Media-icmal 20.11.17

Son 14 ildə ölkənin iqtisadi baxımdan güclənməsi, ölkənin tikinti sektorundakı durum, məmur deyiminə alternativ münasıbət bugünkü (20 noyabr, 2017-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır.

İslahatların ən sürətli ölkəsi

"Azərbaycan" qəzeti "İqtisadi müstəqillik siyasi müstəqilliyin əsasıdır" sərlövhəli (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=134113) məqalədə ölknin son 14 ildəki iqtisadi gücünü dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, bu müddətdə ölkəyə yatırılan 225 milyard dollar həcmində investisiya, 42 milyard dollarlıq strateji valyuta ehtiyatları, dəyəri milyardlarla dollara bərabər transmilli layihələr, 6 beynəlxalq hava limanı, 438 ədəd körpü və tunel bu qüdrətin göstəricisidir.

Bununla yanaşı müəllif bu qüdrətə 270 gəmidən ibarət iri ticarət donanmasını, 7 sənaye parkını, 2 sənaye məhəlləsini, yüzlərlə fabrik-zavod, logistik mərkəzləri də əlavə edir.

Müəllifə görə, bu da hamısı deyil, bura daha 44 min hektar sahədə 32 iri fermer təsərrüfatını, 38 aqroparkı, 24 iri taxılçılıq təsərrüfatı, 190-a yaxın ölkə ilə xarici ticarət əməliyyatları, 2 milyard manatdan çox güzəştli kredit və s. daxil edilir: "Bütün bunlar müstəqilliyinin cəmi 26 yaşı olan Azərbaycan dövlətinin son 14 ildəki uğurlarıdır. Bu möhtəşəm uğurlar ulu öndər Heydər Əliyevin müdrik və uzaqgörən siyasi kursunun 2003-cü ildən prezident İlham Əliyev tərəfindən yüksək səviyyədə davam etdirilməsinin təsdiqidir".

Müəllif vurğulayır ki, son 14 ildə Azərbaycan keyfiyyətcə yeni və sürətli inkişaf mərhələsinə daxil olub, yaradılan güclü iqtisadi potensial və sürətli tərəqqi İlham Əliyevin "Biz özümüz üçün güclü dövlət qururuq ki, hər bir kəs Azərbaycan vətəndaşı olmağı ilə fəxr etsin" sözlərinin əməli təsdiqidir.

Yazıda deyilir ki, müstəqil, özünü təmin edən, dünya birliyinin etibarlı və layiqli üzvü olan Azərbaycan 2003-cü ildən tarixinin ən qüdrətli dövrünü yaşayır.

Müəllif deyir ki, noyabrın 14-də Heydər Əliyev Mərkəzində Yeni Azərbaycan Partiyasının yaradılmasının 25 illiyinə həsr edilmiş təntənəli yubiley mərasimi keşirilib.

Yazı müəllifi adı çəkilən mərasimdə prezident İlham Əliyevin 14 il ərzində respublikanın inkişaf yolunu dəyərləndirdiyini də vurğulayır: "Azərbaycan tarixdə heç vaxt indiki qədər güclü olmamışdır. 14 il ərzində iqtisadi islahatlar baxımından Azərbaycan qədər sürətli inkişaf yolu ilə gedən ikinci ölkə olmayıb".

"Kitabı bağlanmayan müxaifət"

"Azadlıqinfo.az" sayında "Bağlanmayan kitab" sərlövhəli məqalə oxumaq olar (https://www.azadliq.info/206735.html).

Müəllif dövlət başçısı İlham Əliyevin Yeni Azərbaycan Partiyasının yaradılmasının 25 illiyi ilə bağlı bu günlərdə keçirilmiş mərasimdə müxalifətin ünvanına dediyi "onların kitabı çoxdan bağlanıb" ifadəsinə yozum verir.

Müəllif deyir ki, həmin mərasimdə dövlət başçısının müxalifəti "yad etməsi", müxalifət ünvanına "təriflər" söyləməsi son günlərin əsas müzakirə mövzularından biridir.

Müəllif vurğulayır ki, dövlət başçısının bu fikirlərinə reaksiyalar olub, yüzlərlə status yazılıb, ölkə başçısına suallar ünvanlanıb.

Müəllif deyir ki, ölkə başçısının "müxalifətin kitabı bağlanıb" deməsi xüsusi diqqətə layiqdir və buradan irəli gələn nəticələr var: "Əvvəla, bir ölkədə müxalifətin kitabı bağlanıbsa, deməli, həmin ölkədə azad sözün, fərqli fikrin, şəffaf seçkinin, sağlam tənqidin də kitabı bağlanıb. Yəni, "müxalifətin kitabı bağlanıb" demək, "avtoritarizmin kitabı açılıb" etirafıdır. Normalda hökumətlər müxalifətə geniş imkanlar tanıdıqları üçün öyünürlər, bizdə isə müxalifətin kitabını bağlamaq qəhrəmanlıq sayılır".

Müəllif deyir ki, diqqətə çatdırmaq istədiyi əsas məqam tamam başqadır və bu məqam da ondan ibarətdir ki, bu ölkədə kitabı bağlanmayan elə müxalifətdir.

