Media-icmal 20.10.18

Azərbaycanın beynəlxalq iqtisadi göstəriciləri, ictimai nəqliyyat sahəsində vəziyyət, son vaxtlar Bakıda sürüşmələrin artmasının səbəbləri və s. məsələlər bugünkü (20 oktyabr, 2018-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır.

Azərbaycanın beynəlxalq iqtisadi göstəriciləri

"Azərbaycan" qəzeti "Beynəlxalq miqyasda etiraf edilən yüksəliş" sərlövhəli məqalədə Azərbaycanın ayrı-ayrı beynəlxalq göstəricilər üzrə mövqelərini yaxşılaşdırmasını dəyərləndirir.

Müəllif Yeni Qlobal Rəqabətlilik Hesabatına istinadən Azərbaycandakı inkişaf prioritetlərinin sürətlə reallaşdığını göstərir

Müəllif deyir ki, ölkənin qazandığı sosial-iqtisadi sahədəki uğurların əsasında iqtisadiyyatın diversifikasiyası ilə bağlı məqsədyönlü siyasət durur.

"Təbii ki, Azərbaycanda əldə olunan iqtisadi nailiyyətlərin əsasında müasir çağırışlara cavab verən islahatların həyata keçirilməsi, prezident İlham Əliyevin düşünülmüş, gələcəyə hesablanmış, xalqın və dövlətin milli maraqlarına xidmət edən məqsədyönlü və praqmatik siyasəti dayanır".

Yazi müəllifi vurğulayır ki, bu siyasətin nəticəsi olaraq Azərbaycan dünyadakı iqtisadi kataklizmlərə baxmayaraq iqtisadi, sosial və s. sahədə böyük nailiyyətlər əldə edib, regionun liderinə çevrilib.

Müəllif deyir ki, elə bunun nəticəsidir ki, dünyanın ən nüfuzlu iqtisadi institutlarının hesabatlarında Azərbaycana böyük diqqət yetirilir və bu günlərdə Dünya İqtisadi Forumunun yeni metodologiya əsasında hazırladığı Qlobal Rəqabətlilik Hesabatında Azərbaycandakı inkişaf proseslərinə obyektiv dəyər verilir.

Müəllif vurğulayır ki, hesabatın 12 əsas sütun indikatorundan 7-si üzrə ölkənin mövqeləri əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşıb. İnstitutlar, infrastruktur, informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının istifadə səviyyəsi, səhiyyə, əmək bazarı, biznes dinamikliyi və innovasiya potensialı sütun indikatorları üzrə Azərbaycanın mövqelərinin yaxşılaşması Qlobal Rəqabətlilik Hesabatı tərəfindən qeydə alınıb.

Müəllif deyir ki, biznesin dinamikliyi üzrə Azərbaycan dünyanın 140 ölkəsi arasında 31-ci, biznesə başlamaq üçün tələb olunan günlərin sayı alt-indikatoru üzrə 17-ci, müflisləşmə normativ hüquqi bazası alt-indikatoru üzrə 17-ci, sahibkarlıq riskləri alt-indikatoru üzrə 21-ci, ideyaların şirkətə təsiri alt-indikatoru üzrə 25-ci olub: "Azərbaycanda əlverişli biznes mühitinin olması, bu sahədəki göstəricilərin dinamikası həyata keçirilən iqtisadi islahatların uğurlu nəticələrinin əyani təsdiqidir".

Müəllif hesabata əsasən bildirir ki, Azərbaycan dünyada sosial bərabərliyin ən yüksək səviyyədə təmin olunduğu ölkə kimi qiymətləndirilib.

Müəllif hesab edir ki, belə hesabatlar Azərbaycanın inkişaf dinamikasının beynəlxalq aləmdə də yaxından izləndiyini, təqdir olunduğunun göstəricisidir.

"Ölüm xətti" məcazını dəyişmir

"Yeni Müsavat" qəzetində isə "Sürücülərin özbaşınalığı davam edir: "Onlar bizə sərnişin kimi yox, qəpik kimi baxırlar" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif son zamanlar ictimai nəqliyyatda yol qəzalarının çoxalması səbəblərini müzakirəyə çıxarır.

Müəllif xatırladır ki, ayrı-ayrı-vaxtlarda ən son olaraq Bakıətrafı Binə qəsəbəsinə işləyən 160 saylı marşrutda oktyabrın 1-də törədilən qəza cəmiyyətdə ciddi narahatlığa və bundan irəli gələrək müzakirələrə səbəb oldu,

Müəllif vurğulayır ki, bu qəzanın rezonansı o qədər geniş idi ki, dövlət başçısı da buna reaksiya göstərdi.

Müəllif xatırladır ki, həmin müzakirələrdə bu qəzalara səbəb kimi yararsız avtobusların xəttə buraxılması, sürücü məsuliyyətsizliyi, daha ox qazancdan ötrü sürət həddini aşmaq və s. səbəblər göstərilirdi.

Yazı müəllifi deyir ki, həmin narahatlığın yaratdığı müzakirələrin bu sahədə müsbət dəyişikliyə səbəb olub-olmamasını müəyən etmək üçün Bakıətrafı kənd və qəsəbələrə gedən avtobusların ilk dayanacağı olan "Koroğlu" metrostansiyasının yaxınlığındakı avtobus dayanacağına gəliblər.

