Media-icmal 19.06.19

Milli-mənəvi dəyərlərin mahiyyəti, istifadə edilən kərə yağlarının tərkibi, sığorta bazarındakı vəziyyət və s. məsələlər bugünki (19 iyun 2019-cu il) medianın aparıcı mövzularındandır.

Milli-mənəvi dəyərlər: tarixilik və müasirlik

"Azərbaycan" qəzeti "Dünyaya nümunə olan Azərbaycan reallığı" sərlövhəli məqalədə tarixilik və müasirlik kontekstində milli-mənəvi dəyərlərin mahiyyətini izah edir.

Müəllif Azərbaycan xalqının milli-mənəvi dəyərləri dedikdə dil, dini inanc, adət-ənənə, tarixən bu torpaqlarda mövcud olmuş birgə yaşayış mühiti və tolerantlıq kimi xüsusiyyətlərin nəzərdə tutulduğunu bildirir.

Müəllifə görə, xalq yüzillər boyu bu dəyərlərə söykənərək, tarixin ağır sınaqlarından üzüağ çıxıb, milli varlığını, dövlətçilik ənənələrini qoruya bilib, bu gün tarixinin ən qüdrətli dövrünü yaşayan müstəqil Azərbaycan dövləti də məhz əsrlər ərzində formalaşmış həmin dəyərlər üzərində bərqərardır.

Müəllifə görə, mədəni irsə düzgün münasibət formalaşmasında, cəmiyyətin inkişafı üçün məqsədyönlü şəkildə istifadə olunmasında liderlərin müstəsna rolu var və bu qanunauyğunluq Heydər Əliyevin dövlətçilik irsində, fəaliyyətində xüsusi yer tutub.

Yazı müəllifi deyir ki, hələ sovet dönəmində Azərbaycana rəhbərlik edən H.Əliyev xalqın milli şüurunu oyatmış, özünüdərk, milli yaddaşın bərpası məramı ilə sistemli tədbirlər həyata keçirmişdir: "Azərbaycan mədəniyyətinin, incəsənətinin, adət-ənənələrinin yaşadılması, ana dilimizin qorunması və inkişafı, şəxsiyyətlərimizin təbliği yönündə Heydər Əliyevin həmin illərdə gördüyü işlərin hədəfi keçmişimizə, soykökə qayıdış, bu xalqın ucalığının bütün dünyada görünməsi demək idi".

Müəllif vurğulayır ki, dövlət müstəqilliyinin bərpasından sonra da ölkəyə rəhbərlik edərək H.Əliyev milli-tarixi yaddaşın bərpasını demokratik, hüquqi dövlət quruculuğu prosesi ilə həmahəng həyata keçirirdi.

Müəllif deyir ki, indi isə H.Əiyevin oğlu, prezident İlham Əliyev milli-mənəvi dəyərlərin, mədəni irsin, adət-ənənənin qloballaşmanın mənfi təsirlərindən qorunmasına, dünyada təbliğinə mühüm prioritet kimi yanaşır.

Müəllifə görə, məhz bu siyasət sayəsində ölkədə insanların etiqad azadlığı qorunur, təmin olunmasına tam şərait yaradılır, dövlətlə din arasında qarşılıqlı anlaşma və əməkdaşlıq güclənib, bunun nəticəsi olaraq dünyəvi dövlət prinsiplərinə sadiq olan Azərbaycanda dövlət-din münasibətlərinin özünəməxsus modeli formalaşıb.

Müəllif hesab edir ki, Prezident İlham Əliyev ölkədə dini etiqad azadlığının, multimədəni harmoniyanın əsas təminatçısı kimi çıxış edir, Azərbaycanda mövcud olan dini dözümlülük və tolerantlıq dinə münasibətdə dövlət siyasətinin əsasını təşkil edərək sülhə, milli vəhdətə, mədəniyyətlərin dialoquna xidmət göstərir.