Bu ölkədə bir çox fəaliyyət sahələrinin qaydasında olmadığını deyən müəllif bildirir: "Bu ölkədə hüququn, seçkinin, təhsilin, səhiyyənin, ədalətin, azadlığın kitabı bağlanıb. Bu ölkədə minlərlə arzuların, talelərin kitabı bağlanıb".

Müəllifə görə, hakimiyyət elə müxalifətin kitabını bağlaya bilmədiyinə görə narahatdır.

Müəllif vurğulayır ki, siyasi məhbuslar, ölkədəki korrupsiyanın ifşası, minlərlə insanın meydanlarda etiraz etməsi göstərir ki, bu ölkədə müxalifət kitab yazmaqla məşğuldur: "Bəli, "normal hökumət jurnalı" buraxa bilməyənlər, "müxalifətin kitabını" bağlaya bilməzlər. Müxalifətçinin iş yerini bağlayırlar, azadlığını bağlayırlar, amma kitabını bağlaya bilmirlər".

Müəllif deyir ki, müxalifətin kitabını ona görə bağlaya bilmirlər ki, şərəfli yolun canı bir kitablıq olmur, kitabxanalıq olur.

Yazı müəllifinə görə, müxalifətçilərin kitabı ürəyində, niyyətində, məqsədində olduğuna görə onu açıb-bağlamaq da özünə məxsusdur.

Müxalifətin ölkədə bağlanmış kitabları açmaq uğrunda mübarizə apardığını deyən müəllif qopardılmış səhifələrin yerinə qoyulacağını, örtülü vərəqələrin açılacağını bildirir: "Bu ölkə kitabı bağlanmayanların sayəsində azad olacaq".

Canlanma var, amma...

"Yeni Müsavat" qəzeti "Bakının tikinti sektorunda canlanma" sərlövhəli (http://musavat.com/news/bakinin-tikinti-sektorunda-canlanma_484139.html) məqalədə ölkənin tikinti bazarındakı durum ekspertlərlə müzakirə edilir.

Müəllif deyir ki, dövlət tikinti sektorunda inkişafı təmin etmək üçün dəstək tədbirlərini davam etdirir və "Pilot layihə" çərçivəsində azmərtəbəli, qəzalı, yararsız tikililərin sökülərək yerində çoxmərtəbəli yeni binaların tikilməsi bu dəstəyin birbaşa nümunəsidir: "Bu proqram beş il ərzində Bakı şəhərində 1094 yaşayış binasının (893 min kvadrat metr yaşayış sahəsinin, 15857 mənzilin) söküntüsünün aparılmasını və 49614 sakinə daha çox yaşayış sahəsi təklif etməklə onların köçürülməsini nəzərdə tutur".

"MBA Group" konsaltinq şirkətinin baş direktoru, daşınmaz əmlak sahəsində ekspert Nüsrət İbrahimov deyir ki, 2015-2016-cı illərdə ay ərzində 1-2 binanın təməlinin qoyulurdusa, indi 4-5 binanın təməli qoyulur: "Neft qiymətlərinin artımı, manatın məzənnəsindəki sabitlik, maliyyə sahəsinin durğunluqdan çıxması investorlarda inam yaradıb və onlar bu sektorda fəaliyyətlərini intensivləşdiriblər. Deməzdim ki, 201-2014-cü illərdəki aktivlik var, amma az da olsa canlanma hiss olunmaqdadır".

"Əmlak"- Ekspert Mərkəzinin direktoru Ramil Osmanlı isə hesab edir ki, tikinti sektorunda durum heç də ürəkaçan deyil: "Dövlət tərəfindən bir neçə istiqamətdə dəstək tədbirləri həyata keçirilməsi müəyyən aktivlik yaradılır, lakin 2013-2015-ci illərlə müqayisədə 2016-2017-ci illərdə tikinti sektorunda azalan dinamika hələ də müşahidə edilir: "Bunun da əsas səbəbi ümumi makroqitisadi vəziyyət, maliyyə-bank sektorundakı böhrandır. Söhbət özəl şirkətlərin birbaşa sektorda iştirakından gedir, dövlət dəstəyi ilə olan proyektlərdən deyil. Bu baxımdan, tikinti sektorundakı hazırkı vəziyyət qeyri-qənaətbəxşdir".

Mərkəz rəhbəri deyir ki, bu sahədə ciddi canlanmaya nail olmaq üçün ölkədə ümumi iqtisadi aktivlık artmalıdır, sektora müəyyən vergi-rüsum güzəştləri tətbiq olunmalıdır: "İpoteka kreditləri üçün vəsaitlərin artırılması ümumilikdə bazarda müəyyən canlanma yaradacaq, lakin onun sektorda əhəmiyyətli dirçəlişə gətirəcəyini düşünmürəm".

R.Osmanlı deyir ki, sosial evlər tikintisi bazardakı ümumi tutumun cüzi bir hissəsidir və 250-300 milyon, hətta 500 milyon manatın belə sosial ipotekaya ayrılması belə burada dəyişiklik yarada bilməz.

Ekspertə görə, burada neftin qiymətindəki artımlar pozitiv sayıla bilər, o da dayanıqlı deyil, odur ki, sosial layihələrə vəsait ayrılması 2013-2014-cü illərdəki kimi olmasa da tikinti sektoruna müəyyən canlanma gətirə bilər.