Media-icmal 19.09.20

Ölkədə pandemiyaya qarşı aparılan mübarizə, ölkəyə investisiya cəlb edilməsinin yolları, iqtisadiyyatın COVİD-19 məhdudiyyətlərinə davam gətirəcəyi qayğıları və s. medianın aparıcı mövzuları sırasındadır.

“Azərbaycan” qəzeti “Karantin rejiminin ləğvi də mümkün ola bilər” sərlövhəli məqalədə bu mümkünlüyün yolları barədə danışılır.

Müəllifə görə, Azərbaycanda koronavirusun yayılmağa başladığı ilk zamandan etibarən ona qarşı effektiv tədbirlərə start verilib və vətəndaşların həyatı, sağlamlığı prioritet məsələ kimi önə çıxarılıb.

Müəllif əlavə edir ki, ölkə rəhbərliyi tərəfindən görülmüş preventiv tədbirlər sayəsində Azərbaycan dünyanı bürümüş virusa qarşı mübarizədə nümunəvi ölkələr sırasında yer alır.

Müəllifə görə, bunun nəticəsində pandemiya ilə bağlı tətbiq olunan xeyli məhdudiyyət aradan qaldırılıb, avqustun 5-dən sərt karantin rejimində yumşaldılmalara start verilib, ən başlıcası ölkə üzrə bütün təhsil müəssisələri pandemiya şərtlərinə uyğunlaşdırılmış formada fəaliyyətə başlayıb.

Müəllif yada salır ki, ölkədəki sanitar-epidemioloji vəziyyətin təhlilinə uyğun sentyabrın 30-dək müəyyən məhdudiyyətlər hələ də qüvvədə qalır.

Bununla belə müəllif hesab edir ki, ölkədə koronavirusla bağlı bu kimi halların yaşanması arzuolunmazdır, şəhər və rayonlarda epidemioloji vəziyyətin tələblərinə ciddi əməl olunması mütləqdir, mübarizənin tam təsirli olması həm də birbaşa vətəndaş məsuliyyətinə bağlıdır.

Müəllif deyir ki, tənəffüs yollarını qoruyan fərdi vasitələrdən istifadə olunmalı, insanlar arasında ara məsafəsinə dair tələblərə əməl etməli və bu şərtlər pozulmamalıdır.

“Müsavat.com”  saytı isə “Maliyyə amnistiyası niyə düyünə düşüb? verilən suala cavab axtarılır.

Müəllif deyir ki, pandemiya ilə bağlı ölkə iqtisadiyyatını daha tez bərpa etmək üçün böyük investisiyaların cəlb olunması zərurəti yaranıb və iqtisadçılar ölkə iqtisadiyyatına investisiyaya cəlb etməyin yolları barədə fikrilərini ifadə edirlər. 

Müəllif  Mərkəzi Banka istinadən bildirir  ki, 2020-ci ilin yanvar-iyun ayları ərzində Azərbaycana xaricdən 2,1 milyard dollar həcmində birbaşa investisiya cəlb olunub ki, bu da ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 23,5 faiz çoxdur. Amma müəllif əlavə edir ki, bu investisiyaların tərkibində neft-qaz sektoruna yatırılanlar əsas paya malikdir. Belə ki, ölkə iqtisadiyyatına yatırılmış birbaşa investisiyaların strukturunda neft-qaz sektorunun xüsusi çəkisi 84,4 faiz təşkil edib.

Müəllif əlavə edir ki, rəsmi rəqəmlər bu ilin birinci yarısında ölkədən kənara çıxarılan vəsaitlərin həcmində də kəskin artım baş verdiyini, yanvar-iyun aylarında Azərbaycandan kapital axını həcminin 1,8 milyard dollar təşkil etdiyini bildirir.

Bu göstərici isə ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 32,1 faiz çoxdur. Ölkədən uçota alınması mümkün olmayan valyuta çıxışı 599 milyon dollar olub.

Müəllifə görə, hökumət yerli və xarici investorları ölkəyə cəlb etmək üçün addımlar atdığı bir vaxtda Azərbaycandan xaricə külli miqdarda vəsaitlər çıxarılır.

Ekspert Natiq Cəfərliyə görə, investisiya cəlb olunmasında əsas vasitələrdən biri maliyyə amnistiyasıdır, amma bu amnistiya şərtləri etibarlı olmalıdır, indiki şərtlərlə amnistiya elan edilsə belə effekti olmayacaq.

İqtisadçı deputat Vüqar Bayramov da hesab edir ki, Azərbaycanda maliyyə amnistiyası zəruridir. Deputata görə, həm iqtisadiyyatın leqallaşdırılması, həm kapitala amnistiya verilməsi fonunda maliyyə amnistiyasının da tətbiq olunması sərmayə qoyuluşlarının artmasına gətirib çıxara bilər.

“Redaktor.az” saytı  “Azərbaycan iqtisadiyyatı COVID-19-a tab gətirəcəkmi?- ekspert rəyi” sərlövhəli məqalədə ölkə iqtisadiyyatının dayanıqlıq səviyyəsini iqtisadçı-ekspert Rəşad Həsənovla  müzakirəyə gətirir.

Müəllif vurğulayır ki, 2020-ci ilin 3-cü rübündə də müəyyən məhdudiyyətlərin tətbiqi iqtisadiyyatın bəzi sahələrində çətinliklər yaratmaqda davam edir.

Müəllif hesab edir ki, iaşə obyektləri, mehmanxanalar və otellər ən çox ziyan görən sahədir, elə tikinti sektoru da bunların arasında yer alır.

R.Həsənov isə deyir ki,  bu ilin dördüncü rübü pandemiyanın ikinci dalğası ilə müşayət edilir. Ekspert əlavə edir ki, ÜST pandemiya dövründə iqtisadiyyatın bloklanmasını deyil, müəyyən qaydalara əməl olunmaqla prosesin idarə olunmasını tövsiyə edir.

Ekspert əlavə edir ki, amma bir çox ölkələr pandemiyanın yayılma sürəti artdıqca karantinə getməli olur, elə Azərbaycanda da 4-cü rübdə iqtisadiyyatın inkişaf dinamikası məhz bundan asılı olacaq.

R.Həsənov vurğulayır ki, avqust ayında iqtisadiyyatın bəzi sahələrində maneələr aradan qaldırılsa da kiçilmə dinamikası müşahidə olunub. Nəticədə iqtisadiyyatın ümumi resessiyası əvvəlki aylarla müqayisədə 2.8 %-dən  3%-ə dək yüksəlib, hökümət ilin sonuna kimi bu kiçilmənin 4.3%-ə qədər arta biləcəyini istisna etmir.

Ekspert karantin qaydalarının yenidən sərtləşdirilmədiyi təqdirdə bu ilin 4-cü rübündə müəyyən qədər inkişafın hiss olunacağını bildirib: “Biz hesab edirik ki, karantin qaydalarının yumşaldılması ilə iaşə və və turizm sahəsində iqtisadiyyatın bərpası baş verə bilər, hazırda xarici turizmdə olmasa da daxili turizmdə canlanma müşahidə edilir”.