Media-icmal 23.01.2017

Ölkənin idman uğurları, pensiya və minimum əməkhaqlarının artırılmasına münasibət, toyuq ətinin bahalaşa bilməsi ehtimalı bugünkü medianın aparıcı mövzusudur.

İdman uğurları 198, beynəlxalq yarış-837 medal

“Azərbaycan” qəzeti “Yeni Olimpiya rekordu, 837 medal və 198 yarışda iştirak” (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=114313) sərlövhəli məqalədə ölkənin olimpiadalardakı uğurlarını dəyərləndirir.

Müəllif  2016-cı ildə bir çox sahələr kimi idmanda da böyük uğurlara imza atıldığını bildirir : “İdmançılarımız dünya və qitə miqyaslı yarışlarda nailiyyətlərini davam etdirərək 837 medal qazanıblar. 198 beynəlxalq yarışlarda əldə edilən medallardan 297-i qızıl, 250-i gümüş, 290-ı isə bürüncdür”.

Məqalədə 2016-cı ildə Rio-de-Janeyro şəhərində keçirilən XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında Azərbaycan  idmançılarının böyük uğur qazanaraq ölkəyə  18 medalla (1 qızıl, 7 gümüş, 10 bürünc) qayıtdıqları bildirilir.

Müəllif  Azərbaycanın bu yarışlara 56 idmançı ilə qatıldığını, medal sayına görə 87 mükafatçı dövlət arasında 15-ci yeri tutaraq islam, türk və Qafqaz ölkələri arasında lider olduğunu deyir.

Yazıda vurğulanır ki, Azərbaycan Olimpiya yığması Sidney olimpiadasından son olimpiadaya qədər medal sayını artıraraq  gəlib: “Medal sayına görə MDB-də 2-ci, müsəlman ölkələri arasında 1-ci, Avropa qitəsində 7-ci yeri tutması Azərbaycan idmanının inkişafının göstəricisidir”.

İdmanın ayrı-ayrı növlərinə gəlincə, müəllif deyir ki, Azərbaycan başa çatmış olimpiya oyunlarında ən çox güləş (14 lisenziya), boks (11 lisenziya), cüdo (6 lisenziya) və taekvondoda (4 lisenziya) təmsil olunub.

Müəllif daha sonra ayrı-ayrı idmançıların uğurları barədə danışır və onların yarışlarda tutduqları yerlər barədə informasiya verir.

Yazıda ölkə idmanın perspektivi barədə də proqnoz verilir: “Ölkədə idman daha da inkişaf edəcək, beynəlxalq aləmdə mövqeyini getdikcə möhkəmlədəcək. 2017-ci il mayın 12-22-də Bakıda sayca 4-cü İslam Həmrəyliyi Oyunları keçiriləcək. İnanırıq ki, Azərbaycan Bakı-2017-də digər beynəlxalq turnirlərdə də idmançılarımızın bir-birindən möhtəşəm qələbələrinin şahidi olacağıq”.

116 manatla yaşamaq mümkündürmü?

“Azadlıq.info” saytı “Pensiyalar artan xərcləri örtmək üçün yetərli deyil” sərlövhəli məqalədə əmək pensiyalarının sğıorta hissəsinin indeksləşdirilməsilə bağlı iqtisadçı-ekspert Qubad İbadoğlunun düşüncələrinə yer verib.

(https://www.azadliq.info/175024.html).

Q.İbadoğlu bu il yanvarın 21-də prezident İlham Əliyevin minimum əməkhaqqının 116 manata qaldırılması və bütün növ əmək pensiyalarının sığorta hissəsinin artırılması barədə sərəncam imzaladığını xatırladır.

Prezidentin imzaladığı sərəncamlarla bu ildən bütün növ əmək pensiyalarının sığorta hissəsinin ötən ilin inflyasiya səviyyəsində indeksləşdiriləcək və minimum aylıq əməkhaqqı 116 manat olacaq.

Müəllif şərhdən öncə xatırladır ki, yaşa və əlilliyə görə əmək pensiyası 3, (baza, sığorta və yığım), ailə başçısını itirməyə görə əmək pensiyası isə 2 hissədən (baza və sığorta) ibarətdir.

Ekspert deyir ki, mövcud qanunvericiliyə görə, 63 yaşına çatmış kişilər və 60 yaşına çatmış qadınlar  azı 12 il sosial sığorta stajına malik olduqda yaşa görə əmək pensiyası ala bilər.  

O.İbadoğlu bildirir ki, pensiya yaşını artırmaq üçün qanunvericilikdə müvafiq dəyişikliyi nəzərdə tutan təkliflər də artıq Milli Məclisə daxil olub.

Yaşa görə əmək pensiyasının baza hissəsinin məbləği 2016-cı il fevralın 1-dən 110 manat müəyyən edilib.