Müəllif hazırda dünyada baş verən münaqişləri tolerantlığa əməl olunmamasının nəticəsi adlandırır, Azərbaycanı isə tolerantlıq ünvanı kimi təqdim edir: "Hazırda respublikamızda dünya dinləri ənənəvi olaraq qarşılıqlı etimad və əmin-amanlıq şəraitində fəaliyyət göstərir, yüzlərlə islam və qeyri-islam dini icmaları öz etiqadlarını azad və sərbəst şəkildə icra edirlər. Son illərdə ölkədə 500-dən artıq dini icmanın dövlət qeydiyyatından keçməsi də tolerantlığın bariz təcəssümü sayıla bilər".

Sonda isə müəllif bildirir ki, bu istiqamətdə göstərilən fəaliyyətin məqsədi dəyərləri qorumaq, onları gələcək nəsillərə düzgün çatdırmaq və ölkənin bu dəyərlər işığında daha da möhkəmlənməsinə, inkişafına nail olmaqdır.

İstifadə etdiyimiz yağ düşmənimiz deyil ki?...

"Yeni Sabah.az"da isə "Azərbaycanda istehsal olunan kərə yağı haqda sensasion iddialar" sərlövhəli məqalə diqqət çəkir.

Müəllif satış nöqətlərində əhaliyə satılan kərə yağlarının tərkibini, bunun insan orqanizminə mümkün mənfi təsirlərini qida mühəndisi İsa Əliyevlə müzakirə edir.

İ.Əliyevə görə, hazırda kərə yağı adı altında əslində içərisində spred yağ qarışı olan yağların satılması ən böyük problemlərdən biridir və insan səhhəti üçün zərərli olmasa da, bir hiyləgərlikdir: "Bilirik ki, kərə yağı heyvan mənşəli yağdır, heyvan südündən hazırlanır. Amma onun içinə bitki mənşəli yağ qarışdıraraq (Spred) kərə yağı adı altında işbazlıq edərək, marketinq oyunu oynayaraq satırlar". İ.Əliyev bunu "Yeni Sabah"a açıqlamasında bidirib.

Onun sözlərinə görə, Azərbaycanda kiloqramı 4-5 manata olan kərə yağı görmək mümkündür: "Təbii ki, bunlar kərə yağı deyil. Bəzən sosial şəbəkələrdə istehlakçıların yerləşdirdiyi fərqli videomateriallar görürsünüz. Görünür ki, yağı əridiblər, əriyəndən sonra mənşəyi bəlli olmayan fərqli cür bir hal alır. Sanki plastik əritmisiniz. Bu da sırf kütlə artırmaq, həcm vermək üçün yağla heç bir əlaqəsi olmayan başqa inqridientləri içinə əlavə edərək əmələ gətirdikləri məhsuldur. Bunlar birbaşa insan səhhəti üçün zərərlidir".

İ.Əliyev deyir ki, əgər yağda problem varsa, böyük ehtimalla ondan istifadə ürək-damar xəstəlikləri əmələ gətirəcək, təəssüf ki, Azərbaycanda da belə problemlər var, bəzən yağın alınmasında palma yağı və yaxud hidrogen bondları zəif olan başqa bitki mənşəli yağlardan istifadə olunur.

Mühəndis vurğulayır ki, yağın içərisinə təbii aromatizatorlar, rəngləndiricilər vurularaq onu günəbaxan və ya qarğıdalı yağı kimi sata bilirlər: "Bu da problemdir. Hidrogen birləşmələri - bondları yağlarda güclüdürsə, həmin yağ keyfiyyətli hesab olunur. Bir neçə il əvvəl mən Azərbaycanda tanınmış markanın bir məhsulunu Hollandiyadakı laboratoriyaya göndərdim. Mənim əsas qorxum yağın içərisində xərçəng xəstəliyi əmələ gətirən trans yağının mövcud olub olmaması ilə bağlı idi. Cavab gəldi. Düzdür, tərkibində trans yağ çıxmadı, amma Azərbaycanda həmin vaxt ən çox satılan, xüsusən istehsalat sənayesində istehsal olunan həmin yağın keyfiyyəti çox-çox aşağı çıxmışdı".

