-iş günüdür və böyük bayramlardan sayılır. Dəfələrlə Milli Məclisdə də oktyabrın 18-nin yenidən qeyri-iş günü olması ilə bağlı deputatlar məsələ qaldırıblar, güman edirəm ki, dövlət gec, ya tez bunu nəzərə alacaq".

Təhsilin "təsiri əks-təsirə bərabər etmək" problemi

"Bizimyol.info"da isə "Rus bölməsinə marağın qarşısını almaq üçün Azərbaycan bölməsində təhsilin keyfiyyətini qaldırmaq lazımdır" sərlövhəli məqalə diqqət cəlb edir.

Müəllif son ayların aktual məsələlərindən birinə çevrilən Azərbaycanda rus dilində təhsilə maraq və bu dildə təhsil alanların sayının artmasını təhsil sahəsində ekspert Kamran Əsədovla müzakirə edir.

"Son illərdə rus bölməsində təhsilə ciddi maraq oyanıb və buna görə də rus bölməsini ləğv etməklə yaranmış sıxlığın aradan qaldırılmasını gözləmək sadəlöhvlük olardı". K.Əsədov bu mövqeyi "bizimyol.info"ya açıqlamasında bildirir.

Ekspertə görə, bu, bir tərəfdən vətəndaşların hüquqlarının pozulmasıdır, belə ki, keyfiyyətli təhsil almaq istəyən ailələrin övladları bu təhsildən məhrum olacaqlar.

Digər tərəfdən isə K.Əsədov hesab edir ki, bu, daha ciddi sıxlığa gətirib çıxara bilər, belə ki, Azərbaycan bölmələrində kadr potensialı kifayət qədər deyil, siniflərin sayı azlıq təşkil edəcək.

K.Əsədov deyir ki, hazırda ölkədə 340 orta məktəbdə tədris rus dilində aparılır: "Bu, orta məktəblərin 7,6 faizində tədrisin rus dilində aparılması deməkdir. Ölkədə orta məktəblərin ümumi sayı 4472-dir. Tədrisin rus dilində aparıldığı 340 məktəbdə 90 min şagird rus dilində təhsil alır. Bu, ölkədə ümumən şagirdlərin 6,3 faizinin rus dilində təhsil alması deməkdir".

Ekspert bildirir ki, ölkədə şagirdlərin ümumi sayı 1 milyon 416 min nəfərdir, həmin şagirdlərin 450 mindən çoxu rus dilini xarici dil kimi öyrənir ki, bu da ölkə şagirdlərinin 32 faizi deməkdir, ölkədə fəaliyyət göstərən ali təhsil müəssisələrində isə bütün ixtisasların 70 faizdən çoxu rus dilində də tədris olunur.

K.Əsədova görə, sıxlığın və rus bölməsində təhislin artmasına marağın qarşısını almağın yolu Azərbaycan bölməsində təhsilin keyfiyyətini qaldırmaqdan keçir: "Bundan sonra rus bölmələrinə qəbulu birbaşa yox, müsahibə mərhələsi tətbiq etməklə həyata keçirmək lazımdır. Yəni rus dilində bilik və bacarıqları olmayanları, anlayışı olmayanları qəbul etməməklə bu problemi aradan qaldırmaq olar".

Ekspert iddia edir ki, insanlar rus bölməsində həm də ona görə, təhsil almağa çalışır ki, keyfiyyətli təhsil almasa da, heç olmasa bir xarici dili bilsin, çünki Azərbaycan bölməsində xarici dillərin tədris vəziyyəti ürək açan deyil.

"Öncə Azərbaycan bölməsində təhsilin keyfiyyətini artırmaq lazımdır, ondan sonra ibtidai siniflərdə ancaq Azərbaycan bölməsi, yuxarı siniflərdə isə rus və digər bölmələr olsun. Yəni, əsas baza azərbaycan bölməsində başlasın", ekspert belə sxem təklif edir.

Ekspert belə əsaslandırma verir ki, ölkə ərazisində rus əsilli vətəndaşlar yaşadıqları üçün Azərbaycan rus dilində təhsildən imtina edə bilməz.