Müəllif prezidentin son fərmanı ilə fərdi uçot sistemində fərdi hesabların sığorta hissəsində toplanmış pensiya kapitalının (baza hissəsindən çox olan məbləğlərin) 12,4% artımla indeksləşdirilməsi həyata keçiriləcək: “Çünki rəsmi məlumatlara görə, 2016-cı ildə istehlak məhsullarının və xidmətlərin qiymətləri 2015-ci ilə nisbətən 12,4 faiz artıb. Bu isə o deməkdir ki, əgər pensiyaçı baza və sığorta hissəsindən ibarət olan 150 manat pensiya alırsa ondan 110 manat çıxılacaq və yerdə qalan 40 manat sığorta hissəsinə isə 12,4 faiz, yəni 4 manat 96 qəpik indeksləşdirmə tətbiq ediləcək, beləliklə də bu ildən təqaüdçü 154 manat 96 qəpik pensiya alacaq”.

Ekspertə görə, bu misal onu göstərir ki, təqaüdün məbləğindən asılı olaraq pensiyalar 5-10 manat diapozonunda indeksləşdirməyə məruz qalacaq və təbii ki, bahalaşan qiymətlər fonunda bu cüzi məbləğ artan xərclərin az bir hissəsini ödəyəcək.

Müəllif deyir ki, prezidentin digər sərəncamı ilə minimum aylıq əməkhaqqının məbləğinin bu ildən 11 manat artırılıb və minimum əməkhaqqı 116 manat və ya 63 dollar olub.

Burada isə ekspert indiki şəraitdə 116 manatla fizioloji tələbatı ödəməyin və təkrar istehsala nail olmaq mümkünlüyünü sual altına alır.

Ət baha, toyuq da bahalaşa bilər

“Bizimyol.info”  isə “Mağazalarda toyuq əti qıtlığı – bahalaşan qiymətlər” sərlövhəli (http://www.bizimyol.info/news/90866.html) məqalədə son vaxtlar ticarət şəbəkəsində toyuq əti qıtlığını araşdırır.

Müəllif deyir ki, son günlər satış məntəqələrinin toyuq əti ilə təchizatında azalmalar müşahidə edilir.

Müəllifə görə, satış məntəqələrində bu qıtlığa səbəb kimi toyuq ətinin bahalaşa biləcəyi deyilirsə, topdansatış məntəqələri əksinə, ət baha olduğu üçün əhalinin toyuq məhsullarına üstünlük verməsini göstərir.  

Bundan irəli gələrək müəllif satış məntəqələri, topdansatış mərkəzləri və istehsalçıların mövqelərini nəzərə çatdırır. 

“Bu həftənin əvvəlində satış firmaları ilə problem yaranmışdı, indi satışda bütün firmaların məhsulları var”. Müəllif bu mövqeyi “Fresko” marketinin əməkdaşına istinadən bildirir. Yazıda deyilir ki, “Neptun” marketdə toyuqlar satılır, amma əvvəlki bolluq həddində deyil.

Məqalə müəllifi bildirir ki, bəzi satış məntəqələri son 3-4 gündə toyuq əti almayıblar və bunu toyuq ətinin bahalaşa bilməsinin mümkünlüyü ilə izah ediblər.

Yazıda hazırda toyuq ətinin bir kiloqramının 3,50 qəpik - 8 manat arasında dəyişdiyi vurğulanır.

“Firmaların əksəriyyəti məhsul təchizatını azaldıb, gətirilən toyuqlar isə günün birinci yarısında satılır. Ət baha olduğundan toyuq yaxşı satılır”. Bunu isə topdansatış mərkəzinin əməkdaşı deyir.

Müəllif deyir ki, mərkəz əməkdaşı bu qıtlığa səbəb kimi toyuq ətinin bahalaşa biləcəyini göstərir: “Yəqin ki, toyuq əti bahalaşacaq. Bu həftənin əvvəlində yağ, çay, qənd, şəkər bahalaşdı. Firmalar məhsulları anbarlarda saxlayıb bahalaşmadan sonra paylayırlar”.

İstehsalçılar isə təchizatda problemlərin olmadığını deyirlər. Məqalədə deyilir ki, “Siyəzən broyler”dən yerli istehsalın azalmadığı, satış şəbəkəsinə kifayət qədər məhsul verildiyi bildirilib. Fabrikdən hazırda bahalaşma gözlənilmədiyi, amma dolların məzənnəsinə uyğun qiymətlərə yenidən baxılmasının mümkünlüyü də istisna eidlməyib.

Ekspert Vahid Məhərrəmov isə bildirib ki, broylerlər etiraf etməsələr də istehsal azalıb: “Yerli şirkətlər quş əti istehsalını azaldıb. Hazırda toyuq əti istehsalı baha başa gəlir. Demək olar ki, istehsal müəssisələri ziyana işləyirlər”.

V.Məhərrəmova görə, alıcılıq qabiliyyəti azaldığı üçün istehsal müəssisələri qiymətləri artıra bilmirlər.