Müəllifin deməsinə görə, hər xətt avtobusunun dayanası üçün yerlər ayrılsa da sürücülər buna əməl etmir, başqa xətt avtobusunun dayanacına girir, sürücü həmkarının narazılığından sonra öz yerinə qayıdıb.

Müəllif vurğulayır ki, 160 saylı marşrut avtobuslarının görkəmi də bərbad halda olub, belə ki, 160 rəqəmi avtobusun üzərinə əl yazısı ilə yazılıb, içərisi toz-torpaq içində olub, görünən o idi ki, bu xətt avtobusları bəlkə aylardır ki, yuyulmur.

Müəllif hesab edir ki, bu xətdə baş verənlərdən xətt sahibi hələ də nəticə çıxarmayıb, sərnişinlər isə sürücülərin nəzakətsiz davranışlarından, avtobusda çox sıxlıq yaratdıqlarından şikayətlənirlər.

Müəllif deyir ki, sərnişinlər sürücülərin sərnişin dolu avtobusu telefonla danışa-danışa idarə etməsindən, iradlar bildirilsə də buna əhəmiyyət verməmələrindən narazılıq edirlər.

Müəllifə görə, daha bir şikayət Bakıətrafı qəsəbələrə işləyən marşrut avtobuslarının sayının azlığıdır, bu da səhər və axşam saatlarında həddindən artıq sıxlıq yaşanmasının əsas səbəbidir.

Müəllif bəzi xətt sürücülərini də müzakirəyə cəlb edir, sürücülərin şikayəti isə xətt sahibinin tələb etdiyi gündəlik planı artırmasından, daha çox sərnişin götürə bilmək üçün sürət həddini artırmağa məcbur olmalasındadır: "Bu səbəbdən də daha çox sərnişin götürməyə və daha sürətli sürməyə məcbur olurlar. Təbii ki, belə olan halda qəzalar, bədbəxt hadisələr qaçılmaz olur. Sürücülərdən biri gündəlik 188 manat plan verdiyini və 60 manat da yanacağa sərf etdiyini bildirdi".

Sərnişinlər isə kənd və qəsəbələrə işləyəcək yeni avtobusların xətlərə buraxılmasını gözləyirlər.

Cəzasızlığın hamıya aid olan nəticəsi

"Novoye Vremya" qəzetində isə "Sürüşmə Bakıya hücuma keçib" sərlövhəli məqalə diqqət çəkir.

Müəllif son vaxtlar Bakıda sıxlaşan torpaq sürüşmələrinin, o cümlədən oktyabrın 10-dan etibarən Badamdarda hələ də davam etməkdə olan sürüşmələrin səbəblərini araşdırır.

Müəllif deyir ki, müxtəlif ranqlı rəsmi şəxslər, mütəxəssislər bu sürüşmələrə səbəb kimi insan amilini, texnogen prosesləri göstərirlər.

Müəllif isə deyir ki, bunlarla yanaşı daha bir səbəb də var və bu səbəb şəhərsalma prinsiplərinə riayət olunmamasıdır.

Yazı müəllifi Bakının mərkəzi hissəsi də daxil olmaqla bir çox binaların yazılı icazə olmadan tikildiyini və burada rüşvət amilinin əsas rol oynadığını iddia edir, indi is hamının həmin qanunsuzluğun "meyvəsi"ni yediyini bildirir: "Baş Prokurorluq qanunsuz tikinti aparmağın yolverilməzliyindən danışır, amma belə icazəsiz tikintilərə icazə verənlərə qarşı tədbir görmür. Bu məsələdə həmişə olduğu kimi oliqarxlar və sahibkarlar kənarda qalırlar. Qanunsuz tikinti aparan şirkətlər isə məhz bu adamlara aiddir və bu, heç kəsə sirr deyil".

Müəllif hesab edir ki, indi paytaxtda dalbadal baş verən torpaq sürüşmələri biabırçılığına görə məhz bu şəxslər qanun qarşısında cavab verməlidirlər.

Müəllif belə bir məqamı da vurğulayır ki, bu sahibkar-oliqarxların tikdirdikləri binalar şəhər arxitekturasına və tikintinin aparıldığı landşafta uyğun deyil, üstəlik bu tikintilər hətta paytaxtın Baş Planına da uyğun gəlmir.

Müəllif Bakının dəniz sahilində yerləşdiyini, təpələrlə əhatələndiyini bildirərək deyir ki, burada hundürmərtəbəli binaların dəniz sahilindən çox uzaqda tikilməsi prinsipinə riayət olunmalıdır, amma sabibkarlar bununla hesablaşmırlar.

Yazı müəllifi vurğulayır ki, bu tikintilər hələ başlayanda mütəxəssislər onun acı nəticələri barədə xəbərdarlıq edirdilər, məmurlar isə tikinti üçün kimə gəldi icazə verirdilər: "Bu müddət ərzində onlarla arxitektura abidəsi sıradan çıxarıldı, nə qədər ağaclar kəsildi. Amma məmurları ancaq pul maraqlandırırdı. Ən başlıcası bu aparılan tikintilərin demək olar ki, hamısı oliqarxlara aid idi".

Müəllif deyir ki, Badamdar şossesində də tikintilər yerli relyef nəzərə alınmadan aparılıb, bunun nəticəsində su drenajlarının təbii axın yolları bağlanıb, qrunt suları üzə çıxıb.

Müəllif vurğulayır ki, bu mənada Bakını xilas edə bilmək üçün düşünülməmiş tikinti işi dayandırılmalıdır, əks halda Bakını yeni fəlakətlər gözləyir.