İ.Əliyevin sözlərinə görə, hazırda bu məsələ Azərbaycanda ən böyük qorxudur: "Yağın içində trans yağ bir faizədək olduqda çox böyük problem deyil. Çünki Avropadakı yağlarda da üzərinə yazılır ki, 1%-dək trans yağ ola bilər. Amma Azərbaycanda yağların üzərində belə bir şey yazılmır. Amma bu, şərt olmalı, yazılmalıdır. Məsələn, məhsulların üzərində GDO yoxdur, amma geni dəyişdirilmiş (GDO) olması yazılmalıdır. Bir çox hallarda bunlara rast gəlmirsiniz, amma buna diqqət olunmalıdır. Hətta yazılmadıqda həmin firmalar cərimələnməlidir".

Mühəndis deyir ki, gündəlik istifadə edilən yağların nə dərəcədə təbii olduğunu yoxlamaq çox çətindir, odur ki, insan güvəndiyi bir məhsula üz tutsa daha yaxşı olar.

Bu, sığorta bazarının öz problemidir - deputat

"Modern.az"da isə "Deputat sığorta şirkətlərini ittiham etdi" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif daşınmaz əmlakın sığortası ilə bağlı ölkədə qanunvericilik bazasının yetərli olmasına baxmayaraq, əməli fəaliyyətin hələ də genişlənə bilməməsinin səbəblərini Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlığın inkişafı komitəsinin üzvü, deputat Vahid Əhmədovla müzakirə edir.

"Azərbaycanda sığorta bazarını genişləndirmək üçün bir sıra qanunlar qəbul və qanunlara dəyişiklik etdik. Hətta yaşayış binalarının, mənzillərin sığortası ilə əlaqədar qanun qəbul etdik. Təəssüf ki, sığorta şirkətləri bu sahədə irəliləyişə nail ola bilməyiblər". Deputat V.Əhmədov bunu ölkənin sığorta bazarındakı vəziyyəti "modern.az"a şərh edərkən bildirib.

Deputat hesab edir ki, bu sahənin inkişaf etməsi üçün təbliğata ehtiyac var:

"Birincisi, hər bir sığorta şirkəti başa düşməlidir ki, onun normal fəaliyyət göstərməsi üçün təbliğata, reklam çarxlarına çox böyük ehtiyac var. Əhali arasında təbliğat işləri aparmaq, reklama müəyyən qədər vəsait xərcləmək lazımdır. Bu zaman əhali başa düşsün ki, sığorta vacibdir".

Deputat hesab edir ki, bu sahədə müəyyən qədər problemlər, boşluqlar olduğu üçün sığorta bazarında vəziyyət ürəkaçan deyil.

Depautat V.Əhmədov həm də əlavə edir ki, sığortada ən ciddi problemlərdən biri qiymət qoyulması ilə bağlıdır: "Məsələn, vətəndaş avtomobilini sığorta etdirir və sonra avtomobili qəzaya düşəndə gedib həmin qiymətə avtomobil ala bilmir. Bu cür problemlər var", - deyə V.Əhmədov sığorta bazarındakı problemləri diqqətə çatdırır.

Amma V.Əhmədov vurğulayır ki, bu problemlər birbaşa qanunvericiliklə və ya qanunlarla əlaqədar deyil, bu, sığorta bazarının öz problemidir.

Deputat hesab edir ki, sığorta şirkətləri daha ciddi işləməlidirlər ki, hər bir insana düşən sığortanın qiymətini artıra bilsinlər, bunun isə yeganə yolu təbliğat və reklamdır.