Media-icmal 20.11.18

Azərbaycan-Belarus münasibətləri, Azərbaycanda problemli kreditlərə ekspert və bankir baxışı və s. məsələlər bugünkü (20 noyabr 2018-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Strateji əməkdaşlığın zirvə nöqtəsi

"Azərbaycan" qəzeti "Strateji tərəfdaşlığın ən yüksək mərhələsi" sərlövhəli məqalədə xarici siyasətin uğurlarını dəyərləndirir.

Müəllif Prezdent İlham Əliyevin noyabrın 19-da başa çatmış Belarus səfəri fonunda bu təhlili aparır.

Müəllif rəsmi Bakının diplomatik, siyasi, iqtisadi, humanitar çərçivədə bir çox dövlətlərlə əməkdaşlıq etdiyini deyir, amma Belarusla münasibətlərin fərqli olduğunu bildirir: "Lakin dostluq və qardaşlıq münasibətlərinə gəldikdə, bir neçə əsas dövlət yada düşür ki, onlardan da biri ölkə rəhbərinin rəsmi səfərdə olduğu Belarusdur".

Yazı müəllifinin sözlərinə görə, son illərdə fəal qarşılıqlı əlaqələr iki ölkəni bir-birinə o dərəcədə yaxınlaşdırıb ki, artıq bütün dünyada Belarus və Azərbaycanı çox yaxın, dost ölkələr hesab edirlər.

Müəllif hesab edir ki, münasibətlərin bu səviyyəyə yüksəlməsi hər iki ölkənin lideri - İlham Əliyevlə Aleksandr Lukaşenko arasındakı səmimiyyət, qarşılıqlı hörmətdən qaynaqlanır və bu amil münasibətlərin siyasi, iqtisadi, mədəni, humanitar və digər sahələrdə dinamik inkişafına təkan verir.

Bu sahədə statistik göstəricilərə toxunan müəllif deyir ki, son 12 ildə İ.Əliyev 5 dəfə Belarusa, A.Lukaşenko isə 4 dəfə Azərbaycana səfər edib, 110 mühüm tərəfdaşlıq sənədləri imzalanıb, dünənki səfərdə isə daha 8 saziş bu sənədlər sırasına daxil olub.

Müəllif dünənki səfər çərçivəsində hər iki dövlət başçısının mətbuata birgə bəyanatlarında mövcud siyasi-iqtisadi əlaqələrin bundan sonra daha da şaxələndirilməsi istiqamətində mühüm addımların atılacağını söyləmələrini xüsusi vurğulayır.

Yazı müəllifi Belarusu Azərbaycanın mühüm ticarət tərəfdaşı adlandıraraq deyir ki, "Made in Azerbaijan" brendinin təşviqi məqsədilə xarici ölkələrdə ilk Azərbaycan ticarət evi 2017-ci ildə Belarusda açılıb: "Ümumiyyətlə, 2018-ci ilin son 10 ayı ərzində iki ölkə arasında əmtəə dövriyyəsinin həcmi keçən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 3,5 dəfə artıb və 331,5 milyon dollara bərabər olub.

Respublikamızda 70-ə yaxın Belarus, bu ölkədə isə 59 Azərbaycan kapitallı şirkətlər fəaliyyətdədirlər".

Müəllif deyir ki, Qarabağ probleminə münasibətdə rəsmi Minskin Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləməsi iki ölkə arasında qarşılıqlı siyasi etimadın formalaşmasının səbəblərindən biridir.

Son olaraq müəllif hesab edir ki, imzalanan yeni sənədlər Azərbaycan və Belarus əlaqələrinin getdikcə daha da dinamik inkişafına təkan verəcək, qəbul edilən qərarlar Belarus- Azərbaycan münasibətləri strateji tərəfdaşlığın ən yüksək səviyyəsinə çatıb.

Xatırladq ki, iki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1993-cü ilin iyununda yaranıb, 2006-cı ildə qarşılıqlı olaraq səfirliklər açılıb.

Vəkil: Borclar silinsin

"Moderator.az"da isə "Vətəndaşın ödəniş qabiliyyəti yoxdursa, borc silinməlidir" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif Azərbaycanda vətəndaşların banklara borclarının silinə bilməsi mümkünlüyünü bank sahəsi üzrə ekspert Əkrəm Həsənovla müzakirə edir.

Müəllif deyir ki, adı çəkilən məsələnin aktuallaşmasına səbəb Gürcüstan hökumətinin 600 min nəfərdən çox ölkə vətəndaşının bank borclarının silinəcəyini bəyan etməsidir.

Ekspert bildirib ki, bu kimi addımların Azərbaycanda da atılması vacibdir, amma məhkəmələr və icra məmurları buna riayət etmirlər.

Gürcüstanda əhalinin kreditinin bağlanması xəbəri ilə tanış olduğunu deyən Ə.Həsənov Azərbaycanda bir milyondan çox insanın problemli krediti olduğunu bildirir.

Gürcüstanda əhalinin kreditilərinin silinməsi mexanizminə toxunan ekspert deyir: "Burda iki variant var: Birinci variant odur ki, dövlət krediti silərək banklara məbləği özü ödəyir, çünki banklar da özəl müəssisədir. İkinci variant isə odur ki, dövlət məhz ödəniş qabliyyəti olmayan vətəndaşların kreditini sildirəcək.

Vətəndaşın ödəniş qabliyyəti yoxdursa, bu, o deməkdir ki, vətəndaş müflisdir və borc silinməlidir, bu, bütün sivil dünyada belədir".

Ə.Həsənovun sözlərinə görə, bu barədə Azərbaycanda qanunlara riayət olunmur: "Bizdə də qanunda göstərilir ki, hər hansı bir öhdəlik icra oluna bilmirsə, xitam verilməlidir. Azərbaycanda məhkəmələr və icra məmurları buna riayət etmirlər".

Ekspert deyir ki, Azərbaycanda banklar kredit borclarına görə, əhaliyə münasibətdə "vətəndaşın canı çıxsın, borcunu ödəsin" prinsipinin əsas tutublar .

Ə.Həsənov deyir ki, vətəndaş müflis olubsa, borcunu necə verəcəyini düşünən yoxdur və banklar buna ümid edirlər ki, vətəndaşı qorxutsaq, gedər başqasından borc alar, ya da evini satıb borcunu verər.

Bu müstəvidə qanuna istinad edən Ə.Həsənov deyir ki, əgər vətəndaşın bir evi varsa, həmin ev onun əlindən alına bilməz.

Bu halda, ekspertə görə, çıxış yolu Gürcüstandakı kimi Azərbaycanda da borcun silinməsinin tətbiq olunmasıdır, amma, çox təəssüf ki, bunu etmirlər.

Xatırladaq ki, Azərbaycanda 2015-ci ilin fevral və dekabr aylarında baş vermiş iki devalvasiya nəticəsində manat dollara nisbətdə iki dəfədən çox dəyər itirdi. Dollarla götürülən kreditlərdə bahalaşma yarandı, əhali bu kreditləri ödəyə bilmədi və "problemli kreditlər" kateqoriyası yarandı. Dəfələrlə problemin həlilə bağlı məsələ qaldırılsa da həllini tapmadı. Hazırda həmin məbləğ 2 milyard dollara yaxınlaşır.

Bankirin qanun və vəkillərdən giley-güzarı

"Marja.az"da isə "Bankir: Ən böyük problemlərimizdən biri qanunlardakı boşluqlar və vəkillərdir" sərlövhəli məqalə diqqət cəlb edir.

Müəllif problemli kreditlər, bu problemin həllini tapmamasının səbəbləri barədə "AGBank"ın İdarə Heyətinin sədri Əfqan Cəlilovla söhbətləşir.

Ə.Cəlilova görə, ölkə qanunvericiliyindəki boşluqlar və bu boşluqları vətəndaşlara "öyrədən" bir sıra vəkillər bankların problemli kreditləri yığmasına çətinlik yaradan əsas səbəblərdir.

Ə.Cəlilov deyir ki, "AGBank" bir neçə ildir ki, aktiv kreditləşdirməni dayandırıb, əsas istiqamət kimi devalvasiyalardan sonra yaranmış problemli kreditlərin yığılmasına yönəlib: "Əgər ödəmə vaxtı keçmiş kreditləri yığsaq, bu, xərclərimizin azalmasına, əvvəlki illər həmin kreditlərə görə yaratdığımız ehtiyatın azad olmasına və nəticədə, bankın kapitalının artmasına səbəb olacaq".

Bankir deyir ki, Azərbaycan qanunvericiliyi istənilən problemli müştəriyə borcunu qaytarmaq müddətini uzatmağa imkan verir və bu, ən böyük problemdir.

Ə.Cəlilovun sözlərinə görə, girov qoyan şəxs imzasının saxtalaşdırıldığını, ailə üzvünün evin girov qoyulmasından xəbəri olmamasını, hansısa qiymətləndirici şirkət tərəfindən girovun real dəyərindən bir neçə dəfə baha göstərilməsini əsas gətirərək prosesi uzadaraq təxirə sala bilir.

Bankir hesab edir ki, belə "qiymətləndirici ekspertlər"in fəaliyyəti tənzimlənməli və təşkilat verdiyi səhv rəyə görə məsuliyyətə cəlb edilməlidir.

Ə.Cəlilov bu sahədə vəkillərdən də şikayətçidir, deyir ki, ölkədə müştəriləri səhv istiqamətləndirən bir qrup "ağıllı" vəkillər əmələ gəlib.

Bankir bu vəkilləri qazancları naminə müştəriləri öyrədərək borcu qaytarmaq prosesini uzatmaqda suçlayır və vaxt uzandıqca banka zərər dəydiyini iddia edir.

Ə.Cəlilova görə, belə vəkillərin fəaliyyəti nəticəsində ayrı-ayrı sahibkarlar dövlət vəsaitlərinin banklara geri qaytarılmasının uzanmasına, bəzi hallarda isə bu vəsaitlərin mənimsənməsinə nail olmağa çalışırlar.

Bank rəhbəri əlavə edib ki, hazırda kreditləri ancaq tanıdıqları etibarlı köhnə müştərilərə ayırırlar.